Bốn giải pháp góp phần bình đẳng giới trong gia đình

Ở nước ta hiện nay, mặc dù những định kiến giới vẫn còn tồn tại, nhưng vị trí, vai trò của phụ nữ nói chung trong gia đình và xã hội được nâng lên so với trước. Cùng với sự phát triển của xã hội, nhiều chuyên ngành khoa học ra đời trong đó có khoa học giới và các khoa học có liên quan như tâm lý học, xã hội học, dân số học... nghiên cứu tiếp cận các vấn đề giới dưới nhiều góc độ khác nhau, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong việc nâng cao nhận thức về giới trong sự phát triển của xã hội. Có thể nhận thấy khoa học giới ra đời là cơ sở quan trọng để nghiên cứu các vấn đề giới trong gia đình và xã hội, là cơ sở để hoạch định chính sách, ban hành các văn bản pháp luật về vấn đề bình đẳng giới. Nghiên cứu về vấn đề giới ở nước ta từ trước tới nay cho thấy, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ðảng và Nhà nước ta luôn coi trọng việc thực hiện vấn đề bình đẳng giới, đánh giá cao vai trò, vị trí của phụ nữ trong quá trình dựng nước và giữ nước. Nhờ có sự quan tâm của Nhà nước, phụ nữ Việt Nam đã có nhiều cơ hội và điều kiện phát triển, làm tốt vai trò đảm việc nhà, giỏi việc nước.

Những quan điểm và chủ trương, chính sách, pháp luật của Ðảng và Nhà nước ta về vấn đề bình đẳng giới được ban hành như Hiến pháp, Luật Hôn nhân gia đình, Luật Dân sự, Luật Lao động, Luật Bình đẳng giới... Ðây là cơ sở pháp lý quan trọng để thúc đẩy quá trình bình đẳng giới ở nước ta. Tuy nhiên, xét về thực trạng vấn đề giới ở nước ta vẫn còn những bức xúc trong gia đình và xã hội như phụ nữ vẫn phải làm những công việc nội trợ là chủ yếu, vẫn còn những tư tưởng trọng nam khinh nữ trong quá trình sinh con, nuôi con, chăm sóc con cái, kế hoạch hóa gia đình, tình trạng bạo hành, ngược đãi phụ nữ trong gia đình vẫn còn tồn tại xảy ra ở một số nơi; nạn lừa gạt, buôn bán phụ nữ qua biên giới đang gây nên bức xúc trong đời sống xã hội và gia đình. Nước ta đang trong quá trình thực hiện CNH, HÐH đất nước đi lên CNXH theo định hướng XHCN. Quá trình CNH, HÐH đất nước dẫn tới những thay đổi mới về cơ cấu, chức năng trong gia đình. Những mặt trái của kinh tế thị trường ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của gia đình như tình trạng ly hôn, ly thân, sống độc thân, con cái thiếu sự chăm sóc, nuôi dưỡng từ phía gia đình dẫn tới các tệ nạn xã hội.

Theo Pháp lệnh Dân số, chất lượng dân số là sự phản ánh các đặc trưng về thể chất, trí tuệ và tinh thần của toàn bộ dân số. Ðể nâng cao chất lượng dân số cần một hệ thống biện pháp đồng bộ và có hiệu quả, trong đó thực hiện bình đẳng giới trong gia đình cũng là một trong những biện pháp quan trọng để góp phần nâng cao chất lượng dân số. Thực hiện bình đẳng giới trong gia đình là vợ chồng có quyền lợi và nghĩa vụ ngang nhau trong các hoạt động của gia đình, có ý thức trách nhiệm thực hiện các quyền và nghĩa vụ của họ một cách công bằng; như quyền quyết định số con, khoảng cách sinh, số lần sinh, sinh con nào, kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc nuôi dạy con cái trên cơ sở chia sẻ giúp đỡ lẫn nhau, tạo sự đồng thuận;sự quan tâm chia sẻ của cả vợ và chồng giúp cho sự phát triển của gia đình một cách bền vững.

Để thực hiện tốt bình đẳng giới trong gia đình, góp phần nâng cao chất lượng dân số, trước hết, cần tăng cường tuyên truyền giáo dục các vấn đề giới, bình đẳng giới trong gia đình được quy định trong các chủ trương, chính sách, pháp luật của Ðảng và Nhà nước ta đặt ra. Từ cơ sở đó, mỗi người ý thức tốt về vấn đề bình đẳng giới trong gia đình, là cơ sở quan trọng để xây dựng gia đình "no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc". Thứ hai, đẩy mạnh giáo dục khoa học giới trong hệ thống nhà trường, giúp cho thanh niên, thiếu niên nhận thức được những vấn đề giới và bình đẳng giới một cách cơ bản và có hệ thống. Từ đó, các em có ý thức trách nhiệm trong xây dựng gia đình sau này. Thứ ba, nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện Luật Bình đẳng giới ở nước ta hiện nay, để từ đó, mỗi người có ý thức trách nhiệm trong thực hiện bình đẳng giới. Trách nhiệm thực hiện bình đẳng giới không chỉ là của mỗi cá nhân, mà là trách nhiệm của mỗi gia đình, các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, nghề nghiệp. Thứ tư, thực hiện bình đẳng giới trong gia đình nên được đưa thành tiêu chí quan trọng trong xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa, khu phố văn hóa...

Thực hiện tốt vấn đề bình đẳng giới trong gia đình là góp phần xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc; cũng từ đó góp phần xây dựng sự nghiệp "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh".