Quy định này đang khiến nhiều trung tâm y tế huyện tại tỉnh Quảng Ngãi, dù được trang bị máy X-quang hàng tỷ đồng, nhưng không hoạt động được vì không có người vận hành, làm lãng phí và thiệt thòi cho người bệnh trong quá trình khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cơ sở, gây dư luận trong thời gian qua.
Trả lời báo chí về vấn đề này, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam Phạm Lương Sơn cho biết: Theo quy định của Bộ Y tế, cán bộ y tế đọc kết quả xét nghiệm, X-quang, siêu âm… phải là bác sĩ đã được cấp chứng chỉ hành nghề, và muốn được cấp chứng chỉ hành nghề thì phải có ít nhất năm năm hành nghề trở lên. Ngoài ra, kỹ thuật viên vận hành máy phải là cử nhân được đào tạo chuyên môn.
Tuy nhiên, hiện nay ở nhiều địa phương, tại các trạm y tế các tuyến xã, trung tâm y tế huyện đã được đầu tư trang bị nhiều máy xét nghiệm máu, X-quang, siêu âm, điện tim… từ nhiều nguồn tài chính khác nhau, nhưng lại thiếu người đủ các điều kiện như Bộ Y tế quy định. Do đó, nếu người vận hành máy không đúng chuẩn, hoặc người đọc kết quả xét nghiệm không phải là bác sĩ được cấp chứng chỉ hành nghề ký thì khi thanh toán bảo hiểm y tế (BHYT), cơ quan BHXH sẽ từ chối chi trả.
Trước đó, nhiều cơ sở y tế ở tỉnh Quảng Ngãi đã lên tiếng về việc các máy X-quang được đầu tư tại huyện đang phải “đắp chiếu”.
Cụ thể, năm 2013, Trung tâm Y tế huyện Trà Bồng được đầu tư máy chụp X-quang theo dự án hỗ trợ vùng y tế duyên hải Nam Trung bộ đầu tư với kinh phí hơn một tỷ đồng. Ban đầu, máy được vận hành đều nhưng cuối năm 2015 thì phải ngưng hoạt động vì không có cán bộ chụp X-quang có bằng cử nhân. Trung tâm Y tế huyện Tây Trà được đầu tư máy X-quang tiền tỷ nhưng cũng rơi vào cảnh tương tự khi không có bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh mà chỉ do y sĩ đảm nhiệm...
Cũng theo ông Phạm Lương Sơn, việc "lãng phí" này đã từng diễn ra từ năm 2014, tại nhiều địa phương như: Hải Phòng, Quảng Ninh, Cần Thơ, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Cà Mau… Nhiều địa phương đã phải “treo máy” vì không có kỹ thuật viên, không đủ nhân lực bảo đảm đủ điều kiện nên họ không làm nữa. Nhưng các cơ sở y tế thời gian vừa qua ở Quảng Ngãi vẫn làm nên BHXH tỉnh Quảng Ngãi buộc lòng phải từ chối thanh toán.
Để tháo gỡ vướng mắc này, tháng 6 vừa qua, Bộ Y tế đã có công văn 3356 hướng dẫn khi thanh toán BHYT liên quan đến đọc và ký kết luận cận lâm sàng. Theo đó, đối với các cơ sở chưa có nhân lực đạt chuẩn, Sở Y tế phải điều động bác sĩ từ tuyến trên về để thẩm định và ký xác nhận vào các xét nghiệm, chụp X-quang hợp lý, đúng quy trình để làm cơ sở thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT.
Tuy nhiên, ông Phạm Lương Sơn cho rằng, đây cũng chỉ là cách giải quyết tình thế, và không khả thi. Điều này thể hiện ngay trong vụ việc ở Quảng Ngãi. Sở Y tế Quảng Ngãi thành lập các đoàn chuyên môn cũng chưa thực hiện, nên cơ quan BHXH cũng chưa thanh toán được. Bộ Y tế cũng yêu cầu các thủ trưởng cơ sở khám chữa bệnh, bác sỹ ký các kết quả xét nghiệm, X-quang chịu trách nhiệm trước pháp luật về các nội dung thẩm định nêu trên. Do đó, không ít bác sĩ đã từ chối ký vào kết quả vì không chắc là kết quả có thực chính xác hay không.
Quan điểm của cơ quan BHXH chia sẻ khó khăn của ngành y tế, nhưng ngành y tế cần có giải pháp quyết liệt đồng bộ hơn. Đầu tư nếu không đồng bộ sẽ gây lãng phí lớn. Các cơ sở y tế khi đầu tư thì tính đầu tư thế nào để có hiệu quả, chỉ nên đầu tư trang thiết bị khi có nhân lực...
