Trong thư đề ngày 8-5-1954 khen ngợi cán bộ, binh sĩ, và dân quân (những người đã góp sức cùng quân đội trong việc xây dựng đường sá, vận chuyển lương thực, đạn dược và những người bị thương), thanh niên xung kích trên mặt trận Ðiện Biên Phủ và nhân dân địa phương, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: "Thắng lợi tuy lớn nhưng mới là bắt đầu. Chúng ta không nên vì thắng mà kiêu, không nên chủ quan khinh địch. Chúng ta kiên quyết kháng chiến để tranh lại độc lập, thống nhất, dân chủ, hòa bình. Bất kỳ đấu tranh về quân sự hay ngoại giao cũng đều phải đấu tranh trường kỳ gian khổ mới đi đến thắng lợi hoàn toàn".Hội đồng Hòa bình thế giới được thành lập tại Ðại hội Hòa bình thế giới lần thứ hai tại Warsaw vào năm 1950. Trong thời kỳ tiếp theo, chính trận chiến Ðiện Biên Phủ đầy quả cảm chống lại chủ nghĩa thực dân Pháp của nhân dân Việt Nam đã trở thành nguồn cổ vũ cho những người đấu tranh vì hòa bình trên khắp hành tinh này.
Chiến dịch Ðông-Xuân (1953-1954) của quân đội Việt Nam được các dân tộc quan tâm và ủng hộ nhiệt tình, tạo nên một sức mạnh mới cho phong trào chống chủ nghĩa đế quốc, thực dân trên khắp các châu lục.
Giống như tiếng sấm nổ, đánh thức hàng trăm triệu người, cái tên Ðiện Biên Phủ đã trở nên nổi tiếng vang dội khắp nơi.
Dưới sự chỉ huy của vị Tổng tư lệnh tài ba và kiên cường, Ðại tướng Võ Nguyên Giáp, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã giành được chiến thắng Ðiện Biên Phủ, đánh đuổi các lực lượng thực dân Pháp được đế quốc Mỹ hậu thuẫn.
Làm sao điều này có thể xảy ra? Làm sao một đất nước nhỏ bé mà ban đầu binh sĩ chỉ toàn là nông dân (một quân đội "chân đất" như một số người nhận xét khi đó) và chỉ với những vũ khí thô sơ nhất, đã đánh bại lực lượng quân đội được huấn luyện kỹ càng và có kinh nghiệm chiến đấu, được trang bị vũ khí hiện đại của một cường quốc thực dân lớn trong những trận chiến kéo dài?
Câu chuyện về Quân đội Nhân dân Việt Nam với sự ủng hộ của Chính phủ và toàn thể nhân dân Việt Nam giành Chiến thắng Ðiện Biên Phủ vang dội, đã được viết và kể lại rõ ràng và chi tiết trong các bài báo và các cuốn sách do chính Ðại tướng Võ Nguyên Giáp viết.
Tôi đã có vinh dự được gặp Ðại tướng Giáp, tuy ngắn ngủi, vào những dịp đáng nhớ, khi tôi đến thăm Việt Nam. Tôi đã chúc mừng ông, quân đội và người dân về Chiến thắng Ðiện Biên Phủ lịch sử lẫy lừng.
Trong tất cả những dịp đáng nhớ mà tôi đã có đặc ân được đón tiếp và gặp các nhà lãnh đạo của Ðảng Cộng sản Việt Nam và của Chính phủ Việt Nam trong thời gian qua, tôi đã bày tỏ lòng ngưỡng mộ đối với các nhà lãnh đạo về tất cả những chiến thắng đạt được vì độc lập dân tộc trong các thập kỷ đấu tranh chống đế quốc xâm lược, cụ thể là sự xâm lược của Mỹ.
Tôi luôn nhớ tới Chiến thắng Ðiện Biên Phủ vĩ đại vào tháng 5-1954.
Ðối với chúng ta, những người đã tham gia vào phong trào hòa bình, kể từ khi chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, Chiến thắng Ðiện Biên Phủ luôn có ý nghĩa như sự khởi đầu của một giai đoạn mới trong cuộc đấu tranh của nhân loại để chấm dứt chủ nghĩa thực dân cũ, đánh bại chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa thực dân mới và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc; giành hòa bình, độc lập dân tộc và tự do.
Những năm tháng đấu tranh của nhân dân Việt Nam chống lại chủ nghĩa thực dân Pháp cũng là thời điểm ra đời của Hội đồng hòa bình toàn Ấn và trong chương trình nghị sự đoàn kết của Hội đồng, ưu tiên hàng đầu là tình đoàn kết của chúng tôi với nhân dân Việt Nam. Chúng tôi vui mừng trước Chiến thắng Ðiện Biên Phủ, chính chiến thắng này đã truyền cảm hứng cho phong trào của chúng tôi vì mục tiêu cao cả nhất cho chính nhân dân của mình, những người đã giành độc lập từ thực dân Anh gần bảy năm trước đó.
Trên cương vị là Tổng Thư ký của Hội đồng hòa bình toàn Ấn từ năm 1952 đến nay, tôi đã hoạt động rất tích cực trong cái mà chúng tôi gọi là "phong trào độc lập thứ hai" - phong trào giành độc lập về kinh tế. Trong đó, chúng tôi luôn liên tưởng đến Ðiện Biên Phủ và những đóng góp của chiến thắng này vào các cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa đế quốc của tất cả các dân tộc.
Ðể ủng hộ các phong trào giải phóng dân tộc của châu Á và châu Phi (các phong trào này đã thu hút được hàng nghìn người yêu nước tại mỗi quốc gia), chúng tôi đã nói lên những bài học từ chính cuộc đấu tranh giành tự do của mình cũng như những bài học mà chúng tôi có thể rút ra từ Ðiện Biên Phủ.
Trong những năm 50 và đầu những năm 60 của thế kỷ trước, trên cương vị là Tổng Thư ký Hội đồng hòa bình toàn Ấn, tôi đã có cơ hội tham dự nhiều hội nghị hòa bình quốc tế. Tại Hội nghị hòa bình châu Á - Thái Bình Dương tại Bắc Kinh và tại Ðại hội thế giới của những dân tộc vì hòa bình tại Viên, đều được tổ chức năm 1952, tôi đã nhấn mạnh tới cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam chống lại chủ nghĩa thực dân Pháp. Cũng tại các hội nghị về hòa bình quốc tế, khu vực và quốc gia trong thời gian này, cả thời kỳ trong và sau cuộc kháng chiến của Việt Nam, chiến dịch Ðông-Xuân và chiến thắng cuối cùng, tôi đã phát biểu về Ðiện Biên Phủ và những bài học mà thế giới có thể rút ra từ trận đánh này.
Các nhà lãnh đạo Ðảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định rằng nếu một dân tộc, cho dù là nhỏ yếu, đoàn kết cùng đứng lên, theo đuổi một đường lối chính trị đúng đắn và chiến đấu kiên cường vì độc lập và hòa bình, họ có đủ khả năng đánh bại các cuộc chiến tranh xâm lược và sự thống trị của đế quốc và thực dân, và cuộc cách mạng giải phóng các dân tộc nhất định sẽ thắng lợi.
Ðối với chúng ta, câu nói bất hủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trở thành lời kêu gọi hành động: "Không có gì quý hơn độc lập, tự do".
Năm 1966, tôi được bầu giữ chức Tổng Thư ký của Hội đồng hòa bình thế giới, và trên cương vị này và sau đó là cương vị Chủ tịch, tôi đã vinh dự được tham gia xây dựng phong trào đoàn kết của toàn thế giới với Việt Nam nhằm chấm dứt sự xâm lược của Mỹ. Tại các hội nghị thu hút được đông đảo người tham gia trên thế giới, kể cả trên đất Mỹ, phong trào hòa bình đã tố cáo sự xâm lược của Mỹ và đặc biệt là nhắc đến các cuộc kháng chiến, mà cực điểm là các cuộc đấu tranh anh hùng của nhân dân Việt Nam và Chiến thắng Ðiện Biên Phủ.
Những chiến sĩ hòa bình đấu tranh chống lại chủ nghĩa đế quốc khắp mọi nơi trên thế giới nhắc đi nhắc lại những lời nói của Ðại tướng Võ Nguyên Giáp với một niềm tin: "... Ðiện Biên Phủ sẽ mãi là một chiến công lẫy lừng và một sự kiện vĩ đại báo trước chiến thắng của các dân tộc bị áp bức và sự sụp đổ của chủ nghĩa đế quốc và thực dân trên thế giới.
"Chiến thắng Ðiện Biên Phủ vĩ đại sẽ luôn hối thúc nhân dân chúng ta và các dân tộc bị áp bức trên thế giới kiên quyết giành chiến thắng to lớn hơn.
"Ðiện Biên Phủ sẽ luôn sống mãi trong trái tim của các thế hệ tương lai".
