Lượng mưa trên toàn lưu vực sông Mê Công tiếp tục sụt giảm
Ông Vũ Đức Long, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng - Thủy văn (KTTV) quốc gia, Tổng cục Khí tượng - Thủy văn, cho biết, mùa mưa năm 2020 trên lưu vực sông Mê Công xuất hiện muộn so với trung bình nhiều năm (TBNN). Tổng lượng mưa trên toàn lưu vực ở mức thấp hơn so với TBNN. Dòng chảy về đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) từ đầu mùa lũ đến nay ở mức rất thấp so với TBNN và thấp hơn cùng kỳ năm 2015, 2019.
Sau đợt hạn mặn khốc liệt năm 2020, bước vào mùa lũ, lượng mưa trên toàn lưu vực sông Mê Công vẫn tiếp tục bị sụt giảm.
Từ đầu tháng 6 đến thời điểm 20-9 năm nay, tổng lượng mưa khu vực thượng nguồn Trung Quốc thấp hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN) khoảng 25% và cao hơn cùng kỳ năm 2019 khoảng 10%. Tổng lượng mưa ở vùng thượng lưu sông Mê Công ở mức cao hơn TBNN và năm 2019 từ 10-25%, ở vùng trung, hạ lưu phổ biến thấp hơn TBNN và năm 2019 từ 25-45%.
Tại khu vực ĐBSCL, tổng lượng mưa (TLM) ở mức xấp xỉ và thấp hơn TBNN từ 10-40%.
Hiện tại, mực nước cao nhất vùng đầu nguồn sông Cửu Long thấp hơn TBNN từ 1,15-2,0m, thấp hơn cùng kỳ năm 2019 từ 1,05-1,65m và năm 2015 từ 0,1-0,45m.
Lượng dòng chảy qua trạm thủy văn Tân Châu, Châu Đốc từ tháng 6 đến tháng 8 năm 2020 đều thấp hơn TBNN từ 31- 49%, thấp hơn cùng kỳ năm 2015 từ 6-20% và năm 2019 từ 10-36%. Mực nước đầu mùa lũ cũng ở mức thấp hơn TBNN từ 0,2 đến 1,6 m và thấp hơn mức lũ cấp 1 tới 1,7m. Tổng lượng dòng chảy vào ĐBSCL tại hai trạm Tân Châu và Châu Đốc từ tháng 6 đến nay chỉ bằng 55% giá trị TBNN, nghĩa là thiếu tới 65 tỷ m3.
Có thể có mùa lũ thấp nhất trong vòng 10 năm qua
Cũng theo thông tin từ Trung tâm Dự báo Khí tượng - Thủy văn quốc gia, cuối tháng 9 và tháng 10, lượng mưa trên lưu vực sông Mê Công có thể sẽ cải thiện. Lượng mưa sẽ tăng tới mức TBNN.
Về lũ ở ĐBSCL, trong các tháng tiếp theo, vùng hạ lưu sông Mê Công vẫn tiếp tục có mưa. Tuy nhiên, tổng lượng mưa trên toàn lưu vực sông Mê Công vẫn thiếu hụt nhiều so với TBNN.
Đỉnh lũ năm 2020 tại đầu nguồn sông Cửu Long tại trạm thủy văn Tân Châu và Châu Đốc ở mức thấp (dưới báo động 1) và xuất hiện muộn vào giữa tháng 10, chậm khoảng ba tuần và thấp hơn giá trị đỉnh lũ TBNN khoảng 5.000 m3/s; và sau đó sẽ giảm nhanh.
Đánh giá sơ bộ cho thấy, tổng lượng dòng chảy qua hai trạm này trong toàn bộ mùa lũ năm 2020 dự kiến chỉ đạt khoảng 55% TBNN (thiếu khoảng 130 tỷ m3) và thấp hơn cùng kỳ năm 2019 khoảng 15%.
Như vậy, về tổng lượng nước lũ, năm 2020 có thể sẽ có mùa lũ thấp nhất trong vòng 10 năm vừa qua.
Các trạm vùng hạ nguồn sông Cửu Long lên theo triều, đỉnh lũ phổ biến ở mức báo động 2 đến báo động 3, có nơi trên báo động 3. Nguy cơ cao xảy ra ngập lụt tại một số vùng trũng thấp, ven sông, đặc biệt tại các thành phố Cần Thơ, Vĩnh Long.
Thiếu nước, xâm nhập mặn sẽ diễn ra sớm, gay gắt
Theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, tổng lượng dòng chảy trong những tháng mùa khô 2020-2021 từ thượng nguồn sông Mê Công về ĐBSCL thiếu hụt từ 20-35% so với TBNN, tương đương năm 2019. Tình trạng thiếu nước, xâm nhập mặn sẽ diễn ra sớm và gay gắt.
Tuy nhiên, dự báo khí quyển khả năng chuyển sang trạng thái sang pha lạnh (La Nina) vào các tháng cuối năm 2020 và đầu năm 2021, nên lượng mưa trong các tháng mùa khô tại vùng ĐBSCL có khả năng cao hơn TBNN và xuất hiện các đợt mưa trái mùa. Do đó, tình hình hạn hán, xâm nhập mặn ở ĐBSCL có khả năng ít khốc liệt hơn năm 2019.
Thời gian xâm nhập mặn ở cửa sông Cửu Long có thể xuất hiện sớm từ khoảng đầu tháng 12. Trong đó, xâm nhập mặn cao tập trung vào tháng 2 (từ 10-14-2, từ 24-28-2), tháng 3 (từ 12-16-3, từ 25-29-3). Riêng các sông Vàm Cỏ, sông Cái Lớn vào tháng 3, tháng 4 (từ 10-14-4, từ 24-28-4).
* Ảnh hưởng rất lớn đến đời sống, sinh hoạt
Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng - Thủy văn quốc gia Vũ Đức Long cũng cảnh báo:
Tình hình hạn hán, xâm nhập mặn trong mùa khô 2020-2021 sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt của người dân, sản xuất nông nghiệp, thủy sản và diện tích trồng cây ăn trái ở ĐBSCL.Đặc biệt là tại các huyện: Thủ Thừa, Bến Lức, Tân Trụ, Cần Đước, Cần Giuộc (Long An); huyện Tân Phước, Châu Thành, Gò Công Đông, Gò CôngTây, Tân Phú Đông (Tiền Giang); Ba Tri, Giồng Trôm, Thạnh Phú, Chợ Lách (Bến Tre); huyện Trà Ôn, Vũng Liêm, Mang Thít, Long Hồ, Tam Bình (Vĩnh Long); huyện Trà Cú, Châu Thành (Trà Vinh)...
Ngoài ra, do thiếu hụt nguồn nước dẫn đến mực nước trên sông và các kênh rạch ở mức thấp. Từ đó, có nguy cơ cao xảy ra sạt lở bờ sông và các kênh rạch trong thời gian này, đặc biệt là trên các sông chính.
