Xây dựng, phát triển Hà Nội xứng đáng vai trò, vị thế Thủ đô, là động lực phát triển của vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước (*)

(Bài phát biểu của Tổng Bí thư NGUYỄN PHÚ TRỌNG)

Thưa Đoàn Chủ tịch Đại hội,

Thưa các vị đại biểu, khách quý,

Thưa các đồng chí,

Hôm nay, tôi rất vui mừng về dự Đại hội đại biểu lần thứ 16 Đảng bộ thành phố Hà Nội - một Đảng bộ lớn có vị trí rất quan trọng của cả nước. Thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng, tôi nhiệt liệt chào mừng và chúc sức khoẻ các đồng chí lão thành cách mạng, các Mẹ Việt Nam Anh hùng, các vị khách quý cùng 495 đại biểu chính thức của Đại hội - những đảng viên ưu tú, đại diện cho hơn 39 vạn đảng viên trong toàn Đảng bộ, và qua các đồng chí, tôi xin gửi tới toàn thể cán bộ, đảng viên, đồng bào và chiến sĩ Thủ đô những tình cảm thắm thiết và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Đại hội lần thứ 16 Đảng bộ thành phố Hà Nội là sự kiện chính trị rất quan trọng đối với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô; đồng thời thu hút sự quan tâm chung của nhân dân cả nước. Thành công của Đại hội chắc chắn sẽ thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của Thủ đô trong thời gian tới và góp phần quan trọng vào thành công chung của Đại hội toàn quốc lần thứ XII của Đảng.

Thưa các đồng chí,

Hà Nội có vị trí đặc biệt quan trọng đối với cả nước, bởi Hà Nội là Thủ đô, là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế.

Năm năm qua, trong bối cảnh tình hình trong nước và thế giới bên cạnh thuận lợi và thời cơ cũng có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường; thành phố phải giải quyết một khối lượng công việc lớn và khó. Nhưng với sự nỗ lực phấn đấu, đoàn kết, quyết tâm cao, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô đã vượt qua khó khăn, thách thức, lãnh đạo thực hiện thắng lợi các Nghị quyết của Trung ương và của Đảng bộ, đạt được nhiều thành quả quan trọng trên các lĩnh vực. Nổi bật là:

- Kinh tế Thủ đô tiếp tục phát triển và đạt mức tăng trưởng khá cao. Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân 5 năm 2011 - 2015 tăng 9,3%, gấp 1,58 lần mức tăng bình quân chung của cả nước. Quy mô GRDP năm 2015 đạt trên 27,6 tỷ USD, bình quân thu nhập đầu người khoảng 3.600 USD, tăng gấp 1,8 lần so với năm 2010. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực. Tổng thu ngân sách trên địa bàn đạt 714,5 ngàn tỉ đồng, vượt dự toán, tăng bình quân khoảng 7,1%/năm.

- Lĩnh vực phát triển nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt là công tác xây dựng nông thôn mới được chỉ đạo sâu sát, quyết liệt và đạt kết quả tích cực. Hà Nội là địa phương dẫn đầu cả nước về số xã đạt chuẩn nông thôn mới. Đến cuối năm 2015 có 179 xã trên tổng số 386 xã đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm khoảng 1/5 tổng số xã đạt chuẩn nông thôn mới trên toàn quốc. Xuất hiện nhiều mô hình sản xuất tập trung, chuyên canh ứng dụng khoa học, công nghệ tiến bộ, có hiệu quả kinh tế cao. Đời sống vật chất và tinh thần của nông dân được cải thiện; thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2015 tăng gấp 2 lần so với năm 2011.

- Quy hoạch, xây dựng, quản lý, phát triển đô thị có nhiều tiến bộ; tập trung đầu tư cho phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là xây dựng hạ tầng giao thông, điện, cấp thoát nước, cải thiện môi trường v.v. Nhiều công trình, dự án kinh tế, xã hội quy mô lớn, hiện đại đã được hoàn thành. Công tác quản lý đô thị, trật tự an toàn giao thông, trật tự, kỷ cương đô thị được tăng cường; nếp sống văn minh đô thị có chuyển biến. Diện mạo Thủ đô có nhiều thay đổi, ngày càng khang trang, hiện đại.

- Lĩnh vực phát triển văn hóa - xã hội, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực có tiến bộ; nhiều chỉ tiêu về văn hóa, giáo dục, thể thao thành tích cao tiếp tục dẫn đầu cả nước. An sinh xã hội, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, nhất là khu vực nông thôn được quan tâm; các vấn đề xã hội như giảm nghèo, hỗ trợ người tàn tật, chăm lo chính sách đối với người có công được thực hiện có hiệu quả; chất lượng cuộc sống của nhân dân được cải thiện rõ rệt.

- Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được củng cố; trật tự, an toàn xã hội có chuyển biến tích cực; quan hệ đối ngoại được tăng cường; sự phối hợp với các ban, bộ, ngành, liên kết, hợp tác với các tỉnh, thành phố trong cả nước được mở rộng; vai trò, vị thế, uy tín của Thủ đô ngày càng được nâng cao.

- Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được đẩy mạnh. Hà Nội là một trong những Đảng bộ đi đầu trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, gắn với tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, tạo được những chuyển biến tích cực trong việc khắc phục những yếu kém, khuyết điểm của một bộ phận cán bộ, đảng viên; thực hiện tốt công tác cán bộ, bao gồm cả công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí và thực hiện chính sách cán bộ. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên được nâng lên; phương thức lãnh đạo của cấp ủy các cấp có nhiều đổi mới; hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền có chuyển biến. Nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục được đổi mới theo hướng thiết thực, hiệu quả. Truyền thống đoàn kết, thống nhất, hợp tác, trách nhiệm trong cấp ủy và tổ chức đảng các cấp được giữ vững và ngày càng phát huy.

Những kết quả đạt được của Thủ đô trong thời gian qua là to lớn và quan trọng, tạo sự chuyển biến rõ rệt trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, đóng góp tích cực vào những thành tựu chung của cả nước. Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi nhiệt liệt chúc mừng, biểu dương những kết quả, thành tích mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô Hà Nội đã đạt được trong thời gian qua.

Bên cạnh những thành quả và tiến bộ, Hà Nội cũng còn những hạn chế, tồn tại. Đó là kinh tế phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; tăng trưởng kinh tế chưa thực sự ổn định, bền vững; chất lượng tăng trưởng, năng lực cạnh tranh chưa cao; chuyển dịch cơ cấu còn chậm. Quy hoạch, xây dựng, quản lý đô thị, trật tự an toàn giao thông, bảo vệ môi trường một số mặt còn yếu. Phát triển văn hóa - xã hội chưa thực sự xứng tầm với vai trò, tiềm năng, vị thế của Thủ đô. Việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh chưa đạt kết quả mong muốn.

Chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị có mặt chưa theo kịp yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và đòi hỏi thực tiễn. Công tác quản lý, điều hành của bộ máy hành chính ở một số cấp, ngành, lĩnh vực chưa thực sự quyết liệt; hiệu lực, hiệu quả thấp. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của một số cấp ủy, tổ chức đảng, chất lượng của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa ngang tầm yêu cầu của sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về xây dựng Đảng và Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh của một số cấp ủy còn hạn chế. Những biểu hiện suy thoái, tiêu cực trong Đảng, trong xã hội, nhất là về tư tưởng chính trị, phẩm chất, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp chưa được ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả.

Tôi đề nghị các đồng chí cần đi sâu phân tích, làm rõ nguyên nhân của những thành quả, tiến bộ và những yếu kém, khuyết điểm; rút ra những bài học kinh nghiệm và đề ra các biện pháp tích cực phát huy ưu điểm, kiên quyết khắc phục khuyết điểm, hạn chế.

Thưa các đồng chí,

Về phương hướng, nhiệm vụ trong thời gian tới, tôi tán thành với những nội dung cơ bản nêu trong các văn kiện Đại hội, hoan nghênh quyết tâm chính trị của Đảng bộ Thủ đô nhiệm kỳ 2015 - 2020 là: Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ; phát huy truyền thống văn hiến, anh hùng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; huy động mọi nguồn lực, đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; xây dựng Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại; nhất trí với mục tiêu tổng quát, 5 nhiệm vụ chủ yếu, 3 khâu đột phá và 16 chỉ tiêu của Đảng bộ Hà Nội. Tôi xin lưu ý, nhấn mạnh thêm một số vấn đề sau đây:

Một là, phát huy truyền thống văn hiến, anh hùng, vai trò, vị thế của Thủ đô, quán triệt sâu sắc các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, các quy hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, chủ động phát huy nội lực, tiềm năng, thế mạnh, những thành tựu và kinh nghiệm từ tổng kết thực tiễn, Đảng bộ Hà Nội cần nêu cao hơn nữa tinh thần năng động, sáng tạo, tiếp tục đổi mới tư duy, phong cách lãnh đạo, điều hành, bảo đảm hiệu quả, thiết thực. Xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm và những giải pháp khả thi để tập trung chỉ đạo thực hiện thắng lợi các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tạo chuyển biến toàn diện, mạnh mẽ hơn trên các lĩnh vực công tác trọng tâm; xây dựng, phát triển Hà Nội xứng đáng với vai trò, vị thế Thủ đô, là động lực phát triển của vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước.

Hai là, tiếp tục thực hiện tốt chủ trương cơ cấu lại kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, thực hiện đồng bộ ba đột phá chiến lược. Hà Nội phải đi đầu trong việc nâng cao chất lượng tăng trưởng và sức cạnh tranh của kinh tế, trọng tâm là tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phát huy mọi khả năng và nguồn lực của các thành phần kinh tế; đẩy mạnh cải cách hành chính; phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục - đào tạo, gắn với phát triển và đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ; xây dựng hệ thống hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông và hạ tầng đô thị. Chú trọng phát triển các dịch vụ chất lượng cao; các ngành, sản phẩm công nghiệp có giá trị gia tăng lớn, ứng dụng công nghệ cao, thân thiện môi trường. Phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao giá trị gia tăng, gắn với các vùng chuyên canh và xây dựng nông thôn mới; giải quyết hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; mở rộng quan hệ đối ngoại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế.

Ba là, Thủ đô Hà Nội đang trong quá trình phát triển, tốc độ đô thị hóa rất nhanh, tạo ra nhiều áp lực về hạ tầng kinh tế - xã hội và gia tăng dân số. Vì vậy, cần nâng cao chất lượng công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch; phát triển đồng bộ, hiện đại hóa hệ thống kết cấu hạ tầng; làm tốt hơn nữa công tác quản lý đô thị, đặc biệt là quản lý trật tự xây dựng, an toàn giao thông, kỷ cương và văn minh đô thị; hạ tầng thông tin - truyền thông. Tập trung giải quyết kịp thời những vấn đề dân sinh bức xúc, trước hết là nhà ở đô thị, cấp thoát nước, xử lý nước thải, rác thải, quản lý dân cư. Tăng cường quản lý khai thác, sử dụng có hiệu quả và bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường, chủ đ ộng phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, v.v.

Bốn là, tiếp tục giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an ninh và trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ an toàn tuyệt đối các cơ quan đầu não, các hoạt động của Đảng và Nhà nước, các hoạt động đối ngoại quốc gia, các sự kiện chính trị lớn diễn ra trên địa bàn thành phố. Xây dựng thế trận lòng dân, kiên quyết đấu tranh làm thất bại các hoạt động chống phá của các thế lực xấu, thù địch, phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội. Chủ động có các phương án phòng ngừa và kịp thời xử lý có hiệu quả các vấn đề phức tạp nảy sinh, không để bị động, bất ngờ.

Năm là, Hà Nội ngàn năm văn hiến là bộ mặt, là niềm tự hào của quốc gia. Người Hà Nội phải sống thực sự có văn hóa, tiêu biểu cho văn hóa của dân tộc. Đó là lối sống nhân ái, nghĩa tình, thủy chung, trong sáng, tôn trọng pháp luật. Trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường, mở cửa hội nhập quốc tế, chúng ta càng phải đặc biệt chú trọng vấn đề này. Đây là bản chất của chế độ ta, bản sắc của người Hà Nội. Bên cạnh việc giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống cả vật thể và phi vật thể, sáng tạo các giá trị văn hóa mới, Hà Nội phải có sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa trong việc xây dựng người Hà Nội văn minh, thanh lịch.

Sáu là, đặc biệt chú trọng thực hiện tốt nhiệm vụ then chốt là xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị các cấp của thành phố trong sạch, vững mạnh; tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị, trọng tâm là thực hiện nghiêm túc ba nhóm nội dung và bốn nhóm giải pháp, phát huy tính tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; kiên quyết phòng, chống, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các biểu hiện tiêu cực khác trong cán bộ, đảng viên; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, trước hết là người đứng đầu cấp ủy cơ quan, đơn vị thực sự gương mẫu, trong sạch, vững mạnh; tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ; đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu… củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng bộ và đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đổi mới mạnh mẽ hơn nữa phương thức lãnh đạo của các cấp ủy và tổ chức đảng; phát huy vai trò, hiệu lực, hiệu quả và chất lượng hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính trị. Đổi mới phương pháp công tác, lề lối làm việc, thực hiện phong cách làm việc khoa học, tập thể, dân chủ, kỷ cương, gần dân, trọng dân, lắng nghe ý kiến và giải quyết kịp thời kiến nghị của nhân dân; bám sát thực tiễn cơ sở, nói đi đôi với làm.

Bảy là, Thủ đô Hà Nội là nơi hội tụ, đứng chân của nhiều cơ quan Trung ương, nhiều cơ quan đại diện nước ngoài; xây dựng và phát triển Thủ đô là trách nhiệm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội; đồng thời cũng là trách nhiệm của Trung ương và cả nước. Vì vậy, tôi đề nghị thành phố cần chủ động hơn nữa trong việc tranh thủ sự giúp đỡ của các ban, bộ, ngành Trung ương; đồng thời các ban, bộ, ngành Trung ương cũng cần phát huy hơn nữa trách nhiệm của mình, quan tâm phối hợp chặt chẽ với thành phố, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, nhất là về cơ chế, chính sách, quy hoạch, kế hoạch, các nguồn lực đầu tư, đáp ứng tốt yêu cầu xây dựng và phát triển Thủ đô. Cán bộ, công chức, viên chức, những người lao động, học sinh, sinh viên... các cơ quan Trung ương sống và làm việc trên địa bàn Thủ đô cũng phải gương mẫu chấp hành nghiêm túc luật pháp, các quy định của thành phố, tham gia vận động quần chúng, hưởng ứng các phong trào thi đua, đóng góp thiết thực cho thành phố.

Thưa các đồng chí,

Một trong những nhiệm vụ quan trọng của Đại hội lần này là bầu Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố khóa mới; bầu Đoàn đại biểu của Đảng bộ đi dự Đại hội toàn quốc lần thứ XII của Đảng. Phát huy tinh thần trách nhiệm của các đại biểu, Đại hội cần đi sâu thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến sâu sắc, trí tuệ vào dự thảo văn kiện Đại hội XII của Đảng và sáng suốt lựa chọn những đồng chí có đủ tiêu chuẩn, điều kiện, thực sự tiêu biểu cho Đảng bộ để bầu vào Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố khóa 16, cũng như bầu Đoàn đại biểu đi dự Đại hội toàn quốc khóa XII của Đảng.

Thưa các đồng chí,

Hà Nội đã từng được ngợi ca, vinh danh với những tình cảm tốt đẹp và bằng những ngôn từ cao quý: Hà Nội linh thiêng và hào hoa; Hà Nội văn hiến và anh hùng; Hà Nội niềm tin và hy vọng; Hà Nội là bộ mặt của quốc gia, là trái tim của cả nước; Hà Nội là Thủ đô của lương tri và phẩm giá con người; Thành phố vì hòa bình... Sinh thời, Bác Hồ cũng thường căn dặn: "Đảng bộ Hà Nội phải làm gương mẫu cho các đảng bộ khác". Tôi mong rằng, với lịch sử văn hóa lâu đời và truyền thống cách mạng vẻ vang, với tinh thần đổi mới, dân chủ, kỷ cương, đoàn kết, trách nhiệm, Đảng bộ và nhân dân Hà Nội phải làm sao tranh thủ được thời cơ, vượt qua thử thách, chung sức, đồng lòng, ra sức phấn đấu xây dựng Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại, góp phần quan trọng cùng cả nước thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối của Đảng, thực hiện xuất sắc lời căn dặn của Bác Hồ, xứng đáng với sự tin yêu, kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Chúc các đồng chí sức khỏe, hạnh phúc và thắng lợi.

Chúc Đại hội của chúng ta thành công rực rỡ.

Xin trân trọng cảm ơn.

(*) Đầu đề là của Báo Nhân Dân.