Bất cập trong đăng ký khám chữa bệnh ban đầu ở trường học

Bảo hiểm xã hội (BHXH) TP Hà Nội cho biết, vào đầu năm học vừa qua, danh sách các cơ sở KCB nhận KCB ban đầu trên địa bàn quận, huyện, thị xã được đơn vị gửi đến các nhà trường để học sinh, sinh viên lựa chọn, đăng ký cho phù hợp nơi học sinh học tập hoặc cư trú. Các nhà trường cũng được tập huấn, hướng dẫn việc tổ chức đăng ký KCB ban đầu là phải để phụ huynh lựa chọn, nếu số lượng thẻ BHYT đăng ký tại các bệnh viện quá nhiều, gây quá tải, bệnh viện không đáp ứng được thì hướng dẫn phụ huynh đăng ký tại các trạm y tế, các phòng khám đa khoa, cơ sở KCB khác tương đương.

Trong khi đó, một số nhà trường lại “tước” quyền chọn nơi KCB của phụ huynh học sinh khiến họ băn khoăn, bức xúc. Một số phụ huynh Trường tiểu học Dịch Vọng B (Cầu Giấy) cho biết, buổi họp phụ huynh đầu năm học vừa qua, nhà trường không chuyển danh sách các cơ sở KCB để lựa chọn mà phụ huynh muốn bệnh viện nào thì đăng ký. Nhiều phụ huynh đã chọn Bệnh viện Nhi, Bệnh viện 198… nhưng khi nhận thẻ BHYT thì bị “đẩy” vào Trạm Y tế phường Dịch Vọng. Khi được phóng viên cho xem danh sách 13 cơ sở KCB ban đầu trên địa bàn quận Cầu Giấy do cơ quan BHXH thông báo, thì những phụ huynh này cho biết, nếu ban đầu được nhà trường hướng dẫn chắc chắn họ sẽ chọn các bệnh viện, phòng khám đa khoa, chứ không chọn trạm y tế phường, vì lý do chất lượng KCB.

Hệ lụy của việc không được chọn nơi KCB là phụ huynh bỏ tuyến, không dùng thẻ BHYT, chấp nhận bỏ tiền túi đi khám trái tuyến ở bệnh viện tuyến thành phố, bệnh viện tư. Chị Đỗ Thị Hà, phụ huynh học sinh Trường tiểu học Nguyễn Tri Phương (Ba Đình) cho biết, nhà trường ấn định khám ở Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn nhưng gia đình không khám ở đây vì bệnh viện xa nhà, đông người bệnh, phải chờ đợi lâu. Chị mong muốn được chuyển BHYT cho con về khám tại bệnh viện tư Hồng Ngọc, do gần nhà và thủ tục khám nhanh gọn.

Trao đổi thực trạng này với hiệu trưởng một số trường học, chúng tôi nhận được những cách giải thích khác nhau. Theo Hiệu trưởng Trường tiểu học Dịch Vọng B, 90% số học sinh của trường đăng ký ở Trạm Y tế phường Dịch Vọng không phải do nhà trường ấn định, mà cô giáo chủ nhiệm đã phổ biến đến phụ huynh danh sách cơ sở KCB. Chúng tôi cho rằng, cách giải thích này không thuyết phục, vì không thể có đến 90% số phụ huynh cùng chọn trạm y tế phường. Nhiều phụ huynh khẳng định, sau khi nhận thẻ BHYT, họ không đến trạm y tế khám, điều đó chứng tỏ trạm y tế phường không phải là lựa chọn của họ. Cô giáo Đỗ Thị Hồng Minh, Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường THCS Tứ Liên (Tây Hồ) giải thích: “Khi lập danh sách đăng ký nơi khám, nhà trường không nhận được thông tin phụ huynh được lựa chọn cơ sở KCB. Phụ huynh không được lựa chọn lại nghĩ nhà trường gây khó dễ”. Trong khi đó, một hiệu trưởng trường tiểu học ở quận Ba Đình cho biết, nhà trường có nhận được danh sách của BHXH quận gửi, nhưng để đỡ mất thời gian, nhà trường thường ghi luôn nơi KCB. Như vậy, có thể thấy, tình trạng học sinh không được chọn nơi đăng ký KCB ban đầu trên địa bàn Hà Nội là do sự chưa làm tròn trách nhiệm từ phía trường học trong việc tuyên truyền, hướng dẫn. Nguy cơ các cơ sở KCB mời chào nhà trường đăng ký khám BHYT cho học sinh cũng được cảnh báo, khi các bệnh viện thực hiện tự chủ, muốn có nhiều người bệnh, để tăng nguồn thu.

Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế) Phan Văn Toàn cho rằng, tình trạng nhà trường tự ý đăng ký nơi KCB cho học sinh đã diễn ra lâu nay, rào cản này cần sớm chấm dứt, phụ huynh phải được chọn để phù hợp nhu cầu, điều kiện đi lại, bảo đảm quyền lợi của người có thẻ BHYT. Trách nhiệm của nhà trường là lập danh sách đăng ký KCB ban đầu cho học sinh theo đúng quy định và công việc này đã được chi hoa hồng 4%. Để làm đúng rất đơn giản, nhà trường chỉ cần chuyển danh sách các cơ sở khám chữa bệnh để phụ huynh tìm hiểu, lựa chọn.

Trước băn khoăn của phụ huynh về việc chỉ được đăng ký KCB tại trạm y tế phường, Phó Giám đốc BHXH TP Hà Nội Nguyễn Đức Hòa giải thích: BHXH không hướng dẫn tuyên truyền phụ huynh chỉ được đăng ký ở tuyến xã. Nếu phụ huynh nào cần thay đổi nơi KCB ban đầu, có thể làm thủ tục tại BHXH các quận, vì theo quy định của pháp luật về BHYT, người tham gia BHYT được thay đổi cơ sở đăng ký KCB ban đầu vào đầu mỗi quý. Thực tế, có trường hợp lựa chọn không đúng, như vào Bệnh viện Nhi trung ương là nơi không nhận đăng ký KCB ban đầu, Bệnh viện 198 không có khoa nhi nên không nhận học sinh dưới 15 tuổi... Những trường hợp này, BHXH TP Hà Nội cũng chỉ đạo đổi ngay nơi KCB ban đầu. Về thắc mắc một bệnh viện nhưng có học sinh được đăng ký, có học sinh không được đăng ký, Phó Giám đốc BHXH TP Hà Nội Nguyễn Đức Hòa cho biết, để bảo đảm quyền lợi cho người tham gia BHYT và tránh quá tải tại một cơ sở y tế, BHXH và Sở Y tế TP Hà Nội đã đề nghị các bệnh viện liệt kê số bàn khám, giường, công suất khám và kiến nghị số thẻ BHYT có thể đáp ứng. Sau khi thẩm định và căn cứ thực tế số người tham gia BHYT trên địa bàn, Sở Y tế và BHXH TP Hà Nội thống nhất xác định số lượng thẻ đăng ký tối đa tại từng cơ sở KCB. Thông tin mỗi bệnh viện được nhận bao nhiêu thẻ BHYT được đăng công khai trên cổng thông tin điện tử của BHXH và Sở Y tế thành phố. Khi một bệnh viện đã đông số người đăng ký khám BHYT thì những trường hợp đăng ký sau sẽ phải chọn cơ sở y tế khác.

Từ những vướng mắc trong việc đăng ký KCB ban đầu tại một số trường học như nêu trên, ông Nguyễn Đức Hòa cho biết, BHXH TP Hà Nội sẽ chỉ đạo BHXH các quận, thị xã kiểm tra, hướng dẫn các trường thực hiện nghiêm việc đăng ký KCB ban đầu, bảo đảm quyền của người tham gia BHYT.