Các chuyên gia hạt nhân Australia đang tăng cường bảo vệ các loại vật liệu và chất thải phóng xạ trước nguy cơ các phần tử khủng bố có thể đá nh cắp chúng để chế tạo các loại “bom bẩn” tấn công các thành phố khu vực Đông Nam Á.
Các chuyên gia an toàn phóng xạ của Tổ chức khoa học và công nghệ hạt nhân Australia (ANSTO) cho biết, một lượng cobalt nhỏ được sử dụng trong điều trị y tế đã bị thất lạc khi một trung tâm điều trị phóng xạ đóng cửa.
Theo họ, một quả “bom bẩn” có chứa một lượng cobalt nhỏ có thể làm nhiễm xạ khu vực rộng lớn của một thành phố, gây những triệu chứng ung thư, để lại hậu quả tới hàng chục năm.
Mới đây, nhà chức trách cũng đã phát hiện một lượng vật liệu phóng xạ (VLPX), có thể là cobalt, tại một nước khác trong trường hợp tương tự như của Australia nêu trên. Hiện nay, 25 trung tâm điều trị phóng xạ tại các nước thứ ba đang được các nhà chức năng theo dõi chặt chẽ.
ANSTO hiện đã xác định ít nhất có hai quốc gia có nguồn cobalt khá lớn. Nhưng các quan chức này từ chối bình luận về công tác bảo đảm an ninh lượng VLPX tại các nước này.
Mới đây, Cơ quan tình báo quốc gia Hàn Quốc (NIS) cho biết, một phần tử tổ chức khủng bố Al-Qaeda bị bắt giữ hồi tháng trước đã khai nhận, bọn chúng đã đưa Australia vào “danh sách” mục tấn tiến công.
Theo đó, những nước mà bọn chúng “ưu tiên” hàng đầu gồm Mỹ, Anh và Australia - những mục tiêu hàng đầu trong năm 2005. Tiếp đó, các nước Hàn Quốc, Nhật Bản, Philippines sẽ là mục tiêu tiếp theo.
Ông Ron Cameron, phụ trách điều hành ANSTO cho biết, vụ thất lạc VLPX năm ngoái ở Australia có khả năng liên quan đến những phần tử khủng bố đang âm mưu chế tạo các loại “bom bẩn”.
Sau các vụ khủng bố đẫm máu ở Mỹ ngày 11-9, nhất là giai đoạn hiện nay, nhà chức trách Australia đã tăng cường an ninh tại các cơ sở công nghiệp và y tế có sử dụng VLPX nhằm ngăn chặn các phần tử khủng bố đánh cắp loại vật liệu nguy hiểm này.
Ông Cameron lo ngại, chỉ cần một nơi nào đó trên thế giới đang cất giữ VLPX mà mất cảnh giác thì có thể bọn chúng sẽ ra tay hành động. Australia chưa quên thảm họa khủng bố ở Bali (Indonesia) cách đây vài năm làm hơn 200 người chết, trong đó có nhiều công dân Australia. Nếu bọn khủng bố có thêm loại “bom bẩn” thì hậu quả sẽ lớn vô cùng.
Hai chất đồng vị phóng xạ, có thể ở dạng bột, gồm cobalt và caesium dùng để điều trị chiếu tia gamma cho bệnh nhân bị ung thư. Nếu những kẻ khủng bố chế tạo bom có chứa cobalt hay caesium thì loại bom này khi phát nổ có thể làm cả trung tâm một thành phố bị nhiễm xạ.
Một máy đo chuyên dùng trong y học có chứa một lượng caesum nhỏ, nếu làm bom có năng lượng tương đương 4,5 kg thuốc nổ TNT. Lượng này có thể tạo ra một đám mây phóng xạ nhỏ, tuy không gây chết người song sẽ để lại những hậu quả nặng nề cho sức khỏe về lâu dài như mắc bệnh ung thư.
Hiện nay, ANSTO đang hợp tác chặt chẽ với các quốc gia châu Á - Thái Bình Dương để xác định rõ nguồn phóng xạ sử dụng trong công nghiệp và điều trị y tế, để lên kế hoạch bảo vệ.
Tờ Người Australia ngày 29-8 cho biết, chuyên gia hạt nhân các nước ASEAN dự kiến họp với Australia tại Sydney ngày hôm nay dưới sự bảo trợ của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) để thảo luận vấn đề bảo vệ các VLPX và CTPX.
Các loại VLPX và CTPX tại Australia nói chung được bảo quản cẩn thận, nghiêm ngặt với những giấy phép, mã chứng nhận đặc biệt.
Tuy nhiên, chính phủ cũng quyết định xem xét lại các luật lệ, quy định đối với những chủ cơ sở có sử dụng các loại VLPX hoặc chứa CTPX để yêu cầu họ tăng cường bảo vệ an toàn tuyệt đối loại vật liệu đặc biệt nguy hiểm này, không để rơi vào tay những kẻ xấu.
