Chủ trì Hội nghị có các đồng chí: Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Nguyễn Thanh Nghị, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Xây dựng.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh cho biết, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản ban hành từ năm 2014 đã tạo ra hành lang pháp lý, thúc đẩy sự phát triển thị trường bất động sản và nhà ở trong thời gian qua.
Tuy nhiên, sau hơn 8 năm đi vào cuộc sống, trong quá trình thực thi, các luật này đã bộc lộ không ít bất cập, hạn chế, có nhiều quy định chồng chéo với các luật liên quan, có những quy định không còn phù hợp với thực tiễn. Việc sửa đổi 2 Luật này là rất cần thiết nhằm đáp ứng các yêu cầu thực tiễn đang đặt ra. Đặt trong bối cảnh sửa đổi, bổ sung dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) là cơ hội để cùng tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt, mâu thuẫn, chồng chéo, gây khó khăn cho triển khai, thực hiện.
Phát biểu ý kiến tại Hội nghị, đối với Luật Nhà ở (sửa đổi) một số đại biểu cho rằng, việc bổ sung quy định chấm dứt quyền sở hữu nhà chung cư trong trường hợp nhà chung cư không còn đủ điều kiện an toàn cho người sử dụng là không xác đáng và không phù hợp thực tiễn, không thể đánh đồng những nhà chung cư đã xuống cấp, hết hạn hiện nay với những nhà chung cư hình thành quyền sở hữu từ quyền mua, bán hợp pháp theo giá thị trường vào những năm Nhà nước có chủ trương phát triển thị trường nhà ở.
Đề cập các quy định về phân quyền, cơ chế kiểm soát quyền lực trong quản lý, phát triển nhà ở trong dự thảo Luật Nhà ở, có đại biểu cho rằng, các quy định được ban hành trong Dự thảo cần phải có tính dự báo, dự đoán các tình huống có thể xảy ra đối với việc sử dụng nhà chung cư để cho tâm lý của người dân phải được ổn định, tránh xáo trộn để không tạo cho những kẻ tự ý nâng giá đất, nhà chung cư bị ảnh hưởng. Hệ quả dẫn đến việc kinh doanh và cạnh tranh không lành mạnh.
Đối với Luật kinh doanh bất động sản (sửa đổi), một số ý kiến đề nghị cần bổ sung thêm vai trò của nhân dân, Thanh tra chuyên ngành đất đai, xây dựng và Hiệp hội Bất động sản trong hoạt động hỗ trợ, giám sát, phản biện xã hội nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân về nhà ở; đồng thời cần cân nhắc quy trình triển khai cách tính thuế lũy tiến đối với nhà ở theo giá trị tài sản hay theo số lượng nhà ở để phù hợp với Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Thuế...
Để hoàn thiện nội dung của 2 dự thảo luật nêu trên, nhiều đại biểu nêu rõ, cần rà soát bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật, khắc phục mâu thuẫn chồng chéo trong các quy định về lĩnh vực này, nhất là phù hợp với quy định của Hiến pháp, của Bộ luật Dân sự, trong tương quan với Luật đất đai, Luật xây dựng. Các quy định của pháp luật về nhà ở hay bất động sản, về xây dựng hay kinh doanh đều phải được tiếp cận và quy định trên cơ sở quyền con người - về sở hữu, về tài sản, về nhà ở, về đất đai, về tự do kinh doanh trong các ngành nghề mà pháp luật không cấm...
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến ghi nhận những ý kiến đóng góp tâm huyết của các chuyên gia, nhà khoa học; đồng thời đề nghị bộ phận thư ký tập hợp tổng hợp gửi cho cơ quan soạn thảo và Ủy ban kinh tế, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội.
Theo đồng chí Đỗ Văn Chiến, nhờ có sự chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thông qua việc tổng kết, bám sát thực tiễn, tham vấn nhiều ý kiến của các tổ chức, cá nhân, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) và dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) về cơ bản giải quyết được nhiều nội dung đặt ra trong thực tiễn. Qua hội nghị phản biện, Ban soạn thảo sẽ lắng nghe tiếp thu được nhiều ý kiến xác đáng, góp phần truyền tải thông tin tạo sự đồng thuận trong xã hội.
Trong các dự thảo Luật, phải rà soát để thể chế hóa đúng đắn các chủ trương, nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Bộ Chính trị. Đơn cử như đối với Luật kinh doanh bất động sản (sửa đổi) phải hướng tới việc công khai, minh bạch thông tin và bảo vệ quyền lợi người mua chung cư, việc mua bán phải thông qua hợp đồng mẫu do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành. Bên cạnh đó, cần xác định nhà chung cư là tài sản cả đời của người dân. Phải quy định cụ thể bảo vệ người mua, người tiêu dùng, để kéo giảm những khiếu nại, khiếu kiện đông người về gian dối trong kinh doanh….
