Chợ Gò họp trên một gò đất dưới chân núi Trưòng Úc, cạnh bờ sông Hà Thành đổ ra đầm Thị Nại. Đây là nơi đã sinh thành và nuôi dưỡng nên hồn thơ Xuân Diệu và ông tổ hát bội Đào Tấn, những người con đã làm rạng danh vùng đất võ trời văn Bình Định.
Phiên chợ truyền thống khá đặc biệt này mỗi năm chỉ nhóm một lần.
Theo những người già của thôn Phong Thạnh Chợ Gò là chợ truyền thống được gìn giữ từ bao đời nay và ngày càng thêm tươi mới. Chợ Gò đậm bản sắc văn hóa truyền thống nhờ khởi nguồn do các tướng lĩnh nhà Tây Sơn cho tổ chức để quân sĩ và nhân dân vui chơi ngày Tết.
Trầu cau là mặt hàng đặc trưng ở chợ Gò.
Đến với Chợ Gò, người mua kẻ bán đều vui vẻ không phải nói thách… Đến đây bạn có thể mua trầu cau, các loại cây trái “lấy lộc” ở vườn nhà, hoặc mua đủ thứ đồ ăn tươi, từ các loại rau xanh sạch, đến các loại tôm tươi rói còn nhảy tanh tách, cá biển, cá đồng quẫy đuôi trong chậu…
Cụ Nguyễn Thị Sô (76 tuổi, ngụ thôn Trung Tín), chủ gian hàng trầu cau cho biết: “Chợ Gò tuy một năm nhóm có một ngày, nhưng 40 năm qua, mỗi dịp Tết đến là tôi đều chọn trong vườn nhà mình những buồng cau, lá trầu đẹp nhất rồi gánh ra chợ Gò bán lấy lộc đầu năm. Theo tục lệ, khách hàng mua 12 lá trầu để tượng trưng 12 tháng trong năm, hai trái cau chín đỏ, một ít vôi Trường Úc và một chùm trái sung với ý nói lên sự sung túc giàu sang của mọi gia đình làm ăn trong năm mới”.
Hát bài chòi.
Lễ hội Chợ Gò Tết Giáp Ngọ năm nay hướng đến kỷ niệm 225 năm chiến thắng Ngọc Hồi- Đống Đa, được tổ chức với không khí tươi mới, gồm nhiều hoạt động đặc sắc.
Tại khu vực bến Trường Úc bên sông Hà Thanh (tương truyền là nơi neo đậu thuyền của nghĩa quân Tây Sơn trước đây), huyện Tuy Phước vừa xây dựng và đưa vào hoạt động công trình dạng lầu vọng cảnh kết hợp với công viên ven sông. Phần sân công trình mới này cũng là sân khấu tổ chức các hoạt động biểu diễn trong lễ hội Chợ Gò năm nay.
Lễ khai mạc lễ hội Chợ Gò xuân Giáp Ngọ hoành tráng hơn vì có sự góp mặt của dàn trống hội và đội lân võ của võ sư Lê Xuân Cảnh (phường Nhơn Hưng, thị xã An Nhơn) biểu diễn. Trung tâm VH-TT-TT huyện Tuy Phước cũng phối hợp với Trung tâm Văn hóa tỉnh Bình Định xây dựng chương trình biểu diễn ca múa nhạc đặc sắc hơn. Trong đó, có nhiều tiết mục mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống như hát bả trạo, hát dân ca, bài chòi, hội đánh bài chòi cổ dân gian, múa lân, võ thuật, các trò chơi dân gian.
Ngoài ra, đội bả trạo thôn Bình Thái (xã Phước Thuận, huyện Tuy Phước) lần đầu tiên được mời tham gia lễ hội Chợ Gò năm nay.
Hò bả trạo.
Năm nay, biết tin về Hội Bài chòi cổ dân gian Bình Định tham gia phiên chợ, nhiều người dân đã đến sớm để “xí chòi” trước từ khi chưa khai hội. Đến khi bắt đầu trò chơi dân gian độc đáo này, mọi người chen nhau mua thẻ bài để lên chòi, thưởng thức những điệu hô bài chòi, trích đoạn bài chòi cổ, hay, sinh động do các Nghệ nhân Dân gian, cán bộ giỏi của Trung tâm Văn hóa - Thông tin và Thể thao huyện Tuy Phước biểu diễn.
Quang cảnh khu vực trình diễn nghệ thuật truyền thống ở chợ Gò.
Sáng mồng Một Tết, trong dòng người chen chân trẩy hội có đến hàng vạn người, có không ít du khách nước ngoài lần đầu trải nghiệm phiên chợ độc đáo với sự ngạc nhiên và thích thú. Ông David Camerom người Mỹ lấy vợ người Việt không giấu được cảm xúc: “Làm rể Việt Nam được 4 năm rồi, nhưng đây là lần đầu tôi mới được về quê vợ ăn Tết. Tôi không thể ngờ được rằng quê vợ tôi lại có nhiều nét văn hóa lâu đời, đẹp, phong phú và đáng yêu đến thế này. Tôi tin chắc rằng các con của chúng tôi sau này sẽ rất yêu quý và tự hào về quê mẹ của chúng. Tết năm sau chúng tôi sẽ lại về!”.
Tấp nập kẻ mua người bán.
Còn ông Peter Trần, Việt kiều Đức thì rạng rỡ niềm vui: “Tôi không thể tin được rằng Bình Định lại “hồi sinh” nhanh đến thế. Cứ tưởng sau trận lũ kinh hoàng vừa qua chắc năm nay Bình Định sẽ không có chợ hoa xuân, không có bắn pháo hoa và không có cả Chợ Gò. Vậy mà…Thật tuyệt vời - sức sống trường tồn của văn hóa truyền thống quê hương!”. Đấy chắc hẳn là tâm trạng chung của hơn một vạn Việt kiều về quê hương Bình Định ăn Tết trong xuân Giáp Ngọ này.
