Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong xây dựng cơ sở dữ liệu khởi nghiệp sáng tạo

Theo các nghiên cứu quốc tế, mỗi 1 USD đầu tư vào startup đổi mới có thể tạo ra 5-7 USD giá trị kinh tế. Việt Nam đang ở thời điểm vàng: nền kinh tế số trị giá 36 tỷ USD, hơn 4.000 startup, 208 quỹ đầu tư, 84 trung tâm ươm tạo cùng dân số trẻ và tốc độ chuyển đổi số mạnh mẽ. Đó là thế mạnh để Việt Nam có thể bứt phá.

Tuy nhiên, thách thức chung của nhiều nước ASEAN, trong đó có Việt Nam; đó là nhà đầu tư không có cơ sở để đánh giá dự án; startup không có hồ sơ số để chứng minh năng lực; cơ quan nhà nước thiếu nền tảng dữ liệu để giám sát, dự báo và ban hành chính sách kịp thời. Đây là thách thức chung của nhiều nước ASEAN.

Điểm nghẽn lớn nhất vẫn là thiếu một nền tảng dữ liệu thống nhất, sạch, chuẩn và có khả năng cập nhật theo thời gian thực.

Dữ liệu vẫn là “điểm mù” khiến hệ sinh thái khó bứt phá

Phát biểu khai mạc, ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ thẳng thắn đánh giá: dữ liệu của Việt Nam hiện chưa “sống”, chưa “sạch”, chưa “đúng” và càng chưa thống nhất.

Tiến sĩ Vũ Việt Anh, Trưởng cộng đồng Martech Techfest Việt Nam nhận định, dữ liệu đang là điểm nghẽn nền tảng nhất. Startup Việt thiếu dữ liệu thị trường chuẩn hóa, thiếu dữ liệu đối sánh quốc tế và gần như không có hồ sơ số để kiểm chứng. Cơ sở dữ liệu nội tại cũng chưa đủ minh bạch khiến nhà đầu tư nước ngoài dè dặt, làm dòng vốn vào Việt Nam chưa tương xứng.

Ông cho rằng hệ sinh thái vẫn thiếu công cụ đánh giá rủi ro, thiếu bản đồ công nghệ thời gian thực để cơ quan quản lý theo dõi dự án phát triển đến đâu. Các vườn ươm hoạt động phân mảnh, sản phẩm khó thương mại hóa và 97% startup “ra đi” ngay năm đầu vì không tiếp cận được vốn.

“Muốn bước ra quốc tế, Việt Nam cần một bộ não số vận hành bằng trí tuệ nhân tạo (AI) - nền tảng dữ liệu khởi nghiệp quốc gia kết nối với dữ liệu toàn cầu và giúp chuẩn hóa hệ sinh thái ngay từ đầu”, Tiến sĩ Việt Anh nhấn mạnh.

Từ góc nhìn của hệ thống ươm tạo, ông Ngô Hoàng Đông, Chủ tịch Vườn ươm Doanh nhân trẻ YESI, mô tả tình trạng phân mảnh là thách thức lớn nhất. Các trung tâm ươm tạo hoạt động độc lập, khó chia sẻ tài nguyên, dẫn đến tỷ lệ thành công của startup chỉ dưới 5%, thấp hơn đáng kể so với chuẩn quốc tế.

Nếu Việt Nam không xây dựng được một nền tảng thống nhất, các quỹ đầu tư, cố vấn, viện nghiên cứu và doanh nghiệp vận hành riêng lẻ sẽ khiến thị trường startup bỏ lỡ cơ hội nhiều cơ hội. Ở cấp độ chính sách, thiếu dữ liệu tiêu chuẩn hóa khiến cơ quan nhà nước khó đánh giá hiệu quả và phản ứng kịp thời.

AI - "la bàn số" định vị cơ sở dữ liệu khởi nghiệp

Ông Phạm Hồng Quất cho biết, Chính phủ đang xây dựng khung pháp lý cho quỹ đầu tư mạo hiểm của Nhà nước, quỹ khởi nghiệp của địa phương và mạng lưới vườn ươm về đổi mới sáng tạo, hướng đến một môi trường “dám thử nghiệm”.

Việt Nam cũng kỳ vọng các sáng kiến về dữ liệu và AI có thể đóng góp vào chuẩn dữ liệu chung của ASEAN, tạo thị trường gần 700 triệu dân nơi startup có thể tiếp cận nguồn lực xuyên biên giới.

“Dữ liệu và AI đang trở thành nền tảng quan trọng trong hoạch định chính sách, hỗ trợ đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Việc sớm xây dựng Cơ sở dữ liệu khởi nghiệp Quốc gia không chỉ giúp minh bạch thông tin, mà còn tạo điều kiện để các startup Việt Nam kết nối sâu với hệ sinh thái khu vực và toàn cầu”, ông Quất nhấn mạnh.

Để hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam cất cánh, cần khẩn cấp xây dựng Nền tảng dữ liệu khởi nghiệp quốc gia ứng dụng AI. AI sẽ giúp làm sạch, chuẩn hóa và xác thực dữ liệu; xây dựng hồ sơ số doanh nghiệp theo thời gian thực; đánh giá rủi ro và tiềm năng dự án; kết nối dữ liệu Việt Nam với hệ thống quốc tế; hỗ trợ cơ quan quản lý hoạch định chính sách dựa trên bằng chứng.

Khi dữ liệu trở nên minh bạch và liên thông, dòng vốn sẽ chảy mạnh hơn, các mô hình khởi nghiệp dễ thương mại hóa hơn và Việt Nam có thể tiến tới mục tiêu hơn 10.000 startup vào năm 2030.

Tại hội thảo cũng diễn ra lễ ra mắt “Mạng lưới AI Mở - Kết nối toàn cầu (AION)”. Đây là sáng kiến nhằm xây dựng cộng đồng chia sẻ tri thức, tài nguyên AI; kết nối các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và startup trong và ngoài nước; đồng thời đóng góp vào quá trình hình thành hạ tầng dữ liệu quốc gia. AION được kỳ vọng trở thành cầu nối quan trọng thúc đẩy năng lực nghiên cứu - phát triển AI tại Việt Nam.