Theo thống kê của Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an), trong quý I năm 2024, trên địa bàn cả nước xảy ra 51 vụ chống lực lượng Cảnh sát giao thông đang thi hành công vụ, làm 21 cán bộ, chiến sĩ bị thương. Lực lượng chức năng đã khởi tố 50 vụ, 54 bị can.
So với cùng kỳ năm 2023, số vụ chống đối tăng 30 vụ; trong đó, số vụ lái xe đã sử dụng rượu, bia chiếm gần 40% (20 vụ), chiếm tỷ lệ lớn nhất. Các vụ chống đối người thi hành công vụ chủ yếu xảy ra tại các đô thị, thành phố lớn như: Hà Nội 8 vụ, Thái Nguyên 8 vụ, Quảng Ninh 6 vụ, Lạng Sơn 4 vụ, Hải Phòng 2 vụ, Nghệ An 3 vụ, Bình Định 3 vụ, trên các tuyến cao tốc 3 vụ...
Điển hình là vụ việc xảy ra ngày 1/1/2024, trong quá trình tuần tra, kiểm soát, lực lượng Cảnh sát giao thông, Công an thành phố Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) phát hiện Tạ Hữu Hóa, sinh năm 1985, trú tại phường Ea Tam, thành phố Buôn Ma Thuột điều khiển xe gắn máy biển kiểm soát 59E1-294.95 chở Tạ Hữu Quý sinh năm 1983, trú cùng phường Ea Tam lưu thông trên đường Lê Duẩn, thành phố Buôn Ma Thuột có dấu hiệu say xỉn, nên yêu cầu dừng xe để kiểm tra giấy tờ và nồng độ cồn.
Tuy nhiên, Hóa không hợp tác, đồng thời lăng mạ, túm cổ áo và hành hung hai chiến sĩ cảnh sát giao thông, kéo đổ xe mô-tô đặc chủng. Qua kiểm tra xác định, Tạ Hữu Hóa vi phạm quy định về nồng độ cồn ở mức 1,154 mg/lít khí thở và không có giấy phép lái xe, không có giấy đăng ký xe. Tổ công tác đã tiến hành xử lý theo quy định của pháp luật.
Không chỉ sử dụng rượu, bia khi tham gia giao thông và có hành vi lăng mạ, chống đối, hành hung cảnh sát giao thông đang thi hành công vụ, nhiều đối tượng sử dụng ma túy, khi bị lực lượng chức năng dừng phương tiện để kiểm tra đã cố tình điều khiển phương tiện đâm vào cảnh sát giao thông, gây nguy hiểm đến tính mạng người thi hành công vụ.
Ngày 1/4/2024, Nguyễn Việt Cường (19 tuổi, ở huyện Thường Tín, thành phố Hà Nội) mượn xe ô-tô nhãn hiệu Mazda CX5 của người quen, rồi điều khiển đến khu vực đường Ngũ Hiệp (thuộc địa phận thôn Tương Chúc, xã Ngũ Hiệp, huyện Thanh Trì).
Tại đây, Cường bị tổ công tác Đội Cảnh sát giao thông, trật tự Công an huyện Thanh Trì ra hiệu lệnh dừng xe để kiểm tra nồng độ cồn. Do lo sợ sẽ bị xử lý vì chưa có giấy phép lái xe và đang trong thời gian chấp hành án, Cường đã tăng ga lao thẳng vào tổ công tác, hất một cán bộ công an lên nắp capo xe. Sau khi xe di chuyển khoảng 200m, cán bộ công an rơi xuống đường, bị thương ở khuỷu tay trái, đầu gối phải, chấn thương phần mềm.
Đến khoảng 17 giờ 30 phút cùng ngày, Nguyễn Việt Cường bị cơ quan công an bắt giữ. Kết quả xét nghiệm cho thấy Cường dương tính với ma túy và không có nồng độ cồn trong khí thở. Qua xác minh cho thấy, năm 2022, Cường đã bị tuyên phạt 20 tháng tù cho hưởng án treo, 48 tháng thử thách về tội gây rối trật tự công cộng.
Trước đó, vào khoảng 10 giờ ngày 21/2/2024, tại km106+500 Quốc lộ 18 (thuộc thành phố Hạ Long), trong quá trình làm nhiệm vụ, tổ chuyên đề xử lý vi phạm giao thông thuộc Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Quảng Ninh, phối hợp với lực lượng chức năng lập chốt kiểm soát nồng độ cồn, ma túy đã ra tín hiệu dừng phương tiện với xe ô-tô biển kiểm soát 23A-108.00 do Nguyễn Ngọc Giáp, sinh năm 1984, trú tại thành phố Hạ Long điều khiển để kiểm tra.
Tuy nhiên, Giáp không chấp hành hiệu lệnh của cảnh sát giao thông, mà quay đầu xe để đi ngược chiều đường, bỏ chạy và lao thẳng vào Đại úy Hoàng Minh Đức, khiến Đại úy Đức bị thương. Tổ công tác đã sử dụng phương tiện bám theo, dùng loa liên tục yêu cầu lái xe chấp hành. Khi đến khu vực thuộc Tổ 11A, Khu 4A, phường Hùng Thắng, thành phố Hạ Long, tổ công tác mới dừng được phương tiện.
Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện Nguyễn Ngọc Giáp vi phạm nồng độ cồn lần 1 là 0,115 mg/lít khí thở, tiếp tục kiểm tra lần 2 kết quả là 0,117 mg/lít khí thở. Qua test nhanh ma túy, Nguyễn Ngọc Giáp dương tính với chất ma túy Methamphetamine. Công an thành phố Hạ Long đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can với Nguyễn Ngọc Giáp về hành vi chống người thi hành công vụ.
Theo các chuyên gia về pháp luật, bên cạnh các biện pháp tuyên truyền giáo dục để người dân nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật cũng như có biện pháp hạn chế, ngăn chặn hành vi chống đối người thi hành công vụ ngay từ khi vụ việc mới phát sinh, cần tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật và tăng chế tài xử phạt đối với hành vi chống đối, hành hung người thi hành công vụ để bảo đảm tính răn đe.
Theo quy định hiện tại, hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, dùng thủ đoạn để cản trở người thi hành công vụ sẽ bị cải tạo không giam giữ 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Các trường hợp chống người thi hành công vụ có tổ chức; phạm tội từ 2 lần trở lên bị phạt tù từ 2 đến 7 năm. Với mức chế tài như vậy là chưa đủ răn đe.
Vì trên thực tế, nhiều hành vi chống đối, gây nguy hiểm cho lực lượng làm nhiệm vụ như cố tình bỏ chạy, điều khiển phương tiện đâm vào lực lượng chức năng không chỉ gây ảnh hưởng sức khỏe mà còn đe dọa tính mạng của người thi hành công vụ cũng như những người tham gia giao thông. Ngoài việc xử lý hình sự, cần có chế tài tước vĩnh viễn bằng lái để những đối tượng này không có cơ hội tái phạm.
