Năm 40, Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa, giành lại độc lập dân tộc từ tay chính quyền đô hộ phương Bắc. Năm 43, cuộc khởi nghĩa thất bại. Hai Bà đã tuẫn tiết ở sông Hát (nay thuộc huyện Phúc Thọ, Hà Nội). Tương truyền, anh linh của Hai Bà hóa thành pho tượng đá, trôi đến bãi Đồng Nhân. Vua nhà Lý đã cho dựng đền thờ Hai Bà Trưng ở bãi Đồng Nhân, nơi tượng đá dạt vào. Sau này, do bãi bị lở nên người dân di dời ngôi đền về địa chỉ ngày nay, ở số 12 phố Hương Viên, phường Đồng Nhân, quận Hai Bà Trưng.
Quần thể đền - chùa - đình Hai Bà Trưng là một quần thể di tích kiến trúc đặc sắc. Nổi bật nhất trong đó là đền Hai Bà Trưng với kiến trúc “nội công ngoại quốc”. Trong đền lưu giữ nhiều di vật quý, như: 27 đạo sắc phong của triều Lê và Nguyễn, tám pho tượng thờ, hai tấm bia đá cổ ghi sự tích của Hai Bà, hai bộ kiệu thời Nguyễn… Chùa Viên Minh nằm bên trái đền. Trong chùa cũng có nhiều hiện vật có giá trị, như: 76 pho tượng thờ được tạo tác dưới triều Nguyễn, 20 bia đá… Đình Đồng Nhân thờ thần Cao Sơn Đại Vương, Quốc Vương Thiên Tử, thần Đô Hồ Đại Vương và các vị thủy thần có công phù trợ cho cư dân sống ở ven sông.
Đây là quần thể di tích hiếm có tại trung tâm Thủ đô, bảo tồn gần như nguyên vẹn với đầy đủ các loại hình kiến trúc tiêu biểu đền, chùa, đình; đồng thời, còn có hồ nước lớn phía trước.
Tại buổi lễ, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh đã trao Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt đền - chùa - đình Hai Bà Trưng cho đại diện chính quyền, nhân dân quận Hai Bà Trưng và phường Đồng Nhân. Trong dịp này, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, Ngô Văn Quý đã giao chính quyền, nhân dân quận Hai Bà Trưng tiếp tục quản lý có hiệu quả, phát huy giá trị quần thể di tích, tăng cường tuyên truyền, giáo dục văn hóa truyền thống về ý nghĩa lịch sử di tích, xây dựng phương án khai thác, thu hút khách tham quan du lịch, phục vụ phát triển kinh tế, xã hội của Thủ đô Hà Nội. Tại Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt đền - chùa - đình Hai Bà Trưng, các đại biểu và nhân dân được thưởng thức chương trình nghệ thuật đặc sắc.
 |
Một tiết mục văn nghệ trong lễ đón nhận.
