Là tỉnh có nhiều hệ thống sông, suối, đặc biệt là sông Đà, sông Mã với trữ lượng khoáng sản lớn, trong đó có cát. Đây cũng là nguồn tài nguyên có nhu cầu sử dụng lớn, thậm chí trong khoảng hai tháng nay tại tỉnh Sơn La còn rơi vào tình trạng khan hiếm cát để phục vụ nhu cầu xây dựng. Cũng bởi vậy, tại một số huyện dọc sông Đà của tỉnh Sơn La tiếp tục tái diễn tình trạng khai thác, tập kết và vận chuyển cát trái phép.
Ngang nhiên giữa ban ngày
Để xác minh rõ thông tin phản ánh của người dân, chiều 13/3, phóng viên Báo Nhân Dân đã có mặt tại khu vực các xã: Mường Khoa và Tạ Khoa dọc sông Đà, huyện Bắc Yên. Đúng như những gì người dân phản ánh, tại các khu vực thuộc bản Tà Đò, xã Tạ Khoa và bản Phố, xã Mường Khoa đang diễn ra hoạt động hút, tập kết và vận chuyển cát trái phép.
Tại đây, phóng viên ghi nhận có nhiều bãi tập kết cát với khối lượng lớn được hút trực tiếp lên từ các tàu hút cát. Sau khi cát được tập kết lên các bãi sẽ tiếp tục được các máy xúc chuyển lên các xe tải lớn.
Theo thông tin người dân phản ánh, hoạt động khai thác cát trái phép trên sông Đà tại địa phận huyện Bắc Yên chủ yếu diễn ra vào lúc 23 giờ và tầm 4 đến 5 giờ sáng. Tuy nhiên, thời điểm phóng viên có mặt là gần 17 giờ, nhưng hoạt động hút cát, tập kết và vận chuyển cát vẫn diễn ra công khai.
Dọc từ chặng đường từ thành phố Sơn La thuộc tuyến quốc lộ 6 cho đến quốc lộ 37, phóng viên bắt gặp rất nhiều xe tải lớn chở cát của Công ty Phú Sơn, Khải Thuỷ và Duy Phát... Hầu như các xe tải chạy ngược chiều với hướng đi với phóng viên đều chảy nước từ thùng xe xuống đường. Bởi cát sau khi được hút lên bãi và chuyển lên các xe tải đều là cát ướt. Toàn bộ số cát được tập kết lên các xe tải cỡ lớn rồi che bạt lại vận chuyển ra thành phố Sơn La và một số huyện phục vụ cho các công trình xây dựng hoặc các điểm kinh doanh, buôn bán vật liệu.
Cát được tập kết tại các bãi ngay sát Quốc lộ 37, người đi đường có thế nhìn thấy. Một người dân tại bản Tà Đò nói: “Tiếng ồn từ tàu hút cát hay việc các xe tải cỡ lớn chở cát hoạt động ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, đi lại của người dân. Nhất là khi các xe tải ra vào, quay đầu xe để xuống các bãi lấy cát hay chạy trên đường gây mất an toàn giao thông cho các phương tiện qua lại quốc lộ…”
Không có khai thác cát trái phép?
Sau khi lấy đầy đủ hình ảnh, clip về hoạt động hút, tập kết và vận chuyển cát trái phép diễn ra tại các xã Mường Khoa, Tạ Khoa, phóng viên đã nhắn tin điện thoại cho lãnh đạo huyện Bắc Yên và phòng chuyên môn của huyện về việc đang có hoạt động khai thác cát trái phép để huyện cho lực lượng xuống kiểm tra, xử lý theo quy định. Nhưng không hiểu vì lý do gì, tin nhắn được gửi đi từ lúc 18 giờ 41 phút ngày 13/3, nhưng đến gần 20 giờ vẫn không có một lực lượng hay cán bộ nào có mặt để kiểm tra, xác minh thông tin mà phóng viên đã cung cấp.
Trong khoảng thời gian gần 2 tiếng đồng hồ đó, phóng viên vẫn tiếp tục chứng kiến các tàu thay nhau hút cát, tập kết lên trên các bãi và các xe tải vẫn ngược xuôi vào chở cát.
20 giờ 5 phút phóng viên rời địa điểm có hoạt động khai thác cát trái phép về trung tâm huyện thì hoạt động hút, tập kết, vận chuyển cát vẫn diễn ra rầm rộ… Đến gần 22 giờ, qua thông tin cung cấp từ một người dân tại khu vực cầu Tạ Khoa thì hoạt động khai thác và tập kết cát lên các xe tải vẫn đang diễn ra.
Ngày 14/3, phóng viên quay trở lại các khu vực thuộc xã Mường Khoa và Tạ Khoa vẫn thấy hoạt động tập kết cát lên các xe ô-tô tải để vận chuyển đi các hướng. Tại các bãi, những chiếc máy xúc cát lên các xe tải vẫn hoạt động bình thường. Và cũng theo người dân, các tàu hút hoạt động từ 4 giờ sáng…
Tại buổi làm việc với lãnh đạo Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Bắc Yên, Chủ tịch UBND xã, Trưởng công an xã Tạ Khoa và Mường Khoa vào ngày 14 và 15/3, chúng tôi được biết, cho đến thời điểm này trên địa bàn huyện Bắc Yên chưa có một đơn vị hay doanh nghiệp nào được cấp phép khai thác cát. Đồng thời, tại địa bàn các xã cũng chưa có một bến bãi hay khu vực nào được phép tập kết cát, sỏi theo quy định.
Khi phóng viên đặt câu hỏi có hay không tình trạng khai thác, tập kết, vận chuyển cát trái phép diễn ra tại địa bàn huyện và xã thì đều nhận được câu trả lời là “không có” và huyện, xã cũng chưa phát hiện, chưa phải lập biên bản xử lý về việc khai thác cát trái phép. Lãnh đạo và Trưởng công an các xã đều nói: Xã đã giao cho cơ quan công an thường xuyên kiểm tra, bám nắm thông tin và còn tổ chức tuần tra đêm bằng xe máy. Đồng thời, cũng đã quán triệt cho các bản dọc sông Đà bám nắm thông tin kịp thời cho xã, huyện nếu có tình trạng khai thác cát trái phép.
Một người chuyên hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản và kinh doanh vật liệu xây dựng khẳng định: Việc 3 đến 4 tàu hút cát hoạt động cả ban ngày và ban đêm cùng với hàng chục lượt xe tải cỡ lớn ngược xuôi ngoài quốc lộ như vậy mà không bị ngăn chặn, xử lý, thì phải xem lại trách nhiệm của các cơ quan chức năng, bởi hoạt động này rất rầm rộ và công khai.
Thiết nghĩ, để chấm dứt hẳn tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn tỉnh Sơn La nói chung, tại huyện Bắc Yên nói riêng, trước tiên các cơ quan chức năng cần phải xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm. Đồng thời, tỉnh và các ngành liên quan sớm xem xét để cấp phép cho các đơn vị đủ điều kiện khai thác cát. Bởi lẽ tình trạng khai thác, vận chuyển và buôn bán cát trái phép không chỉ gây thất thoát nguồn tài nguyên, thất thu thuế, ô nhiễm môi trường mà còn gây ảnh hưởng đến hạ tầng giao thông, an ninh trật tự…
Khai thác cát trái phép hoành hành ở Sơn La
Sơn La xử lý thông tin phản ánh về khai thác khoáng sản trái phép
