Dịch lây lan rộng trên đàn gia súc
Những ngày qua, ông Nguyễn Hữu Phước ở thôn An Bình (xã Nghĩa Kỳ, huyện Tư Nghĩa) lo lắng vì cả hai con bò hơn một năm tuổi bỏ ăn, sùi bọt mép. Khi phát hiện bò có triệu chứng bất thường, ông Phước đã báo với cán bộ thú y địa phương và được chẩn đoán bò của gia đình bị bệnh LMLM. Rải vôi xung quanh chuồng trại, ông dùng dung dịch sát khuẩn khế, chanh và hướng dẫn của xã để chăm sóc cho bò bệnh.
Ông Phước lo lắng “Bò bệnh lở miệng, tôi có nhờ thú y xã đưa thuốc để xoa móng phòng bệnh lan xuống dưới chân. Đầu mùa tôi cũng chích thuốc phòng bệnh cho bò rồi nhưng vẫn bị, chích 3,5 tháng một lần”.
Bệnh LMLM trên đàn trâu, bò đã lan nhanh trên sáu xã của huyện Tư Nghĩa, hơn 160 con mắc bệnh và chưa có dấu hiệu dừng lại. Lo ngại nhất là hầu hết số gia súc mắc bệnh nặng, có biểu hiện bệnh đều chưa được tiêm phòng.
Huyện Bình Sơn là địa phương có số gia súc mắc bệnh lở mồm long móng nhiều nhất tỉnh Quảng Ngãi. Dịch bệnh bùng phát từ đầu năm 2020, đến nay dịch bệnh đã lây lan gần 550 hộ, ở 24 xã, thị trấn với 1.650 con trâu bò bị bệnh. Anh Nguyễn Tấn Vệ xã Bình Tân, huyện Bình Sơn cho biết: “Bữa giờ mình cũng theo dõi, cho bò ăn cháo với uống nước cho nó có sức. Và chăm sóc vùng miệng, chân bị tổn thương bằng sát khuẩn thuốc, chanh cho đàn bò. Hiện cũng đỡ rồi”.
Ngoài việc phun thuốc, rải vôi sát trùng chuồng trại, các hộ chăn nuôi dùng chanh, khế chua và muối, chà xát vào miệng, lưỡi gia súc bị bệnh; bôi thuốc đặc trị vào vùng chân bị loét… để chăm sóc không cho bệnh lây lan. Tiếp sau dịch tả lợn châu Phi hồi cuối năm ngoái, nay dịch lở mồm long móng xuất hiện trên cả đàn trâu, bò và lợn. Điều này càng khiến người dân hoang mang lo lắng trước nguy cơ dịch chồng dịch và lan rộng khó kiểm soát.
Cần kiểm soát nguồn lây bệnh LMLM cho đàn gia súc
Tại tỉnh Quảng Ngãi, đến thời điểm này, dịch bệnh LMLM đã lan rộng ra địa bàn 52 xã thuộc sáu huyện, thành phố gồm Bình Sơn, Tư Nghĩa, Nghĩa Hành, Đức Phổ, Mộ Đức và TP Quảng Ngãi. Hơn 2.500 con trâu bò bị mắc bệnh nặng và lây lan cho các đàn chăn nuôi trong vùng. Để ngăn chặn, khoanh vùng dịch, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Ngãi đã cấp gần 18 nghìn liều vaccine và 13 nghìn lít hóa chất hỗ trợ các địa phương khống chế, bao vây dập dịch lở mồm long móng; tiêu độc khử trùng, phòng chống dịch tả lợn châu Phi và dịch cúm gia cầm…
 |
Các điểm đại lý, mua bán trâu bò là nguồn lây lan bệnh LMLM
Dịch bệnh xảy ra chủ yếu ở các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, chưa bảo đảm an toàn sinh học theo qui định. Gia súc mắc bệnh đa số chưa được tiêm phòng hoặc đã tiêm phòng nhưng có miễn dịch yếu. Lo ngại nhất tại Quảng Ngãi là LMLM vẫn chưa kiểm soát do các nguồn lây bệnh vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Ngay từ đầu năm 2020, thời điểm cận tết nhu cầu giết mổ gia súc tăng cao, nhiều nguồn trâu bò từ các nơi tập kết tại các điểm mổ đã làm bệnh lan nhanh không thể kiểm soát.
Ông Võ Quang Sinh, cán bộ thú y xã Nghĩa Kỳ, huyện Tư Nghĩa cho biết, dịch LMLM có chiều hướng phức tạp hơn các năm trước. Sau khi đàn lợn dịch châu Phi đến nay đàn bò tiếp tục bị ảnh hưởng. “Về tình hình dịch tễ, chúng tôi điều tra sơ bộ là nguồn bệnh từ các lò mổ, mua từ các điểm khác đem về không kiểm soát được. Ở đây có bảy điểm giết mổ. Nhiều con bị bệnh từ nơi khác mang về giết mổ và chuyển bệnh sang cho đàn tại địa phương”, ông Võ Quang Sinh khẳng định.
Bên cạnh đó, các đại lý mua bán đưa bò giống từ nhiều nơi cung ứng cho người dân sở tại để tái đàn, phát triển đàn chăn nuôi. Tại các huyện Bình Sơn, Sơn Tịnh, TP Quảng Ngãi, nhiều điểm mua bán tự phát, nhỏ lẻ là nguyên nhân lây bệnh ảnh hưởng đến đàn gia súc. “Lâu nay thì bà con cứ mua ở điểm bán trong xã. Họ cột đó mình tới chọn, chủ bán giống bảo đảm an toàn cho con giống mình mua hai tháng không bị bệnh hay biểu hiện bất thường. Sau hai tháng bò trâu có bị thì mình ráng chịu” – Ông Nguyễn Văn Đối, xã Tịnh Phong, huyện Sơn Tịnh giải thích.
Để ngăn chặn bệnh LMLM trên đàn gia súc, tỉnh Quảng Ngãi tập trung các biện pháp dập dịch, khống chế lây lan. Các đơn vị, địa phương tăng cường kiểm soát chặt buôn bán, vận chuyển, giết mổ, chế biến động vật, sản phẩm động vật, bảo an toàn dịch bệnh, vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm.
Ông Nguyễn Quang Trung, Phó chủ tịch UBND huyện Bình Sơn cho biết, nhiều hộ dân, các thôn có bò bị bệnh LMLM nhưng không khai báo kịp thời nên chưa khống chế kịp thời. Hiện các dự án cấp bò, tái đàn địa phương tạm dừng thực hiện; không cho mua bán con giống trong thời điểm này nhằm ổn định đàn chăn nuôi. Đồng thời, tăng cường kiểm soát các lò mổ trâu bò, khống chế nguồn lây từ các khu vực vùng dịch. “Chúng tôi hướng dẫn các xã vận động bà con không giấu dịch, phải báo nghình thú y để có những hỗ trợ chăm sóc đàn lành bệnh. Đồng thời, khuyến cáo bà con không mua bán bò trâu không rõ nguồn gốc, tạm thời chưa tăng đàn, tái đàn để an toàn, hạn chế thiệt hại cho người dân”.
Ông Ngô Hữu Hạ, Chi Cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Ngãi nhận định, tình hình thời tiết giao mùa, địa phương nào cũng có khả năng xảy ra dịch, nếu mua gia súc nhiễm bệnh về nguy cơ sẽ lây ra ở địa phương. Nếu những hộ dân muốn tái đàn, mua thêm gia súc thì nên dừng, để bảo đảm sau một tháng ổn định, thời tiết nắng ấm thì nhập gia súc nuôi. “Từ nay đến hết tháng 3, chúng tôi tiếp tục cấp vaccine, khử trùng tập trung dập dịch ở các ổ dịch. Việc kiểm soát các nguồn lây bệnh như lò mổ, mua bán thì trách nhiệm phân cấp thuộc địa phương, cơ sở. Chúng tôi sẽ kiểm tra, kiểm soát và có hướng xử lý để ngăn chặn bệnh LMLM”, Chi Cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Ngãi cho biết.
