Hiện nay, tỉnh Vĩnh Phúc đang vận hành phần mềm giám sát rừng (FMS) phục vụ chuyển đổi số trong lâm nghiệp theo hình thức thuê dịch vụ công nghệ thông tin. Phần mềm của hệ thống giám sát rừng cung cấp thông tin biến động về rừng định kỳ 15 ngày/lần đến hòm thư điện tử, gửi tin nhắn SMS đến các tài khoản cá nhân theo địa bàn, phạm vi quản lý. Hệ thống còn cung cấp tính năng tìm kiếm, truy vấn nâng cao giúp cán bộ kiểm lâm truy xuất dữ liệu một cách dễ dàng.
Đội ngũ cán bộ kiểm lâm Vĩnh Phúc thường xuyên sử dụng hệ thống FMS kết hợp với ảnh vệ tinh trong công tác quản lý bảo vệ rừng, phát triển rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng. Các diễn biến rừng được cập nhật định kỳ, nhìn chung khá đầy đủ. Các thiết bị còn đưa ra thông tin cảnh báo sớm về biến động rừng giúp lực lượng kiểm lâm và địa phương phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm. Thông tin, dữ liệu về rừng được số hóa đến từng lô rừng, chủ rừng, thuận tiện trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Ông Đào Tuấn Đạt, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm thành phố Phúc Yên cho biết: Việc sử dụng phần mềm này rất tiện lợi cho công tác quản lý. Khi thiết bị báo vị trí, cán bộ kiểm lâm cùng với các chủ rừng lập tức xác minh tại thực địa, cập nhật vào phần mềm giám sát rừng, cập nhật diễn biến rừng và lập hồ sơ xử lý vi phạm. Những biến động về rừng, đất rừng, kể cả việc khai thác cây lâm nghiệp, đơn vị đều nắm bắt được.
Từ năm 2023 đến nay, lực lượng kiểm lâm đã thực hiện 252 lần đi xác minh thông tin do hệ thống FMS cung cấp. Kiểm lâm đã phát hiện và lập biên bản 28 vụ vi phạm trên đất rừng trong năm 2023 và 9 vụ việc vi phạm năm 2024, sau đó chuyển đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Để nâng cao hiệu quả sử dụng các thiết bị hiện đại, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Vĩnh Phúc tổ chức tập huấn cho đội ngũ cán bộ, các chủ rừng và cơ quan liên quan về các phần mềm chuyên ngành lâm nghiệp.
Trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc hiện có 3 loại rừng là rừng phòng hộ, rừng đặc dụng và rừng sản xuất. Toàn bộ diện tích rừng phòng hộ được rà soát ranh giới và đóng mốc tại thực địa. Diện tích rừng đặc dụng trên địa bàn tỉnh được giao cho 2 tổ chức trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là Vườn quốc gia Tam Đảo và Trung tâm Khoa học lâm nghiệp Đông Bắc Bộ. Các chủ rừng này đã tổ chức đóng mốc tại thực địa. Chi cục trưởng Kiểm lâm tỉnh Phạm Đình Hùng cho biết: Trong thực tế, máy móc không thể thay thế hoàn toàn con người vì nguồn ảnh vệ tinh độ phân giải cao và siêu cao còn hạn chế, chất lượng ảnh vệ tinh phụ thuộc nhiều vào yếu tố thời tiết như mây, mưa. Hệ thống giám sát hiện nay chỉ chụp theo định kỳ chứ không thể giám sát 24/24 giờ. Do đó, trách nhiệm quản lý rừng của các chủ rừng và việc kiểm tra, theo dõi của lực lượng kiểm lâm vẫn là yếu tố quyết định. Trên địa bàn tỉnh hiện không có tình trạng phá rừng, lấn chiếm rừng tự nhiên để trồng rừng, sử dụng mục đích khác. Diện tích rừng phòng hộ đầu nguồn được quản lý, bảo vệ nghiêm ngặt.
Bên cạnh công tác bảo vệ rừng, Vĩnh Phúc là địa phương đi đầu trong trồng rừng. Từ năm 2021 đến nay, tỉnh trồng hơn 2,9 triệu cây phân tán mà không sử dụng ngân sách nhà nước. Nguồn kinh phí trồng rừng được xã hội hóa với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp. Những nỗ lực trồng và phát triển rừng góp phần xây dựng Vĩnh Phúc thành đô thị xanh, phát triển công nghiệp du lịch thân thiện với môi trường ■
