Qua 45 năm hình thành và phát triển, ASEAN đã trải qua những chặng đường quan trọng, thể hiện là một tổ chức hợp tác khu vực có sức sống mãnh liệt và khả năng thích ứng nhanh chóng với những biến đổi của thời cuộc:
- Ngày 8-8-1967: ASEAN chính thức được thành lập trên cơ sở Tuyên bố Băng-cốc, với năm thành viên, gồm Thái-lan, In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-li-pin, Xin-ga-po, nhằm tăng cường hợp tác kinh tế, văn hóa - xã hội giữa các nước thành viên, đồng thời tạo điều kiện để các nước hội nhập sâu hơn với các nền kinh tế khu vực và thế giới.
- Năm 1971: ASEAN ra Tuyên bố về Khu vực Hòa bình, Tự do và Trung lập (ZOPFAN) nhằm khẳng định quyết tâm giữ khu vực trung lập, không liên kết, bảo đảm hòa bình, ổn định và an ninh khu vực.
- Năm 1976: ASEAN ra Tuyên bố về sự hòa hợp ASEAN (hay còn gọi là Tuyên bố Ba-li I) đẩy mạnh quyết tâm hợp tác khu vực.
- Năm 1992: ASEAN ký Hiệp định khung về chương trình ưu đãi thuế quan có hiệu lực chung cho Khu vực mậu dịch tự do ASEAN (CEPT/AFTA) để bắt đầu tiến trình tự do hóa kinh tế khu vực.
- Năm 1993: ASEAN bắt đầu mở rộng quan hệ đối ngoại, thúc đẩy đối thoại về an ninh ở khu vực thông qua việc lập Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) tại Hội nghị Bộ trưởng ASEAN lần thứ 26.
- Năm 1995: ASEAN đã ghi dấu hai bước tiến quan trọng khi Việt Nam gia nhập ASEAN và bắt đầu tiến trình mở rộng ASEAN; Ký Hiệp ước về khu vực Ðông - Nam Á không vũ khí hạt nhân (SEANWFZ).
- Năm 1997: ASEAN thông qua Tầm nhìn ASEAN 2020 nhằm vạch ra mục tiêu hướng tới một Cộng đồng khu vực hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng.
- Năm 1998: Tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 6 tại Hà Nội, ASEAN đã thông qua Chương trình hành động Hà Nội (HPA) nhằm triển khai thực hiện Tuyên bố về Tầm nhìn ASEAN 2020, giai đoạn 1998-2004.
- Năm 1999: Cam-pu-chia chính thức gia nhập ASEAN, đưa ASEAN trở thành một tổ chức khu vực gồm mười thành viên Ðông - Nam Á.
- Năm 2002: Trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình cho vấn đề Biển Ðông, ASEAN và Trung Quốc ký Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Ðông (DOC).
- Năm 2003: ASEAN ra Tuyên bố về sự hòa hợp ASEAN II (Tuyên bố Ba-li II), xác định mục tiêu thành lập Cộng đồng ASEAN gồm ba trụ cột là chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội.
- Năm 2005: Hội nghị cấp cao Ðông Á (EAS) lần đầu được tổ chức tại Cu-a-la Lăm-pơ (Ma-lai-xi-a) với sự tham gia của lãnh đạo các nước ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Ðộ, Ô-xtrây-li-a và Niu Di-lân.
- Năm 2007: Hiến chương ASEAN được ký, tạo nền tảng pháp lý và thể chế để ASEAN xây dựng Cộng đồng.
- Tháng 2-2009: Các nhà lãnh đạo ASEAN thông qua lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, bao gồm các kế hoạch tổng thể xây dựng ba cộng đồng trụ cột là chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội.
- Năm 2010: Việt Nam hoàn thành xuất sắc trọng trách Chủ tịch ASEAN 2010 với những dấu ấn đậm nét của nước chủ nhà. Với những đóng góp chủ động, tích cực và có trách nhiệm vào các mục tiêu chung của ASEAN, Năm Chủ tịch ASEAN 2010 của Việt Nam đã góp phần duy trì đoàn kết ASEAN; trực tiếp đóng góp vào Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và triển khai Hiến chương, đưa ASEAN đến năm 2015 trở thành một cộng đồng đoàn kết, gắn bó, liên kết chặt chẽ về kinh tế vì mục tiêu hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển của khu vực; nâng cao và làm sâu sắc hơn quan hệ nội khối ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác, vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển của khu vực.
- Năm 2011: In-đô-nê-xi-a hoàn thành xuất sắc trọng trách Chủ tịch ASEAN 2011, góp phần thắt chặt tình đoàn kết hữu nghị và hợp tác trong ASEAN cũng như ASEAN với các đối tác; tạo động lực quan trọng trong quá trình xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh vào năm 2015 với sự tham gia ngày càng tích cực và hiệu quả của người dân vào việc thực hiện các mục tiêu chung nhằm biến Ðông - Nam Á trở thành khu vực ngày càng an ninh, hòa bình, hòa hợp và thịnh vượng.
