Lời kêu gọi được đưa ra trước thềm Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) diễn ra tại Anh vào đầu tháng 11/2021, nhằm đưa thế giới tiến gần hơn tới các mục tiêu trong nỗ lực “cứu” hành tinh xanh.
Liên minh Tài chính Glasgow vì phát thải ròng bằng 0 (GFANZ) - liên minh các thể chế tài chính sở hữu khối tài sản lên tới hơn 90.000 tỷ USD, đã kêu gọi chính phủ các nước đặt ra mục tiêu hướng tới xây dựng nền kinh tế trung hòa khí thải, phù hợp mục tiêu đến năm 2050 kiềm chế mức tăng của nhiệt độ Trái đất dưới 1,5oC so với thời kỳ tiền công nghiệp. GFANZ cũng kêu gọi xây dựng các quy định tài chính rõ ràng để hỗ trợ quá trình chuyển đổi nền kinh tế, xóa bỏ chính sách trợ cấp ngành khai thác nhiên liệu hóa thạch và định giá khí thải các-bon. Theo liên minh này, đến năm 2024, các doanh nghiệp nhà nước và tư nhân cần công bố kế hoạch chuyển đổi nhằm bảo đảm thực hiện mục tiêu trung hòa khí thải.
Chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, thân thiện với môi trường là xu thế tất yếu khi thế giới đang đối mặt tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng trầm trọng. Các nước Liên minh châu Âu (EU), vốn đi đầu trong nỗ lực chuyển đổi kinh tế xanh, đang cố gắng đạt được sự đồng thuận trong vấn đề này, song vẫn đối mặt nhiều khó khăn. Ủy ban châu Âu (EC) đã đề xuất nhiều biện pháp giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi, song nhiều kế hoạch tài chính xanh hiện vẫn bị trì hoãn hoặc chưa hoàn tất.
Tòa Kiểm toán châu Âu (ECA) đã công bố một báo cáo cho thấy, EU chưa làm hết trách nhiệm trong việc khuyến khích đầu tư xanh bảo vệ môi trường. Theo đánh giá của ECA, EC sẽ cần đầu tư 1.000 tỷ euro/năm để chuyển đổi sang nền kinh tế trung hòa khí thải CO2 vào năm 2050. Trên thực tế, mức hỗ trợ tài chính mà các nước EU phải giải ngân trong giai đoạn 2021 - 2027 là 200 tỷ euro/năm. Hiện EC đặt mức đầu tư tối thiểu cho khí hậu tương ứng 30% ngân sách của khối EU (khoảng 1.074 tỷ euro) và 37% quỹ phục hồi EU (850 tỷ euro), nhưng con số này được cho là chưa đủ cho quá trình chuyển đổi xanh.
GFANZ cho rằng cần đầu tư hàng nghìn tỷ USD thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, nhất là đối với các nền kinh tế mới nổi, các nước cần đi tiên phong trong vấn đề này. Các chính phủ cần hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình chuyển đổi. Trong khi đó, một thành viên ECA, kiểm toán viên Eva Lindström cho biết, các quỹ đầu tư của EU không nên rót tiền vào các dự án gây hại cho môi trường, trong bối cảnh một số quỹ hiện nay vẫn sử dụng cho phát triển cơ sở hạ tầng khai thác nhiên liệu hóa thạch. Nguyên tắc này có nghĩa là đầu tư không được cản trở mục tiêu chuyển đổi sang nền kinh tế bền vững, không gây ô nhiễm và trung hòa khí thải vào năm 2050 - điều cần được thực hiện tốt trước năm 2030. Bà Lindström cho rằng, đây là một thách thức chính trị, song vẫn là hướng đi mà EU cần theo.
Nhằm thúc đẩy sự đổi mới của châu Âu đối với chuyển đổi xanh và kỹ thuật số, Viện Đổi mới và Công nghệ châu Âu (EIT) và Quỹ Đầu tư châu Âu (EIF) vừa ký Bản ghi nhớ hợp tác giữa hai bên để hỗ trợ các nhà đổi mới sáng tạo, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nhân châu Âu. Văn bản này tạo ra một khuôn khổ để hợp tác và chia sẻ thông tin về các cơ hội tài chính và đổi mới, trong các lĩnh vực như đầu tư vốn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ và khởi nghiệp ở châu Âu, cũng như trong các lĩnh vực quan trọng khác như công nghệ khí hậu, năng lượng, môi trường, kỹ thuật số chiến lược... Theo Ủy viên châu Âu phụ trách đổi mới, nghiên cứu, văn hóa, giáo dục và thanh niên Mariya Gabriel, khả năng tiếp cận tài chính tốt hơn là yếu tố cần thiết của bất kỳ chính sách đổi mới thành công nào. Sự hợp tác này giúp các nhà đổi mới, doanh nghiệp vừa và nhỏ ở châu Âu có khả năng thúc đẩy quá trình phục hồi và chuyển đổi xanh và kỹ thuật số có thể nhận được sự hỗ trợ tài chính cần thiết ■
