Các nhà lãnh đạo đã thông qua "Sáng kiến về phòng ngừa, chuẩn bị và khắc phục ảnh hưởng của cúm gia cầm và đại dịch cúm" do Australia, Mỹ, Canada, Trung Quốc, Indonesia, Nhật Bản, Singapore, Thái-lan và Việt Nam đồng bảo trợ. Hội nghị đã thông qua đề xuất của Việt Nam về việc tổ chức Hội nghị Bộ trưởng APEC về phòng chống dịch cúm gia cầm vào năm 2006, cùng Chiến lược về chuẩn bị và ứng phó với thiên tai và tình trạng khẩn cấp, trong đó nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường hợp tác xây dựng năng lực, đồng thời khuyến khích tăng cường hợp tác với các diễn đàn khác của APEC về vấn đề này. Nhiều nhà lãnh đạo cũng đã đề nghị xây dựng mạng lưới dự trữ thuốc Tamiflu để kịp thời chia sẻ cho các nước bị dịch bệnh khi cần thiết, đồng thời nhất trí tăng cường hợp tác quốc tế bên cạnh các nỗ lực trong nước để kịp thời phòng chống dịch bệnh.
Phát biểu ý kiến tại Hội nghị, Chủ tịch nước Trần Ðức Lương đã hoan nghênh và ủng hộ những thỏa thuận hợp tác trong APEC về phòng chống thiên tai, dịch bệnh, đặc biệt là phòng chống dịch cúm gia cầm và đại dịch cúm ở người. Chủ tịch nước cũng khẳng định quyết tâm cao của Việt Nam trong việc ngăn chặn sự lây lan của dịch cúm gia cầm, đồng thời cảm ơn Trung Quốc và Mỹ đã hỗ trợ Việt Nam phòng chống dịch cúm gia cầm. Chủ tịch nước đã đề nghị các thành viên APEC ủng hộ sáng kiến của Việt Nam về tổ chức Hội nghị Bộ trưởng về phòng chống cúm gà và đại dịch cúm ở người vào năm 2006.
Ðể giải quyết các vấn đề do giá dầu tăng cao, những người đứng đầu 21 nền kinh tế thành viên đã đề nghị tăng cường nghiên cứu, tìm nguồn năng lượng thay thế bền vững và dễ tiếp cận như năng lượng Mặt Trời. Ðối với vấn đề chống tham nhũng, Hội nghị đã kêu gọi tất cả các thành viên APEC ký kết và phê chuẩn Công ước LHQ về chống tham nhũng, kêu gọi các thành viên có những bước đi cụ thể hơn trong việc thực hiện Cam kết Santiago về chống tham nhũng cũng như kêu gọi hợp tác giữa khu vực nhà nước và tư nhân về vấn đề này.
Sau khi kết thúc phiên họp kín thứ hai, những người đứng đầu 21 nền kinh tế thành viên đã ký và ra Tuyên bố chung của Hội nghị APEC lần thứ 13, trong đó khẳng định ủng hộ của mình trước những nỗ lực của Nga và Việt Nam nhằm sớm hoàn thành việc ra nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Các nhà lãnh đạo cũng khẳng định sự nhất trí trong việc cùng đưa ra những biện pháp cụ thể bao gồm tăng cường hợp tác và hỗ trợ kỹ thuật giữa các nước thành viên APEC để hạn chế và chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với nguy cơ bùng phát dịch cúm gia cầm, bắt đầu bằng việc diễn tập trên hệ thống mạng vào đầu năm 2006 để thử phản ứng của khu vực về sự xuất hiện của đại dịch cúm.
Cùng với Tuyên bố của Hội nghị, những người đứng đầu 21 nền kinh tế thành viên cũng ra bản Tuyên bố chung thứ hai khẳng định ý chí chính trị mạnh mẽ của các nhà lãnh đạo APEC nhằm thúc đẩy Vòng đàm phán Ðô-ha về tự do hóa thương mại.
Trước khi kết thúc Hội nghị, Việt Nam đã chính thức tiếp nhận vai trò nước chủ nhà của Hội nghị APEC lần thứ 14. Nhân dịp này, Việt Nam đã công bố với các thành viên của APEC chủ đề chính của Hội nghị cấp cao APEC 2006, đó là: "Hướng tới một cộng đồng năng động vì phát triển bền vững và thịnh vượng", trong đó có bốn tiểu chủ đề là: "Tăng cường thương mại và đầu tư thông qua thực hiện Lộ trình Busan và thúc đẩy vòng đàm phán phát triển Doha"; "Tăng cường hợp tác kinh tế - kỹ thuật để thu hẹp khoảng cách và phát triển bền vững"; "Thúc đẩy một môi trường kinh doanh an toàn và thuận lợi"; và "Gắn kết cộng đồng".
* Trong phiên họp cấp cao đầu tiên ngày 18-11, các nhà lãnh đạo Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) nhất trí cần thu hẹp khoảng cách giữa các nước phát triển và đang phát triển thông qua việc tăng cường hợp tác trong khu vực.
Sáng kiến này được Tổng thống Hàn Quốc Roh Moo-hyun nêu ra nhằm nhấn mạnh quá trình tự do hóa thương mại cần mang lại lợi ích rộng rãi cho cả khu vực, bao gồm những nước có trình độ phát triển khác nhau. Trong cuộc họp báo tối 18-11, Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Ban Ki Mun cho biết trước mắt APEC sẽ tìm kiếm biện pháp thúc đẩy hợp tác kinh tế và kỹ thuật nhằm thu hẹp khoảng cách xã hội giữa các nền kinh tế trong khu vực. Dự kiến, vấn đề này sẽ được đề cập tại cuộc gặp các nhà lãnh đạo cấp cao APEC năm 2006 tại Việt Nam.
Các nhà lãnh đạo APEC nhất trí nội dung bản tuyên bố chung, sẽ được công bố trong phiên họp cuối cùng ngày 19-11, kêu gọi thúc đẩy tiến trình đàm phán tự do hóa thương mại toàn cầu trong khuôn khổ vòng Ðàm phán Doha của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), kêu gọi Liên hiệp châu Âu (EU) giữ lập trường "mềm mỏng" hơn trong quá trình thương lượng. Các nhà lãnh đạo APEC hoan nghênh Lộ trình Busan đạt được tại Hội nghị Bộ trưởng APEC ngày 16-11 nhằm hướng tới Các mục tiêu Bogo về tự do hóa thương mại và đầu tư khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Trong khi đó, bên ngoài hội nghị, nhiều nhóm sinh viên, nông dân và khoảng 30.000 người tham gia biểu tình, tuần hành chống mặt trái của toàn cầu hóa, phản đối chiến tranh, đòi công bằng xã hội, quan tâm hơn đến người nghèo. Xung đột với cảnh sát đã nổ ra khi những người biểu tình tìm cách tiến vào khu hội nghị BEXCO khiến hàng chục người bị thương.
* Trong thời gian diễn ra Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 13, sáng 19-11, Chủ tịch nước ta Trần Ðức Lương đã hội kiến với Tổng thống Nga V.Putin và Tổng thống Chile Ricardo Lagos. Tại cuộc gặp Tổng thống Putin, Chủ tịch Trần Ðức Lương bày tỏ tình cảm đặc biệt của lãnh đạo và nhân dân Việt Nam đối với nước Nga và nhân dân Nga; chúc mừng những thành tựu kinh tế, văn hóa và xã hội mà nước Nga đã đạt được dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Putin và khẳng định Việt Nam luôn ủng hộ những chính sách và hoạt động đối ngoại của Nga như thúc đẩy quan hệ với các nước thành viên Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG), với châu Âu và với các nước trong Tổ chức hợp tác Thượng Hải (SCO). Về quan hệ song phương, Chủ tịch Trần Ðức Lương bày tỏ sự hài lòng về mối quan hệ giữa hai nước trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa đang phát triển tốt đẹp theo tinh thần đối tác tin cậy và khẳng định, Việt Nam coi Nga là thị trường lớn với kim ngạch thương mại năm nay đạt 1 tỷ USD; tuy nhiên hai nước cần tăng hơn nữa kim ngạch buôn bán để tương xứng với mối quan hệ chính trị tốt đẹp và tiềm năng của mỗi nước. Chủ tịch Trần Ðức Lương đề nghị Tổng thống Putin tạo điều kiện thuận lợi để các cơ quan hữu quan hai bên đẩy nhanh việc giải quyết vấn đề thuế quan và nợ cũ.
Tổng thống Putin khẳng định sẽ tham dự APEC năm tới và khẳng định Nga luôn coi củng cố quan hệ hợp tác với Việt Nam là hướng ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Nga. Ðánh giá quan hệ hợp tác song phương phát triển tốt đẹp trong thời gian vừa qua, Tổng thống Putin cho rằng hai bên cần nỗ lực hơn nữa để khai thác hết tiềm năng về thương mại giữa hai nước, đặc biệt trong các lĩnh vực dầu khí và năng lượng; khẳng định sẵn sàng bàn với Việt Nam để tăng cường hơn nữa quan hệ kinh tế- thương mại cũng như trong các lĩnh vực khác và sẽ giao cho Chính phủ giải quyết vấn đề nợ của Việt Nam.
Tại buổi hội kiến với Tổng thống Chile Ricardo Lagos, Chủ tịch Trần Ðức Lương bày tỏ sự hài lòng sau các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao hai nước nhằm tăng cường quan hệ song phương, trong đó kinh tế, thương mại đã có những bước phát triển tích cực và nêu rõ chính phủ hai nước cần quan tâm để thúc đẩy các bộ ngành đẩy mạnh hơn nữa hợp tác về kinh tế, thương mại và đầu tư đề nghị hai nước tổ chức các hoạt động kỷ niệm 25 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao trong năm tới nhằm tăng cường quan hệ hữu nghị hợp tác hai bên. Chủ tịch đã cảm ơn Tổng thống Ricardo Lagos và các cơ quan hữu quan Chile về việc sẵn sàng giúp đỡ Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị cấp cao APEC 2006.
Tổng thống Ricardo Lagos bày tỏ tin tưởng Việt Nam chắc chắn sẽ đáp ứng được các yêu cầu về cơ sở hạ tầng, kỹ thuật để phục vụ APEC 2006; khẳng định Chile sẽ cử một nhóm chuyên gia sang Việt Nam để hỗ trợ trước khi hội nghị được tổ chức và tin rằng việc Việt Nam tổ chức Hội nghị các quan chức cao cấp của APEC sẽ là cơ hội để tìm ra các biện pháp phát triển quan hệ kinh tế, thương mại giữa hai nước.
* Trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN tại Hàn Quốc nhân dịp Hội nghị cấp cao đang diễn ra tại thành phố Busan (Hàn Quốc), Bộ trưởng Thương mại Trương Ðình Tuyển đã đề nghị Hàn Quốc tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam, đặc biệt là nông sản xuất khẩu sang Hàn Quốc, nhằm thu hẹp cán cân thương mại giữa hai nước.
Cũng tại Busan, Tham tán Thương mại Ðại sứ quán nước ta tại Hàn Quốc Bùi Quang Hào cho biết Việt Nam và Hàn Quốc đang tiến hành đàm phán về vấn đề kiểm dịch thực vật nhằm khai thông hàng rào kiểm dịch đối với rau quả tươi của Việt Nam.
* Trả lời phỏng vấn báo chí tại Busan nhân dịp hội nghị trên, Vụ trưởng Hợp tác Kinh tế đa phương, Bộ Ngoại giao nước ta Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, sau khi tham khảo ý kiến các thành viên, Việt Nam quyết định chủ đề chính của "APEC- 2006" là "Hướng tới một cộng đồng năng động vì phát triển bền vững và thịnh vượng", thể hiện sự tiếp nối các chủ đề của APEC trong những năm gần đây, đồng thời phản ánh tương lai và mục tiêu phát triển của APEC. Việt Nam đề xuất "APEC- 2006" tập trung vào các lĩnh vực gồm tăng cường thương mại và đầu tư thông qua thực hiện Lộ trình Busan và thúc đẩy Vòng đàm phán Phát triển Doha, tăng cường hợp tác kinh tế kỹ thuật để thu hẹp khoảng cách và phát triển bền vững, thúc đẩy một môi trường kinh doanh an toàn và thuận lợi.
Tuyên bố chung của Hội nghị APEC lần thứ 13
"Chúng ta, các nhà lãnh đạo các nền kinh tế thành viên của Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, họp tại Busan (Hàn Quốc) trong Hội nghị Các nhà lãnh đạo kinh tế APEC lần thứ 13 năm 2005 với chủ đề "Hướng tới một cộng đồng: Ðối mặt với thử thách, Tạo ra sự khác biệt", để thúc đẩy việc đạt được một tầm nhìn chung là ổn định, an toàn và thịnh vượng cho nhân dân ở các nền kinh tế chúng ta. Mục tiêu Bogor về thương mại và đầu tư tự do và mở ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã một lần nữa được nhấn mạnh và chúng ta cam kết sẽ phấn đấu vì mục tiêu này bằng việc thực hiện Lộ trình Busan. Với cam kết đó, chúng ta đã nỗ lực để đảm bảo một môi trường kinh doanh an toàn và minh bạch trong khu vực, với mục tiêu đặt nền tảng cho tương lai của chúng ta. Chúng ta cũng đã đối mặt với thách thức và huy động mọi nỗ lực để thu hẹp những khoảng cách và sự khác biệt còn tồn tại trong khu vực. Do đó, với vai trò là diễn đàn duy nhất của khu vực châu Á - Thái Bình Dương, APEC không chỉ hoàn thành việc thực hiện những cam kết trong quá khứ mà còn thành công trong việc đưa ra những phương hướng trong tương lai mà APEC cần hướng tới.
Thúc đẩy hơn nữa thương mại tự do. Với niềm tin vững chắc rằng động lực phát triển của sự tăng trưởng kinh tế trong khu vực chính là hệ thống thương mại đa biên đang ngày càng lớn mạnh, những người đứng đầu 21 nền kinh tế thành viên APEC đã luôn ủng hộ Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) kể từ cuộc họp các nhà lãnh đạo đầu tiên. Chúng ta tin tưởng rằng, APEC với vai trò là một diễn đàn của các nền kinh tế thương mại hàng đầu thế giới, không chỉ được mong đợi mà còn được thúc đẩy cần phải thể hiện vai trò lãnh đạo trong việc đẩy nhanh sự phát triển của hệ thống thương mại đa biên. Chúng ta thể hiện quyết tâm chính trị trong một tuyên bố riêng, trong đó chúng ta đã nêu rõ sự ủng hộ mạnh mẽ của mình và cho rằng Chương trình nghị sự phát triển của vòng đàm phán Ðô-ha của WTO cần được đẩy mạnh với mục tiêu mang lại một kết quả cân bằng đầy tham vọng và tổng thể khi kết thúc vòng đàm phán. Chúng ta cũng ủng hộ những nỗ lực nhằm sớm hoàn thành việc gia nhập WTO của Nga và Việt Nam.
Chúng ta hoan nghênh những kết quả đạt được trong Cuộc họp kiểm điểm giữa kỳ về vấn đề thực hiện những Mục tiêu Bogor, và khẳng định chắc chắn rằng APEC đã có những bước tiến lớn trong toàn bộ khu vực hướng tới mở cửa và tự do hóa thương mại đầu tư. Chúng ta tin tưởng rằng đó là những nỗ lực tập thể và cá nhân của từng nền kinh tế nhằm hướng tới Mục tiêu Bogo, đã đóng góp cho sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng và ổn định cũng như những tiến bộ đáng kể cho sự thịnh vượng chung của khu vực.
Ðể đối phó với những thách thức đang nổi lên từ môi trường thương mại quốc tế đang ngày một phát triển và để đạt được mục tiêu vào đúng thời hạn đã tuyên bố, chúng ta đã thông qua Lộ trình Busan tiến tới Mục tiêu Bogor bao gồm:
- Hỗ trợ hệ thống thương mại đa biên;
- Ðẩy mạnh những hành động tập thể và quốc gia;
- Xúc tiến thực hiện các hiệp định thương mại khu vực chất lượng cao và các hiệp định tự do thương mại (RTAs/FTAs);
- Chương trình Nghị sự Busan về kinh doanh;
- Cách tiếp cận chiến lược về vấn đề xây dựng năng lực;
- Cách tiếp cận Người tìm đường
Chúng ta khẳng định cam kết thúc đẩy hợp tác kinh tế - kỹ thuật (ECOTECH) để đảm bảo tăng trưởng đồng đều và thịnh vượng chung trong khu vực. Chúng ta nhấn mạnh rằng ECOTECH không chỉ là một chương trình rất quan trọng mà còn là một vấn đề liên ngành cần thiết để thúc đẩy tự do hóa và thuận lợi hóa thương mại và đầu tư.
Chúng ta đặc biệt hoan nghênh một phần quan trọng của Lộ trình Busan, đó là Chương trình Nghị sự Bu-xan về kinh doanh, trên cơ sở đáp ứng các quan tâm cụ thể của giới kinh doanh nhằm kêu gọi tiếp tục giảm chi phí giao dịch thương mại 5% đến năm 2010, một chương trình thuận lợi hóa kinh doanh toàn diện, và một công việc mới về quyền sở hữu trí tuệ, thuận lợi hóa thương mại, chống tham nhũng, đầu tư và thương mại an toàn.
Chúng ta đồng ý rằng Khu vực mậu dịch tự do và các Thỏa thuận thương mại tự do (RTAs/FTAs) chất lượng cao là những con đường cần thiết để tiến tới thương mại đầu tư tự do và mở cửa, và kêu gọi tiếp tục các công việc nhằm thúc đẩy các thỏa thuận tự do (FTA) chất lượng cao và tiến tới sự minh bạch và sự hòa hợp rộng lớn giữa FTA trong khu vực. Chúng ta hoan nghênh những nỗ lực về các biện pháp hình mẫu thuận lợi hoá thương mại APEC về việc thực hiện RTAs/FTAs. Các biện pháp này sẽ có chức năng tham vấn đắc lực cho các thành viên trong việc đàm phán các hiệp định thương mại khu vực và các hiệp định thương mại tự do (RTAs/FTAs). Chúng ta cũng kêu gọi triển khai các biện pháp hình mẫu đối với càng nhiều chương trong các FTA càng tốt cho tới 2008.
Nhận thấy tầm quan trọng của việc bảo vệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ mạnh mẽ đối với tăng trưởng kinh tế và thương mại tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, chúng ta hoan nghênh sáng kiến Chống hàng giả và vi phạm bản quyền APEC và thông qua tài liệu hướng dẫn mẫu nhằm ngăn chặn buôn bán hàng giả và vi phạm bản quyền quốc tế, giảm ăn cắp bản quyền trên mạng, và ngăn chặn bán hàng giả và vi phạm bản quyền trên Internet. Chúng ta cũng kêu gọi tiếp tục các công việc để giải quyết các thách thức về bảo vệ và thực thi sở hữu trí tuệ tại khu vực năm 2006 trên cơ sở tham khảo ý kiến chặt chẽ với khu vực tư nhân.
Chúng ta đã chỉ đạo các bộ trưởng làm việc trên các vấn đề xuyên biên giới để tạo một môi trường kinh doanh thân thiện ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Chúng ta hoan nghênh việc nhóm công tác APEC thông qua Chương trình nghị sự của các lãnh đạo về việc thực hiện cải cách cơ cấu hướng tới năm 2010.
* Tối 19-11, Chủ tịch nước Trần Ðức Lương và Phu nhân cùng đoàn đại biểu Việt Nam, sau khi tham dự Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 13, tổ chức tại thành phố Busan (Hàn Quốc) đã về đến Hà Nội.
