Theo hồ sơ, ông Bùi Văn Ốm (địa chỉ khu phố Long Sơn, phường Mũi Né, thành phố Phan Thiết) khai hoang diện tích đất hơn 3.048m2, ông Lê Văn Thành (địa chỉ khu phố Long Sơn, phường Mũi Né) khai hoang diện tích 10.063m2, ông Đặng Thành Lập (địa chỉ khu phố Suối Nước, phường Mũi Né) đang khai hoang diện tích 13,313,3m2. Ba thửa đất trên đường Xuân Thuỷ, nằm sát bên nhau.
Thửa đất của ông Lập được khai hoang thời điểm năm 2003 trên đất có nhà, cây đào, cây keo, cây dương.
Thửa đất có diện tích của ông Thành được khai hoang năm 2003, trên đất có nhà, trồng cây đào, cây keo, cây dương.
Thửa đất của ông Ốm khai hoang năm 2010 trồng cây đào, cây keo, cây dương.
Ba thửa đất này được canh tác quản lý sử dụng ổn định từ khi khai hoang cho đến nay và người dân sống tại khu vực này đều biết. Hiện tại, những lô đất này chưa được nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
 |
Ông Lê Văn Thành (địa chỉ khu phố Long Sơn, phường Mũi Né) khai hoang diện tích 10.063m2 |
Tuy nhiên, năm 2019 các ông Lập, ông Thành, ông Ốm bị bà Trần Quế Thy (ngụ thành phố Phan Thiết) khởi kiện Tòa án thành phố Phan Thiết cho rằng đất bà mua từ các hộ dân khác và yêu cầu trả đất lại cho bà Thy.
Trao đổi với phóng viên, bà Võ Thị Kim Quy, Chánh Văn phòng, kiêm người phát ngôn của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Thuận cho biết, trong quá trình kiểm sát việc giải quyết vụ án Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Phan Thiết xét thấy, việc thu thập chứng cứ là các bản photocopy để giải quyết của Tòa án nhân dân thành phố Phan Thiết không bảo đảm quy định tại khoản 1 điều 95 Bộ Luật tố tụng dân sự 2015 quy định: “tài liệu đọc được nội dung được coi là chứng cứ nếu là bản chính hoặc bản sao có công chứng, chứng thực hợp pháp hoặc do cơ quan tổ chức có thẩm quyền cung cấp xác nhận” nên đã yêu cầu Tòa án thu thập các bản chính làm chứng cứ.
Bà Thy cũng không cung cấp các bản chính và chỉ nộp cho toà án các bản photocopy. Vì vậy, Viện đã đề nghị Tòa án ngừng phiên tòa để thu thập tài liệu và cho các bên tiếp cận chứng cứ theo quy định.
Nhưng ý kiến của đại diện Viện không được Hội đồng xét xử nhận định trong bản án là có chấp nhận hay không. Viện có kháng nghị đề nghị hủy các bản án sơ thẩm.
Ba người này kháng cáo, đề nghị xét xử phúc thẩm lại đối với bà Thy.
Ngày 30/8/2024, Chi nhánh Văn phòng đất ký đất đai thành phố Phan Thiết gửi công văn phúc đáp Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận như sau: Bản đồ vị trí tỷ lệ 1/2000 của chủ sử dụng: Trần Quế Thy do Phòng Địa chính thành phố Phan Thiết vẽ và ký ngày 04/12/2001 không thể hiện đầy đủ các thông tin địa chính của các thửa đất như: số thửa đất, số tờ bản đồ, diện tích, loại đất nên Chi nhánh Văn phòng không có cơ sở để rà soát thông tin.
Qua rà soát dữ liệu lưu trữ hiện có, bà Trần Quế Thy đã được Ủy ban nhân dân thành phố Phan Thiết cấp hai giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số cùng ngày 01/10/2004.
Tuy nhiên, trong hồ sơ cấp các giấy chứng nhận này không có tài liệu Bản đồ vị trí tỷ lệ 1/2000. Qua rà soát hồ sơ lưu trữ hiện có thì Chi nhánh Văn phòng không có lưu giữ bản gốc Bản đồ vị trí tỷ lệ 1/2000 nêu trên.
Bản đồ vị trí tỷ lệ 1/2000 là căn cứ quan trọng để Tòa án sơ thẩm nhận định xét xử có lợi cho bà Thy.
 |
Đất của ông Bùi Văn Ốm (địa chỉ khu phố Long Sơn, phường Mũi Né, thành phố Phan Thiết) khai hoang diện tích đất hơn 3.048m2 |
Ngày 4/9/2024, trước khi xét xử phúc thẩm, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Thuận có văn bản gửi Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận yêu cầu tạm đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án này.
Trên cơ sở thẩm tra, đối chiếu với các tài liệu của hồ sơ các vụ án dân sự phúc thẩm, Viện thấy nội dung đơn tố cáo của công dân là có căn cứ và có dấu hiệu của các tội phạm hình sự bao gồm các tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức” theo các Điều 174, Điều 341 Bộ luật hình sự năm 2015.
Vì vậy, Viện đề nghị Toà án ra quyết định tạm đình chỉ xét xử đối với ba vụ án dân sự phúc thẩm giữa các đương sự là bà Thy với các ông: Ốm, Thành và Lập.
Lý do tạm đình chỉ là chờ kết quả giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm của Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bình Thuận, theo điểm d khoản 1 Điều 214 Bộ luật Tố tụng dân sự. Điểm d khoản 1 Điều 214 Bộ luật Tố tụng dân sự, quy định: Tòa án ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự khi có một trong các căn cứ sau đây: “Cần đợi kết quả giải quyết vụ án khác có liên quan hoặc sự việc được pháp luật quy định là phải do cơ quan, tổ chức khác giải quyết trước mới giải quyết được vụ án”.
 |
Ông Đặng Thành Lập (địa chỉ khu phố Suối Nước, phường Mũi Né) đang khai hoang diện tích 13,313,3m2 |
Giải quyết tranh chấp đất đai không có giấy tờ như thế nào?
Ở chiều ngược lại, tháng 11/9/2024, Ủy ban nhân dân thành phố Phan Thiết có văn bản gửi Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận, Toà án nhân dân thành phố Phan Thiết thu hồi các công văn của Ủy ban nhân dân thành phố Phan Thiết về việc phúc đáp theo đề nghị của Tòa án nhân dân thành phố Phan Thiết vào tháng 11/2022, liên quan đến các vụ án tranh chấp dân sự theo đơn khởi kiện của bà Thy.
Qua kiểm tra, rà soát, Ủy ban nhân dân thành phố Phan Thiết nhận thấy nội dung các công văn trước đó chưa bảo đảm.
Cụ thể, bản đồ vị trí khu đất (tỷ lệ 1/2000) do Phòng Địa chính (nay là Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố) đo vẽ xác nhận vào ngày 4/12/2001 đã kiểm tra, rà soát thì không tìm thấy bản đồ gốc nên không thể xác định được tính chính xác của bản đồ.
Các văn bản trả lời của Ủy ban nhân dân thành phố Phan Thiết là một trong các căn cứ để Tòa án sơ thẩm nhận định.
Chánh Văn phòng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Thuận Võ Thị Kim Quy cho biết, ngày 9/9/2024, Thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bình Thuận đã có thông báo thụ lý tin báo tố giác tội phạm theo quy định của bộ luật Tố tụng hình sự, cơ quan điều tra đã có văn bản gửi Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận yêu cầu Tòa án cung cấp các giấy tờ do bà Thy đã giao nộp cho Tòa án.
Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 25/9/2024, đại diện Viện đã có phát biểu quan điểm: đề nghị Hội đồng xét xử căn cứ vào điểm d khoản 1 điều 214 bộ luật Tố tụng dân sự tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự chờ kết quả xác minh tin báo tố giác tội phạm của Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bình Thuận.
Tuy nhiên, Hội đồng xét xử cho rằng buộc nguyên đơn nộp các bản chính “là không khả thi” vì vậy quan điểm của Viện không được Hội đồng xét xử chấp thuận. Hội đồng xét xử đã tuyên buộc ông Thành phải trả lại tài sản là toàn bộ vườn cây và giá trị quyền sử dụng đất nông nghiệp cho bà Thy.
Hiện tại, phiên toà phúc thẩm giữa bà Thy với ông Ốm, ông Lập đang được tạm hoãn.
