PV: Thưa Ngài Đại sứ, Ngài có thể điểm lại các dấu mốc quan trọng trong quan hệ ngoại giao, hữu nghị, truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước Việt Nam và Algeria trong hơn 60 năm qua?
Đại sứ Abdelhamid Boubazine: Mối quan hệ giữa hai nước Việt Nam và Algeria đã được hun đúc trong những năm chiến tranh gian khổ chống chế độ thực dân và sự chiếm đóng của nước ngoài. Việt Nam đã công nhận Chính phủ lâm thời Cộng hòa Algeria vào ngày 26/9/1958, chỉ một tuần sau khi Algeria tuyên bố thành lập. Và mối quan hệ lịch sử này sau đó đã được mở rộng sang lĩnh vực hợp tác kinh tế, kỹ thuật và tài chính. Nhiều hiệp định đã được ký kết, đặc biệt là trong những năm 1970 sau khi dân tộc Việt Nam giành được chiến thắng trước đế quốc Mỹ và thống nhất đất nước năm 1975.
Kể từ đó, hai nước bắt đầu thiết lập các chuyến thăm song phương cấp cao và thực hiện trao đổi tiếp xúc trong khuôn khổ các thể chế quốc tế. Tổng thống Houari Boumediene đã có chuyến thăm chính thức Việt Nam vào tháng 3/1974 và Tổng thống Liamine Zeroual và Abdelaziz Bouteflika lần lượt thăm cấp nhà nước tới Việt Nam vào tháng 10/1996 và tháng 10/2000.
Về phía Việt Nam, vào năm 1973, bà Nguyễn Thị Bình đã dẫn đầu phái đoàn Chính phủ lâm thời miền Nam Việt Nam sang thăm Algeria ngay sau khi Hiệp định Hòa bình được ký kết tại Paris. Tiếp đến, Chủ tịch nước Nguyễn Hữu Thọ thăm Algeria vào tháng 8/1973 và đoàn đại biểu Đảng, Chính phủ Việt Nam do Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Quốc phòng dẫn đầu sang thăm Algeria năm 1976.
Từ năm 1980 đến năm 1988, Algeria đã chào đón chuyến thăm của 10 quan chức Việt Nam cấp Bộ. Về phía Algeria, hai Bộ trưởng đã tới Việt Nam vào năm 1982 để đồng chủ trì kỳ họp lần thứ 2 Ủy ban hỗn hợp Algeria-Việt Nam.
Chính từ năm 1990 trở đi, quan hệ giữa hai nước đã có một bước tiến triển mới vô cùng năng động. Chuyến thăm của Chủ tịch nước Võ Chí Công tới Algeria vào tháng 5/1990 đã đánh dấu sự thông qua của nhiều chương trình hợp tác kỹ thuật và thương mại. Bà Nguyễn Thị Bình, Phó Chủ tịch nước lúc bấy giờ đã ở tại Algeria từ ngày 21 đến ngày 24/2/1994.
Thập kỷ tiếp theo (giai đoạn 2010-2018) đã chứng kiến bước phát triển quan trọng trong quan hệ song phương Algeria-Việt Nam, đặc biệt thông qua việc tổ chức các kỳ họp thứ 9, 10 và 11 của Ủy ban Hỗn hợp Hợp tác Algeria-Việt Nam. Cùng với đó là tần suất trao đổi dày đặc các chuyến thăm ở các cấp khác nhau, trong đó phải kể đến chuyến thăm của Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Minh Triết sang Algeria vào tháng 4/2010, của các Bộ trưởng Xây dựng và Bộ trưởng Tư pháp, vào tháng 2/2011 và tháng 2/2014; tiếp đến là các chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Quốc hội nhân dân Algeria cũng như của các Bộ trưởng: Công nghệ Bưu chính; Thông tin và Truyền thông; Chiến binh Moudjahidines; Phát triển Công nghiệp và Xúc tiến Đầu tư, Tư pháp và cuối cùng là Bộ trưởng Ngoại giao (vào tháng 7/2018).
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đã đến thăm Algeria vào năm 2015, nhân dịp khánh thành Liên doanh sản xuất mỏ dầu Bir Sbaa. Phó Chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại Quốc hội Việt Nam và Thứ trưởng Tư pháp thăm Algiers năm 2016. Bộ trưởng Xây dựng Việt Nam Phạm Hồng Hà thăm Algiers tháng 11/2017 để đồng chủ trì kỳ họp thứ 11 của Ủy ban hỗn hợp.
Do đó, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Algeria bắt đầu tăng trưởng qua từng năm, từ 82 triệu USD năm 2009 lên 281 triệu USD năm 2017. Tuy nhiên sau đó lại bắt đầu giảm dần và đại dịch Covid-19 đã tác động tiêu cực đến việc trao đổi các chuyến thăm và trao đổi thương mại giữa hai nước. Vì thế, việc tổ chức kỳ họp thứ lần thứ 12 của Ủy ban hỗn hợp tại Hà Nội vào tháng 12/2022 trong bối cảnh đại dịch Covid-19 suy yếu sẽ tạo động lực mới cho quan hệ song phương.
PV: Năm nay, hai nước kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt, vậy sẽ có những hoạt động gì cho sự kiện trọng đại này?
Đại sứ Abdelhamid Boubazine: Việc tổ chức kỳ họp thứ 3 tham vấn chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao tại Hà Nội từ ngày 26 đến ngày 27/5/2022 là một khởi đầu tốt đẹp cho Lễ kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Algeria và Việt Nam năm nay. Hai nước đều mong muốn lễ kỷ niệm này đánh dấu bước đỉnh trong mối quan hệ song phương tốt đẹp, bằng chứng là cuộc điện đàm giữa hai Nguyên thủ đã được lên kế hoạch từ sớm.
Đại sứ quán Algeria tại Hà Nội cũng sẽ tổ chức một số hoạt động như Tiệc chiêu đãi nhân dịp Quốc khánh 1/11; Triển lãm ảnh và meeting kết hợp với Hội hữu nghị Việt Nam-Algeria; Hội thảo nghiên cứu về mối quan hệ 60 năm giữa hai nước dự kiến tổ chức tại Học viện Ngoại giao Việt Nam; Thi vẽ tranh và biểu diễn văn nghệ cho các em học sinh tại Trường THPT Hữu nghị Việt Nam-Algeria, Lễ vinh danh các nguyên hiệu trưởng đã có đóng góp xuất sắc cho sự nghiệp đào tạo, giảng dạy của trường ; Vở kịch "Người đi dép cao-su" của nhà viết kịch lừng danh người Algeria, Kateb Yacine ca ngợi hình tượng vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ được công diễn tại Nhà hát kịch Việt Nam.
PV: Theo Ngài Đại sứ, hai nước sẽ cần làm gì để thúc đẩy mối quan hệ tốt đẹp này và nên ưu tiên phát triển lĩnh vực nào và tại sao?
Đại sứ Abdelhamid Boubazine: Nếu như mối quan hệ chính trị giữa hai nước đạt được nhiều bước tiến vượt bậc hoàn hảo thì trái lại, quan hệ kinh tế lại hoàn toàn chưa tương xứng với quan hệ chính trị đó. Kim ngạch thương mại giữa Algeria và Việt Nam đạt 262,54 triệu USD vào năm 2021. Nhập khẩu của Algeria lên tới 231,57 triệu USD và xuất khẩu của Algeria sang Việt Nam chỉ đạt 30,97 triệu USD.
Để giảm thâm hụt cán cân thương mại giữa hai nước, cả hai phía Algeria và Việt Nam đang nỗ lực khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam tham gia nhiều hơn vào việc thăm dò thị trường Algeria để mua các sản phẩm, đặc biệt là các mặt hàng nông sản (chà-là, dầu ô-liu), khoáng sản (phân bón và các sản phẩm làm giàu đất), khí đốt (LPG) và các nguyên liệu thô khác.
Ngoài ra, cần phải tiến hành đổi mới khuôn khổ pháp lý của hợp tác Algeria-Việt Nam vì trong số nhiều dự thảo và thỏa thuận hợp tác song phương cấp Chính phủ, một số lĩnh vực cần phải được cập nhật thêm, đặc biệt là Hiệp định tương hỗ về bảo hộ đầu tư. Luật mới của Algeria về đầu tư cũng là một trong những yếu tố thuận lợi cho tiến trình đổi mới các hiệp định này.
Phiên họp thứ 12 của Ủy ban hỗn hợp sẽ được tổ chức tại Hà Nội trước cuối năm nay và đặc biệt là công tác chuẩn bị rà soát lại tất cả các văn bản pháp lý của các Hiệp định để hoàn thiện chúng vẫn đang được hai bên tiến hành tích cực.
PV: Việt Nam đã thực hiện một số chính sách nhằm duy trì ổn định kinh tế-xã hội. Ngài có suy nghĩ gì về các chính sách này?
Đại sứ Abdelhamid Boubazine: Cần phải nhấn mạnh rằng ngay từ năm 1986, tại Đại hội lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt Nam, Việt Nam đã khởi xướng các cách tiếp cận mới về đối nội và đối ngoại, thông qua chương trình cải cách toàn diện mang tên "Đổi mới".
Từ đó, nền kinh tế Việt Nam bắt đầu phát triển không ngừng với tốc độ ổn định khoảng 7%/năm trong vòng 35 năm qua, GDP liên tục tăng trưởng và đạt 368 tỷ USD vào năm 2021, điều này đã đưa Việt Nam trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 trong khối ASEAN. Thu nhập bình quân đầu người tăng 17 lần lên 3.512 USD mỗi năm. Việt Nam đã rời nhóm các nước có thu nhập thấp vào năm 2008.
Từ một nước thiếu lương thực triền miên, Việt Nam ngày nay không chỉ bảo đảm đầy đủ an ninh lương thực trong nước mà còn vươn lên là quốc gia xuất khẩu gạo và các sản phẩm nông nghiệp đứng đầu thế giới. Không chỉ đạt nhiều thành tựu xuất sắc trong lĩnh vực nông nghiệp mà ngay cả ngành công nghiệp của Việt Nam cũng đánh dấu sự phát triển bền vững.
Việt Nam là một trong những nền kinh tế mở nhất trên thế giới hiện nay với khoảng 70 hiệp định thương mại (song phương và đa phương) được ký kết. Lượng hàng hóa xuất nhập khẩu năm 2021 đạt mức kỷ lục 668,5 tỷ USD. Xuất khẩu vẫn là thế mạnh của nền kinh tế Việt Nam, giúp đóng góp vào tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP); lượng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đăng kí đạt 395 tỷ USD.
Những con số tích cực trên liên tục khẳng định Việt Nam đang đi đúng con đường phát triển thịnh vượng và sẽ tiếp tục có những bước phát triển vượt bậc qua từng năm tháng để trở thành một quốc gia phát triển như kỳ vọng.
PV: Ngài Đại sứ đã sống gần một năm ở Việt Nam, vậy Ngài có cảm nghĩ gì về đất nước, văn hóa và con người nơi đây?
Đại sứ Abdelhamid Boubazine: Thời điểm tôi đặt chân đến Việt Nam lại trùng với dịp đón Tết Dương lịch và sau đó là Tết Âm lịch cổ truyền của người dân Việt Nam. Cũng vào dịp này mà tôi đã phát hiện ra sự gắn bó bền chặt của người Việt Nam với văn hóa và truyền thống của tổ tiên đã được hun đúc qua nhiều thế kỷ, lễ Tết chính là dịp để thể hiện sự gắn bó của người Việt Nam đối với gia đình, sự gắn kết giữa các thế hệ và sâu sắc hơn là nhớ về cội nguồn.
Đây cũng là điều mà tôi vừa mới khám phá được với nghề võ của Việt Nam, đặc biệt là môn võ cổ truyền, mà giải vô địch thế giới lần đầu tiên trong lịch sử được tổ chức bên ngoài lãnh thổ Việt Nam là tại Algeria, đất nước anh em hữu nghị với Việt Nam lại có được vinh dự này. Vài ngày nữa tôi sẽ đến thăm trường võ cổ truyền Việt Nam tại Hà Nội.
Tóm lại, Việt Nam là một điển hình của sự kết hợp thành công giữa truyền thống và hiện đại. Giống như hình ảnh một cái cây có rễ bám sâu vào lòng đất và tỏa ra vô số cành mảnh mai cao vút hướng lên trời cao.
PV: Trân trọng cảm ơn Ngài Đại sứ!
