Các bạn tin, chúng tôi tin

1. NCL là một dự án thiện nguyện đặc biệt, nó được khởi xướng bởi cá nhân và phát triển, gây quỹ và vận hành bởi cộng đồng. Nếu chỉ nghe, thật khó hình dung được con đường mà NCL đã đi trong một khoảng thời gian ba năm vừa rồi. “Niềm tin giúp chúng tôi cứ mải miết đi, mải miết xây, mải miết mơ ước!”, những tình nguyện viên trong nhóm NCL, với “thủ lĩnh” là Phạm Thị Hương Giang, nói như vậy.

Vào ngày 21-11-2013 tại Hà Nội, dự án NCL được khởi xướng với hơn 200 triệu đồng đầu tiên mà Phạm Thị Hương Giang - “Giang Kều” gây quỹ được bằng sự ủng hộ của bạn bè. Chỉ một vài cá nhân ban đầu, không tổ chức nào hỗ trợ, cho đến hôm nay, NCL đã có 300 thành viên trải khắp các tỉnh, thành phố chịu thiên tai ở Việt Nam và con số đó vẫn sẽ được tiếp tục phát triển. Như những vòng tay thương yêu của cộng đồng cứ được nới rộng thêm, bởi mơ ước đem đến một cuộc sống an toàn và bền vững cho những người dân gặp khó khăn không phải là mơ ước của riêng một nhóm người.

Vì sao lại có dự án này? Mùa hè năm 2009, trong một chuyến thiện nguyện vào vùng rốn lũ Đại Lộc, Hà Nam, nơi xơ xác tiêu điều sau một trận lũ lớn, Hương Giang bị ám ảnh bởi đôi mắt vô hồn của một ông già trên nền ngôi nhà bị lũ cuốn. Cô muốn làm điều gì đó để giữ lại những ngôi nhà cho dân vùng lũ. Và năm 2013, cô trông thấy bức hình một ngôi nhà gỗ ba gian được đặt trên sáu cọc bê-tông, nó vững vàng trên mặt nước suốt mười năm trong vùng lũ. Ngôi nhà ấy của GS, TS Tống Trần Tùng, chuyên gia về vật liệu nhẹ, giảng viên Trường đại học (ĐH) Giao thông vận tải làm tặng cho người hàng xóm của mình ở vùng lũ Hương Sơn (Hà Tĩnh).

GS Tống Trần Tùng đã tin tưởng trao toàn bộ thiết kế ngôi nhà ấy cho cô gái chưa quen biết. Trong 35 ngày, năm ngôi nhà ở vùng lũ Hương Sơn kịp thi công xong để chủ nhân của nó đón Tết. Đấy là những ngôi nhà đầu tiên mà NCL đã làm ngay sau ngày ra mắt. Niềm tin đã kết nối họ với nhau, Hương Giang, Nguyễn Mỹ Linh (biên tập viên VTV1), Lương Hùng, Thu Lành, Vinh, Thủy kế toán… Những chuyến khảo sát bằng tiền túi, những event tổ chức nhờ bạn bè từ địa điểm đến đồ uống. Đấy là năm đầu tiên. Tiếp đến, những năm sau, bạn bè hỗ trợ nhiều hơn. Các họa sĩ góp tranh để làm các cuộc đấu giá gây quỹ, giám tuyển là họa sĩ Trần Lương. Năm 2014, 2015, không phải là một vài cá nhân nữa, NCL ngày càng được rất nhiều người giúp đỡ. Cũng không là những căn nhà lẻ nữa. Chỉ riêng xã miền núi Tân Hóa, huyện Minh Hóa, Quảng Bình, NCL đã hỗ trợ 62 căn nhà phao. Nhà phao là dạng nhà nổi, trên là kết cấu nhẹ (khung gỗ/sắt, vách, mái tôn), dưới là thùng phuy nhựa/sắt để làm nổi. Nước dâng đến đâu, nhà sẽ nổi đến đấy. Những nhà phao được xây từ năm 2014 đến 2016 đã chứng tỏ được tính ưu việt của nó trong trận lũ lịch sử tháng 10 vừa rồi tại các tỉnh miền trung: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Nam, mỗi nơi hàng chục nhà.

Thành viên nhóm Nhà chống lũ trong chuyến khảo sát và cứu trợ khẩn cấp tại miền trung.

2. “Sợ lũ là điều xưa cũ”, một slogan có phần hơi nghịch ngợm mà Hương Giang đưa ra từ vài năm trước. Cả đội NCL đều trẻ và tâm huyết. Mới đây thôi, họ có thêm một slogan đáng yêu nữa: “Triệu thùng mì gói không bằng nhà ngói trên cao”. Xây được thêm nhà cho người dân vùng thường xuyên phải chịu thiên tai là mơ ước của họ. Họ mơ ước nhìn thấy nụ cười và sự thay đổi của những người dân đang gắn bó hằng ngày. Họ mơ ước nhìn thấy người dân vùng lũ nuôi dưỡng, chăm chút sơn cửa, sơn tường với mầu họ yêu thích và trang trí cho những ngôi nhà chống lũ, xây chuồng gà, chuồng chim hay trồng vài chậu hoa xanh đỏ. Và họ đã làm rất nhiều việc vì điều đó, bởi một nỗ lực đáng kinh ngạc. Phương châm của NCL bao giờ cũng là “Hỗ trợ các hộ nghèo chủ động xây nhà để họ có một cuộc sống an toàn, bền vững, từ đó họ sẽ chủ động và tự tin vươn lên trong cuộc sống”.

Sau cơn lũ lịch sử nhấn chìm nhiều ngôi nhà ở nhiều địa phương năm nay, những thành viên của NCL hiện giờ có mặt tại Đại Lãnh, Đại Lộc (Quảng Nam), Hương Khê (Hà Tĩnh), Lệ Thủy (Quảng Bình) và Hoành Bồ (Quảng Ninh). Những thành viên đi thực địa luôn sống trong tình trạng gian nan như thời chiến, ăn mì tôm, ngủ ngoài trời để giám sát thi công những căn nhà chống lũ, chống biến đổi khí hậu. Không ai bắt họ làm điều đó, ngoài cảm hứng được làm việc tốt vì cộng đồng và sức mạnh của niềm tin được lan tỏa. 50 NCL sắp được làm trong thời gian tới ở Hương Khê với những khảo sát thiết kế cẩn thận và chi tiết chỉ là một phần trong dự án.

NCL còn nhiều kế hoạch. Chắc chắn những năm tới, với đội ngũ tình nguyện viên ngày một lớn hơn, họ sẽ đến mọi vùng đất chịu thiên tai trên khắp Việt Nam, để triển khai các hoạt động xây nhà an toàn và hỗ trợ sinh kế bền vững cho bà con chịu thiệt hại nặng nề bởi thay đổi khí hậu. Chung tay với cộng đồng, truyền cảm hứng, tạo niềm tin bằng những việc làm rất cụ thể, chẳng hạn những cuộc đấu giá tranh để gây quỹ.

Giải thưởng Tình nguyện Quốc gia do Trung tâm Tình nguyện quốc gia và Chương trình Tình nguyện LHQ trao tặng cho NCL là một phần thưởng khích lệ trong những ngày đầu tháng 12 vừa rồi. Ba năm, con số 350 căn nhà và một số mô hình sinh kế bền vững chưa phải là nhiều, nhưng đó cũng là một sự khởi đầu tốt đẹp, khiến những thành viên của NCL tin vào chính mình, vào phương pháp hoạt động của mình.

NCL - một dự án cộng đồng trong đó các thành viên, người hưởng lợi và những người đồng hành chỉ liên kết với nhau duy nhất bằng NIỀM TIN. Họ khiến chúng ta phải tin vào họ.