Đêm nhảy lửa của người Pà Thẻn tại Hà Nội

Trên một nền đất được đắp sẵn tại sân trước Bảo tàng, ngay từ sáu giờ chiều, thầy mo đã bắt đầu làm lễ cúng thần linh. Lễ vật dâng cúng bao gồm gà, xôi, rượu và gạo nếp, vàng mã. Ông thầy cúng trong gần một giờ đồng hồ. Trong khi đống lửa bắt đầu được đốt lên, mười chàng trai Pà Thẻn ngồi trên một chiếc ghế cạnh thầy mo bắt đầu “nhập thần”. Lửa  cháy càng lúc càng to, các chàng trai trình diễn điệu múa khèn, các cô gái Pà Thẻn trong trang phục rực rỡ và tinh xảo của dân tộc mình nắm tay nhau nhảy múa bên đống lửa.

Lễ vật dâng cúng thần linh.

Theo nhịp gõ của thầy mo, họ bắt đầu rung lên bần bật và bật nhảy lên lao vào đống lửa. Trong chừng vài phút họ lại “tỉnh cơn”, trở lại ngồi ghế và lại từ từ “nhập thần” theo tiếng gõ và tiếng khấn không ngừng của thầy mo. Một lúc sau họ lại nhập thần và nhảy vào đống lửa. Cứ thế cho đến khi lửa tàn, các chàng trai nhảy vào lửa đến ba lần. Khi thầy mo đã hết bài cúng, ông cũng “lên đồng” và bỏ bàn cúng lao vào đống lửa. Lửa tàn, nhưng họ vẫn chưa tỉnh cơn mê, vẫn tiếp tục nhảy.

Lễ nhảy lửa diễn ra trong chừng hai giờ đồng hồ từ khi thầy mo bắt đầu cúng thần linh. Nhiều người dân Hà Nội và du khách tới tham dự lễ hội đều ngạc nhiên và hết sức thán phục.

Theo nhịp khấn của thầy mo, các chàng trai Pà Thẻn
bắt đầu nhập thần và nhảy vào lửa.

Phần lớn họ lần đầu tiên được chứng kiến lễ hội độc đáo kỳ lạ này, đặc biệt các bạn trẻ và du khách nước ngoài rất thích thú. Anh Martin, một du khách Đức cho biết, lễ nhảy lửa này mang chút thần bí có thể thấy nhiều ở Ấn Độ, châu Phi, nhưng ở Việt Nam thì đây là lần đầu tiên anh biết đến, mặc dù anh đã đến một số nơi ở Việt Nam.

Anh Sính Văn Dung, một trong những thanh niên Pà Thẻn đến Hà Nội “trình diễn nhảy lửa” nói rằng, lễ nhảy lửa tại làng quê của anh, xã Tân Lập, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang thường được tổ chức vào tháng Chạp, khi đã xong công việc mùa màng, chuẩn bị đón mừng năm mới. Mỗi năm ở xã anh thường tổ chức nhảy lửa một lần.

Anh cho biết, khi được thầy mo cúng nhập thần, anh cảm thấy trong người nhẹ bẫng và lên cơn rét, cứ thấy lửa là muốn nhảy vào không hề sợ hãi hay cảm  thấy nóng, bỏng rát gì.

Theo nhận định của PGS  TS Nguyễn Văn Huy, trong cộng đồng 54 dân tộc anh em, chỉ có người Pà Thẻn có lễ hội nhảy lửa. Mang màu sắc độc đáo kỳ lạ, lễ hội này hiện vẫn được duy trì thường xuyên trong cộng đồng người Pà Thẻn như một nét văn hóa đặc sắc.