Báo cáo cho biết, các Chủ tịch UBND cấp tỉnh cơ bản đã tổ chức tiếp công dân định kỳ theo quy định. Tuy nhiên hầu hết không bảo đảm theo quy định của Luật Tiếp Công dân, số lượng ngày tiếp công dân của Chủ tịch UBND cấp tỉnh tính bình quân trên địa bàn toàn quốc không đạt 50% theo quy định...
Nhiều địa phương Chủ tịch UBND cấp tỉnh ủy quyền cho Phó chủ tịch hoặc Chánh Thanh tra tỉnh, Trưởng Ban Tiếp công dân tiếp dân thay. Cụ thể, số ngày Chủ tịch UBND tỉnh ủy quyền cho Phó chủ tịch tiếp dân là 272 ngày, chiếm 23%; số ngày ủy quyền cho cơ quan chuyên môn tiếp dân là 208 ngày, chiếm 18%.
Bên cạnh đó, có một số địa phương Chủ tịch UBND cấp tỉnh chủ động tổ chức tiếp dân đột xuất, đoàn đông người để kịp thời giải quyết những vấn đề bức xúc, nổi cộm ở địa phương. Sau các buổi tiếp dân định kỳ hàng tháng các Chủ tịch UBND cấp tỉnh đều ban hành văn bản để chỉ đạo giải quyết vụ việc.
Nội dung tiếp công dân chủ yếu liên quan công tác quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ tái định cư, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; khiếu nại, phản ánh liên quan chế độ chính sách; trình báo, phản ánh tình hình an ninh trật tự; đề nghị thực hiện các quyết định đã có hiệu lực…
Qua giám sát cũng cho thấy, công tác quản lý, chỉ đạo điều hành của cơ quan hành chính các cấp trên một số lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực đất đai còn hạn chế, nhất là trong việc tiếp nhận hồ sơ, giải quyết các thủ tục hành chính, thông tin, giải thích, trả lời các nội dung đề nghị của công dân chưa tốt, gây bức xúc cho các hộ dân làm phát sinh đơn khiếu nại.
Một số tồn tại về đất đai chưa được xử lý dứt điểm, một số đơn vị cấp huyện vẫn còn trường hợp một số hộ dân có quyết định giao đất hoặc trúng đấu giá quyền sử dụng đất, có trường hợp đã thực hiện nghĩa vụ tài chính nhưng chưa được giao đất.
Còn nhiều trường hợp chưa thực hiện đúng, đầy đủ các nội dung về công khai, minh bạch, đặc biệt là trong các lĩnh vực đền bù giải phóng mặt bằng, đất đai, tài chính ngân sách, huy động các khoản đóng góp của nhân dân, thực hiện chế độ trợ cấp, hỗ trợ cho người nghèo… dẫn đến phát sinh khiếu kiện.
Từ kết quả giám sát, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam kiến nghị Ban Bí thư Trung ương Đảng chỉ đạo Thường trực các tỉnh, thành ủy tiếp tục thực hiện nghiêm quy định về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân; tăng cường kiểm tra, xem xét trách nhiệm đối với người đứng đầu về trách nhiệm tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sửa đổi Luật Tiếp công dân cho phù hợp với Luật tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi, bổ sung quy định về trách nhiệm trực tiếp tiếp công dân của Chủ tịch UBND các cấp theo hướng mở là lãnh đạo UBND các cấp (gồm Chủ tịch và các Phó Chủ tịch tiếp công dân chứ không quy định cứng chỉ có Chủ tịch UBND phải trực tiếp tiếp công dân như Luật Tiếp công dân hiện hành) nhằm đảm bảo tính khả thi.
Đồng thời ban hành quy định biện pháp chế tài làm cơ sở xem xét, xử lý trách nhiệm của người đứng đầu do không thực hiện tiếp công dân, không trực tiếp chỉ đạo giải quyết khiếu nại, tố cáo; giải quyết khiếu nại, tố cáo chậm trễ (quá thời hạn) để xảy ra vụ việc bức xúc, đông người, kéo dài.
Kiến nghị tăng thời hạn giải quyết khiếu nại (lần đầu, lần hai) liên quan đến lĩnh vực quản lý đất đai, bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư để việc giải quyết khiếu nại bảo đảm chất lượng, hiệu quả. Bổ sung chế tài xử lý đối với người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại vi phạm quy trình và thời hạn giải quyết…
Tại Hội nghị, các đại biểu kiến nghị, trong giải quyết khiếu nại, tố cáo, chủ thể quan trọng nhất là người dân, cho nên rất mong các cấp chính quyền, nhất là UBND các cấp phải bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân. Cán bộ tiếp công dân cũng phải là người có trách nhiệm, phải thương dân, được đào tạo bài bản; ngay cả cách nói, cách phúc đáp cũng phải hợp tình, hợp lý...
Tiếp thu các ý kiến phát biểu tại hội nghị, lãnh đạo Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho biết, những ý kiến của các đại biểu sẽ được Ban tổ chức hoàn thiện và gửi tới những cơ quan, ban, ngành có liên quan để công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của Chủ tịch UBND các cấp năm 2021 sẽ đạt kết quả cao nhất, góp phần giảm bức xúc, giảm những bất cập, nâng cao chất lượng ngay từ cơ sở với mục tiêu cao nhất là giải quyết tốt những nhu cầu chính đáng của người dân.
