1. Hiến chương ASEAN có hiệu lực
 |
Hiến chương ASEAN có hiệu lực từ ngày 15-12. Ðây là mốc quan trọng trong lịch sử 40 năm hình thành và phát triển của Hiệp hội, đưa ASEAN trở thành tổ chức liên chính phủ, có tư cách pháp nhân, hợp tác và liên kết chặt chẽ, đoàn kết, thống nhất hơn, hỗ trợ thiết thực quá trình hướng tới Cộng đồng ASEAN, nâng cao vị thế của ASEAN. Việt Nam chủ động tham gia và đề xuất nhiều ý kiến, góp phần định hướng quan trọng trong quá trình soạn thảo nội dung Hiến chương.
2. Khủng hoảng tài chính gây suy giảm kinh tế toàn cầu
 |
Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu nổ ra vào tháng 9-2008 sau hơn một năm "ủ bệnh", làm một loạt ngân hàng và thể chế tài chính ở Mỹ, châu Ấu và các nước đang phát triển phá sản, kinh tế thế giới suy giảm nghiêm trọng. Chính phủ nhiều nước thực thi các biện pháp mạnh, như "bơm" tiền cho các ngân hàng, giảm lãi suất, đề xuất và giải ngân các gói cứu trợ, kích thích kinh tế... Giá dầu thô thế giới lên xuống thất thường, lập những kỷ lục cả cao và thấp (hơn 147 USD và dưới 40 USD). Giá lương thực tăng cao đột biến gây ra khủng hoảng lương thực kéo theo nguy cơ gần một tỷ người rơi vào tình trạng thiếu ăn.
3. Chuyển giao quyền lực ở LB Nga
| |
Giành thắng lợi áp đảo trong cuộc bầu cử Tổng thống Nga, Phó Thủ tướng thứ nhất LB Nga D.Medvedev, 43 tuổi, trở thành nguyên thủ trẻ nhất trong lịch sử nước này. Tổng thống D.Medvedev bổ nhiệm cựu Tổng thống, Chủ tịch đảng Nước Nga thống nhất V.Putin làm Thủ tướng. Cuộc chuyển giao quyền lực diễn ra êm thấm, các chính sách đối nội và đối ngoại của đất nước được duy trì nhất quán, ổn định. Quan hệ giữa Moscow và phương Tây trải qua sóng gió, do cuộc xung đột vũ trang tại Nam Ossetia, Nga công nhận nền độc lập của hai vùng lãnh thổ ly khai Nam Ossetia và Abkhazia ở Gru-di-a, Mỹ thúc đẩy triển khai lá chắn tên lửa ở Ðông Âu.
4. Mỹ có Tổng thống người da mầu đầu tiên
| |
Lần đầu trong lịch sử, Mỹ có Tổng thống là người da mầu. Thượng nghị sĩ Barack Obama của đảng Dân chủ đã giành thắng lợi trước Thượng nghị sĩ John McCain của đảng Cộng hòa, với tỷ lệ phiếu 365/173, trở thành Tổng thống thứ 44 của Hoa Kỳ đúng như kết quả cuộc bầu cử ngày 4-11, chấm dứt tám năm cầm quyền của đảng Cộng hòa. Ông G.Biden giữ vị trí Phó Tổng thống và bà Hillary Clinton làm Bộ trưởng Ngoại giao. Ðảng Dân chủ chiếm đa số ghế tại cả hai viện QH Mỹ.
5. Khủng hoảng chính trị kéo dài ở Thái-lan
| |
Chính phủ dân sự đầu tiên được lập sau cuộc đảo chính quân sự ở Thái-lan, do đảng Quyền lực nhân dân (PPP) lãnh đạo, luôn đối đầu Liên minh nhân dân vì dân chủ (PAD). Thủ tướng Samak Sundaravej bị Tòa án phán quyết vi hiến và bãi chức, người kế nhiệm Somchai Wongsawat tiếp tục đối mặt làn sóng phản đối. PAD bao vây Văn phòng Thủ tướng trong nhiều tháng, chiếm hai sân bay lớn ở Thủ đô Băng-cốc, căng thẳng dẫn tới bạo động. PPP bị giải thể vì lý do gian lận bầu cử. Lãnh đạo đảng Dân chủ đối lập Abhisit Vejjajiva được Hạ viện bầu làm Thủ tướng.
6. Nepal thành lập chế độ cộng hòa
| |
Quốc hội lập hiến đầu tiên ở Nepal, gồm 601 ghế, được bầu trong cuộc tổng tuyển cử ngày 10-4. Tại kỳ họp thứ nhất ngày 28-5, QH Nepal thông qua quyết định bãi bỏ chế độ quân chủ đã tồn tại trong 240 năm, thành lập chế độ Cộng hòa dân chủ và chọn ngày này là Ngày Cộng hòa của Nepal. Tiến sĩ R.B. Yadav, thuộc đảng Quốc đại Nepal, được bầu làm Tổng thống đầu tiên. Chủ tịch đảng CS Nepal (CPN-M) P.C.Dahal làm Thủ tướng Chính phủ liên hiệp, do CPN-M đứng đầu. Quốc vương rời Hoàng cung và nơi này trở thành Bảo tàng lịch sử quốc gia.
7. CHDCND Triều Tiên phá dỡ cơ sở hạt nhân
| |
CHDCND Triều Tiên phá hủy tháp làm lạnh tại cơ sở hạt nhân Dông Piên, biểu tượng chương trình hạt nhân của nước này, trước sự chứng kiến của các nhà ngoại giao và truyền hình quốc tế. Ðây là bước đi thực tế đầu tiên của Bình Nhưỡng nhằm thực hiện cam kết đóng cửa các cơ sở hạt nhân. Mỹ chính thức đưa CHDCND Triều Tiên khỏi danh sách các nước tài trợ khủng bố. Ðàm phán sáu bên về vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên vẫn bế tắc, do chưa thống nhất được việc kiểm chứng danh sách hạt nhân Bình Nhưỡng cung cấp.
8. Trung Quốc tổ chức thành công Olympic bắc kinh 2008, phóng tàu vũ trụ thần châu VII
| |
Trung Quốc tổ chức thành công Olympic Bắc Kinh 2008 (từ ngày 8 đến 24-8). Ðây là lần đầu Bắc Kinh đăng cai Olympic và Ðoàn thể thao Trung Quốc dẫn đầu bảng tổng sắp huy chương. Tháng 9, Trung Quốc phóng tàu vũ trụ có người lái Thần Châu VII, đưa ba nhà du hành vũ trụ lên quỹ đạo và lần đầu thực hiện thành công đi bộ ngoài khoảng không. Ðây là bước đi quan trọng trong chương trình chinh phục không gian của Trung Quốc đến năm 2010.
9. Khủng bố kinh hoàng ở Mumbai, Ấn Ðộ
| |
Vụ khủng bố đẫm máu đêm 26-11-2008 tại TP Mumbai (Ấn Ðộ), làm ít nhất 195 người chết, trong đó có 29 người nước ngoài, gần 300 người bị thương, gây chấn động toàn thế giới. Vụ việc đẩy mối quan hệ giữa Ấn Ðộ và Pakistan, hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân ở Nam Á, trở nên căng thẳng, do Ấn Ðộ cáo buộc một nhóm các tay súng Hồi giáo có căn cứ ở Pakistan là thủ phạm.
10. Thiên tai nặng nề trên thế giới
| |
Trận động đất tám độ rích-te ở tỉnh Tứ Xuyên, tây nam Trung Quốc, làm khoảng 88 nghìn người chết và mất tích, 375 nghìn người bị thương, năm triệu người mất nhà ở; thiệt hại kinh tế khoảng 124 tỷ USD; chi phí khắc phục hậu quả thiên tai ước tính 245 tỷ USD.
Cơn bão nhiệt đới Nargis đổ bộ vào Myanmar khiến 138 nghìn người chết và mất tích, 2,4 triệu người mất nhà cửa; nhiều ngôi làng bị phá hủy hoàn toàn.
Các cơn bão Gustav và Ike gây tổn thất chưa từng có ở Cuba, thiệt hại kinh tế khoảng năm tỷ USD. Haiti hứng chịu bốn cơn bão lớn liên tiếp trong hai tháng 8 và 9, làm hơn 800 người chết.
