Vùng quê nghèo ám ảnh bởi căn bệnh ung thư

Người dân địa phương nghi nguồn nước ở đây bị ô nhiễm, nhưng do cuộc sống quá khó khăn, không ai có điều kiện đi kiểm nghiệm nước. Vì vậy, dù luôn sống trong cảnh bất an, căn bệnh ung thư đã và đang ám ảnh cả vùng quê nghèo, nhưng người dân ở đây không còn cách nào khác, hằng ngày họ chỉ ngóng chờ các cơ quan chức năng vào cuộc tìm nguyên nhân và giải pháp để ngăn ngừa căn bệnh quái ác này.

Chúng tôi tìm về thôn 10-3, xã Ea Bông vào một ngày trung tuần tháng 1, đang là mùa khô Tây Nguyên nhưng thời tiết khá lạnh và trời u ám. Trước khi vào thôn 10-3, chúng tôi ghé vào UBND xã Ea Bông, huyện Krông Ana để tìm hiểu thông tin. Khi biết chúng tôi về tìm hiểu về sự việc mà người dân đang hoang mang, đích danh Chủ tịch UBND xã Ea Bông Nguyễn Xuân Khu đưa chúng tôi về tận thôn 10-3.

Trong câu chuyện trên đường đến thôn 10-3, Chủ tịch UBND xã Ea Bông Nguyễn Xuân Khu lo lắng cho biết: “Thời gian gần đây, một người dân địa phương thấy nhiều người dân trong thôn 10-3 chết vì căn bệnh ung thư nên đã dùng từ “làng ung thư” đăng lên facebook, kể từ đó nhiều người cứ quen gọi thôn 10-3 là “làng ung thư”.

Lo lắng nguồn nước bị ô nhiễm, nhiều hộ đã đầu tư tiền khoan giếng để lấy nước sử dụng.

Thôn 10-3 nằm hai bên tuyến tỉnh lộ 10 nối từ huyện Krông Ana đi huyện Cư Kuin. Đứng trên đỉnh dốc nhìn bao quát, cả thôn 10-3 nằm lọt thỏm dưới một thung lũng bao bọc chung quanh là đồi núi. Trên các triền đồi được người dân khai thác sản xuất, chủ yếu được trồng cà phê, hồ tiêu, điều... Ở dưới thung lũng nằm xen giữa các khu dân cư là cánh đồng ruộng nước được người dân sản xuất hàng chục năm nay.

Phong cảnh ở đây trông rất đẹp và hữu tình, nhưng mang một không khí ảm đạm và u buồn. Những người chúng tôi gặp, trò chuyện cũng ít nói và đều đầy vẻ buồn, lo lắng khi nhiều người trong thôn đột ngột ra đi vì căn bệnh ung thư. Mặc dù họ không nói ra, nhưng ai cũng lo lắng sức khỏe cho bản thân và người thân trong gia đình mình.

Ông Bùi Tạ Điển, Trưởng thôn 10-3 cho biết: “Cả thôn có 214 hộ với 1.084 nhân khẩu, gồm năm dân tộc anh em cùng sinh sống nhưng phần lớn là người Kinh. Thôn được thành lập sau ngày giải phóng đến nay và người dân trong thôn chủ yếu sống bằng nghề nông như trồng cà-phê, hồ tiêu, điều, lúa nước và các loại cây hoa màu ngắn ngày khác”. Do sản xuất nông nghiệp nên đến cuối năm 2017, trong thôn vẫn còn 21 hộ nghèo và 70 hộ cận nghèo.

“Vấn đề nghèo đói, cuộc sống khó khăn người dân ở đây không ngại, rồi sẽ giải quyết được. Vấn đề người dân ở đây lo lắng, hoang mang nhất là số người chết vì căn bệnh ung thư ngày càng nhiều, kể cả trẻ em lẫn người lớn. Người dân nghi ngờ nguồn nước ở đây bị ô nhiễm khiến nhiều người mắc bệnh ung thư, nhưng hằng ngày vẫn sử dụng chứ không có nguồn nước nào khác”, ông Bùi Tạ Điển chia sẻ.

Dẫn chúng tôi đến thăm những gia đình có người mất vì căn bệnh ung thư, ông Bùi Tạ Điển tiết lộ thông tin khiến chúng tôi không khỏi giật mình: Từ năm 2012 đến nay, cả thôn có 35 người chết vì ung thư. Chỉ riêng trong năm 2015, cả thôn có đến 20 người chết, trong đó có bảy người chết vì bệnh ung thư. Năm 2017 số người chết vì bệnh này cũng không có dấu hiệu giảm, người mất vì ung thư nhỏ nhất mới hai tuổi, lớn nhất là 75 tuổi, nhưng đa số ở lứa tuổi trung niên trên dưới 50 tuổi. Đa số họ là trụ cột chính trong gia đình nên khi họ mất đi, gia đình gặp nhiều khó khăn. Cũng theo ông Điển, qua theo dõi các bệnh ung thư mà người dân ở đây thường mắc phải là ung thư vòm họng, ung thư gan, phổi, ung thư xương, dạ dày...

Chủ tịch xã và trưởng thôn đến thăm bà Bùi Thị Huê, bị ung thư phổi giai đoạn cuối.

Lãnh đạo xã Ea Bông và thôn 10-3 đưa chúng tôi đến thăm gia đình bà Nguyễn Thị Mộng Tuyền, 44 tuổi, có chồng là Nguyễn Văn Hạnh, 48 tuổi, vừa mất cách đây hơn một tháng vì căn bệnh ung thư vòm họng. Bên bàn thờ chồng nghi ngút khói, bà Tuyền nghẹn ngào kể: “Khi cầm kết luận của bệnh viện trên tay, chồng tôi như thất thần không tin vào mắt mình. Do bệnh đã vào giai đoạn cuối nên chồng tôi về nhà được một thời gian ngắn là mất. Ông là trụ cột chính của gia đình nhưng bỏ mẹ con tôi đi sớm quá, bây giờ một mình tôi phải nuôi hai con ăn học và gánh vác mọi việc trong gia đình, không biết cuộc sống trong thời gian tới sẽ như thế nào...”.

Rời nhà bà Tuyền, chúng tôi ghé thăm gia đình bà Nguyễn Thị Đoan, vợ của ông Nguyễn Phước Du, sinh năm 1957, nguyên là thôn trưởng thôn 10-3 mất ngày 29-9-2017 cũng vì ung thư vòm họng. Trò chuyện với chúng tôi, bà Đoan cho biết, gia đình bà định cư và sinh sống ở đây đã hơn 25 năm. Trước đây, môi trường nơi đây rất trong lành, người dân không bị mắc bệnh tật gì. Nhưng vài năm gần đây, nguồn nước bắt đầu có màu đục vàng, một số nơi còn có mùi hôi. Và cũng kể từ đó, bệnh tình liên tiếp xảy ra. Nhiều người dân lần lượt mắc bệnh ung thư vòm họng, ung thư gan, ung thư dạ dày… rồi qua đời. Chính chồng bà cũng mắc căn bệnh ung thư vòm họng và mất cách đây gần ba tháng.

Một số hộ dân đã mua máy đo độ nhiễm bẩn nguồn nước về kiểm tra trước khi sử dụng.

Trong câu chuyện với chúng tôi, nhiều người dân trong thôn đều cho rằng nguồn nước ở đây bị ô nhiễm, sợ ảnh hưởng đến sức khỏe của gia đình nên thời gian gần đây, nhiều gia đình phải bỏ tiền ra mua bình nước lọc về sử dụng, còn nước giếng chỉ dùng để rửa chén, đũa, giặt đồ và tưới cây. “Cuộc sống vốn đã khó khăn, nay hằng ngày phải thêm chi phí mua nước lọc khiến cuộc sống của người dân ở đây càng khó khăn hơn”, bà Đoan than thở.

Ông Bùi Tạ Điển, Trưởng thôn 10-3 chia sẻ: Do điều kiện kinh tế của người dân trong thôn còn khó khăn, không đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, chỉ khi nào thấy đau trong người mới đi khám thì đã quá muộn, bệnh đã ở giai đoạn cuối. Trước thực tế nhiều người chết vì căn bệnh ung thư đã khiến nhiều người dân trong thôn luôn sống trong cảnh bất an và lo lắng cho sức khỏe của người thân trong gia đình. Vì vậy, những năm gần đây nhiều gia đình trong thôn đã bỏ tiền ra khoan giếng và mua máy về lọc nước để sử dụng, nhưng họ vẫn không an tâm.

Nhiều hộ dân mua máy về lọc nước để bảo vệ sức khỏe gia đình.

Trao đổi với chúng tôi, Chủ tịch UBND xã Ea Bông Nguyễn Xuân Khu cho biết: Những năm gần đây, nhiều người dân ở thôn 10-3 chết vì căn bệnh ung thư là có. Về nguyên nhân thì đến nay vẫn chưa xác định được. Tuy nhiên, dư luận ở địa phương cho rằng, nguyên nhân dẫn đến việc nhiều người mắc bệnh ung thư có thể một phần là do nguồn nước bị ô nhiễm. Bởi, khu vực này có địa hình lòng chảo, người dân nơi đây lại chủ yếu sinh sống bằng nghề nông nghiệp, nhất là trồng các loại cây công nghiệp dài ngày ở các triền đồi nên việc sử dụng thuốc hóa học là rất nhiều. Từ đó, có thể thuốc thấm vào nguồn nước và nhiễm vào cơ thể khi ăn uống… khiến nhiều người mắc bệnh ung thư. Tuy vậy, đây cũng chỉ là đồn đoán trong nhân dân mà thôi.

Để có kết luận chính thức, chính quyền địa phương mong muốn các cơ quan chức năng vào cuộc tiến hành kiểm tra, xác minh làm rõ nguyên nhân dẫn đến nhiều người mắc bệnh ung thư và hướng dẫn các biện pháp phòng chống để người dân an tâm sinh sống, sản xuất. Đồng thời, huyện, tỉnh cũng cần sớm đầu tư xây dựng công trình nước sinh hoạt hợp vệ sinh để người dân sử dụng, bảo đảm sức khỏe cho gia đình và cộng đồng.