NDĐT - Đa dạng hóa cơ cấu cây trồng trong ngành nông nghiệp hiện được rất nhiều địa phương quan tâm, trong đó trồng tre lấy măng là một mô hình mới đang được nhiều địa phương đưa vào trồng thử nghiệm.
Tại Đác Lắc, từ năm 2004 đến nay đã có nhiều hộ gia đình đồng bào các dân tộc Êđê, M'nông, J'rai ở các vùng sâu, vùng xa của các huyện CưM'Gar, Krông Năng, MĐ'Rắc, Krông Pắc…đã đưa giống tre lấy măng vào sản xuất trên 120 ha, chủ yếu là hai giống tre Điền Trúc, Bát Độ. Nhiều gia đình đồng bào dân tộc sau khi đưa hai giống tre này vào trồng để lấy măng đã góp phần tích cực trong việc xoá đói giảm nghèo vươn lên để có cuộc sống trung bình và khá.
Trồng tre lấy măng vốn đầu tư ít, kỹ thuật trồng, chăm sóc đơn giản, phù hợp với nhiều loại đất, với mật độ trồng từ 400 đến 500 cây/ha, mỗi chu kỳ khai thác cho năng suất từ 20 đến 30 tấn măng tươi/ha, nếu nắm rõ kỹ thuật, thâm canh tốt, năng suất còn tăng lên 40 tấn/ha. Chất lượng măng tươi hai loại giống tre này có hàm lượng dinh dưỡng cao được thị trường ưa chuộng, với giá bán hiện nay từ 5.000 đến xấp xỉ 10.000 đồng/kg thì cây tre lấy măng không chỉ là cây xoá đói giảm nghèo nữa mà đã giúp cho nhiều hộ gia đình vươn lên làm giàu. Nhiều nông dân cho biết, trồng tre lấy măng cho thu nhập còn cao hơn gấp mấy lần cà phê, tiền đầu tư ít, công chăm sóc cũng chẳng bao nhiêu nhưng thu lợi lớn. Hiện nay, tỉnh Đác Lắc đang tiếp tục nhân rộng các mô hình trồng tre lấy măng ra diện rộng cho các hộ gia đình đồng bào các dân tộc, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa nhằm góp phần tăng thêm nguồn thu nhập, từng bước nâng cao đời sống cho đồng bào.
Tại tỉnh Đác Nông, trong thời gian qua, với sự hỗ trợ vốn từ Khuyến nông quốc gia và Chương trình mục tiêu quốc gia, Trung tâm Khuyến nông tỉnh cũng đã triển khai cho 338 hộ nông dân nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn trồng được hơn 120 ha tre lấy măng. Ðến nay, trong số đó đã có 18 ha cho thu hoạch với năng suất ban đầu mỗi ha tre cho thu hoạch từ 8-10 tấn măng tươi thì thu nhập từ cây măng cũng đã lên tới trên 60 triệu đồng/ha. Hiện nay nhiều diện tích tre lấy măng ở Đác Nông đang trong giai đoạn hình thành bụi và và bước vào giai đoạn hình thành cây, hứa hẹn mang đến một nguồn thu nhập không nhỏ cho người trồng.
Tại Gia Lai, Kon Tum, người Banar Sơ Đăng, J’rai…trong mấy năm qua cũng đã mạnh dạng đưa các loại tre lấy măng giống mới của Trung Quốc như: Bát Độ, Lục Trúc, Điền Trúc, Mạnh Tông vào trồng thử nghiệm, ban đầu chỉ vài chục gốc thì nay dần dần đã mở rộng lên tới 1 đến 2 ha mỗi hộ cho sản lượng 20 – 30 tấn/ha. Anh Đinh Lanh ở xã Kon Gan, huyện Đác Đoa, tỉnh Gia Lai là người đầu tiên đưa cây tre lấy măng về trồng trong buôn làng. Tuy loại tre mới không cao to như những hàng tre cổ thụ ở quê anh nhưng lại cho nhiều măng và bán được nhiều tiền, nhờ đó, nhiều bà con trong xã đã tìm đến học tập kỹ thuật trồng tre lấy măng của anh.
Cây tre lấy măng đang “bén duyên” rất nhanh ở Tây Nguyên nhờ nó không đòi hỏi kỹ thuật cao, dễ sống, phù hợp với nhiều loại đất, chịu được thời tiết khắc nghiệt…và trồng một lần mà cho thu hoạch liên tục trong nhiều năm. Hơn nữa, tre Điền Trúc có thể trồng được khắp nơi như trên rẫy, ngoài vườn, tận dụng đất thừa ở ven bờ ao, bờ suối, bờ thửa… Măng Điền Trúc là loại sản phẩm có giá trị dinh dưỡng rất cao, rất được thị trường các nước Đông Âu và Tây Âu quan tâm. Ngoài hiệu quả kinh tế cao, cây tre còn bảo vệ đất, chống xói mòn, chắn gió, hạn chế dòng chảy, hạn chế tác hại của lũ quét, cải thiện môi trường và phủ xanh đất trống, đồi núi trọc. Thân tre từ 3 đến 5 tuổi còn dùng làm nguyên liệu phục vụ chế biến giấy, vật liệu xây dựng, mỹ nghệ, ván ép, làm tăm, làm đũa…
Nhờ những ưu điểm trên mà cây tre lấy măng đang được mở rộng diện tích trên khắp các tỉnh Tây Nguyên. Cây tre lấy măng hiện không chỉ là cây giúp bà con nông dân ở Tây Nguyên xoá đói gảm nghèo mà đang mang đầy hy vọng sẽ vươn lên làm giàu từ cây tre. Vấn đề là diện tích ngày càng tăng lên, sản lượng càng ngày càng lớn nhưng thị trường tiêu thụ măng chưa nhiều, chưa được các doanh nghiệp lớn quan tâm đầu tư chế biến và xuất khẩu. Hiện măng tre tươi chủ yếu được bán cho người dân trong vùng, phục vụ bữa ăn hàng ngày hoặc phơi khô để bán dần… chứ chưa có đầu ra ổn định và lâu dài.
Vì vậy, Chính quyền địa phương ở các tỉnh Tây Nguyên cần quan tâm nhiều hơn đến việc nhân rộng mô hình trồng tre lấy măng ở địa phương mình; đồng thời, cần đầu tư tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm này nhằm giúp bà con nông dân yên tâm hơn trong quá trình sản xuất.
Nguyễn Công Luân
