Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân thành phố Móng Cái, trước ngày 25/11, trung bình mỗi ngày có hơn 300 xe hàng hóa lưu thông qua cửa khẩu Bắc Luân II và từ 160 đến 170 xe lưu thông qua Lối mở Cầu phao Km 3+4. Tuy nhiên, từ ngày 25/11 đến nay, do phía Trung Quốc giảm dần lượng hàng xuất, nhập khẩu tại cửa khẩu trên địa bàn hai tỉnh Lào Cai, Lạng Sơn, dẫn đến lượng phương tiện chở hàng hóa đưa về các cửa khẩu, Lối mở cầu phao của thành phố Móng Cái tăng đột biến, trong khi thành phố Ðông Hưng (Trung Quốc) tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch ở mức cao nhất, dẫn đến hàng hóa thông quan qua địa bàn thành phố Móng Cái bị chậm lại. Ban Quản lý cửa khẩu thành phố Móng Cái cho biết, hiện lượng hàng hóa thông quan chỉ đạt trung bình 250 đến 300 xe/ngày, trong đó hạn mức xe nông sản được thông quan rất thấp, chỉ khoảng 20 đến 30 xe/ngày, giảm đến 50% hạn mức so với trước đây.
Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc các cửa khẩu đường bộ bị ùn ứ hàng hóa là do phía Trung Quốc triển khai chính sách "Zero Covid-19" đối với hàng nông sản, thủy sản nhập khẩu. Từ đó, đã dẫn đến việc giảm tốc độ thông quan xuống chỉ còn 40 đến 50% so với những ngày trước đây, gây ra ùn ứ nhiều xe vận chuyển nông sản tại các cửa khẩu. Ðáng chú ý, từ ngày 21/12, phía thành phố Ðông Hưng tạm dừng hoạt động thông quan hàng hóa với cửa khẩu Bắc Luân II, Lối mở Km 3+4 để tăng cường công tác phòng, chống dịch bên phía bạn, đã ảnh hưởng đến việc thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu, lối mở. Ðến nay, Móng Cái đang có hơn 1.600 xe công-ten-nơ hàng hóa phải chờ thông quan.
Trước thực trạng này, thành phố đã chủ động phối hợp các cơ quan chức năng để bàn giải pháp tháo gỡ. Trong đó, trao đổi qua đường dây nóng, thư trao đổi, tổ chức hội đàm với Thành ủy, chính quyền nhân dân thành phố Ðông Hưng (Trung Quốc), thống nhất một số nội dung nhằm đẩy nhanh giải quyết thủ tục thông quan hàng hóa cho doanh nghiệp, đề nghị nâng hạn mức thông quan hàng nông sản, rút ngắn thời gian kiểm soát thủ tục nhập cảnh, xuất cảnh người và phương tiện. Ðồng thời, chỉ đạo các ngành khối cửa khẩu triển khai phân luồng phương tiện xuất, nhập cảnh trong khu vực cửa khẩu bảo đảm khoa học, linh hoạt; đẩy nhanh giải quyết các thủ tục hành chính cho doanh nghiệp thông quan tại cửa khẩu Bắc Luân II; tổ chức sắp xếp, phân luồng phương tiện chở hàng luồng xanh và hàng thủy sản, hoa quả xuất khẩu tại Lối mở Km 3+4 Hải Yên. Ðồng thời khuyến cáo các doanh nghiệp chủ động không đưa hàng ra cửa khẩu, lối mở trên địa bàn thành phố.
Ðối với hàng hoa quả, thủy sản cấp đông từ nay đến thời điểm Tết Nguyên đán lượng hàng thông quan không nhiều, nên các doanh nghiệp chủ động có phương án đưa hàng quay lại nhà máy bảo quản hoặc các cửa khẩu khác có thể xuất khẩu được hoặc chủ động tiêu thụ nội địa, đưa vào các kho cấp đông trên địa bàn thành phố.
Tại cửa khẩu Bắc Luân II và Lối mở Cầu phao Km3+4 còn hơn 1.600 xe công-ten-nơ đang chờ thông quan.
Việc giải quyết thủ tục hành chính và phân luồng phương tiện thực hiện trên nguyên tắc bảo đảm công khai, công bằng, minh bạch, không có tiêu cực đã góp phần giúp doanh nghiệp chủ động kế hoạch thông quan trong thời gian sớm nhất.
Ông Ðoàn Tuấn Anh, Phó Trưởng Chi cục Hải quan Móng Cái cho biết: Ðơn vị đã tham mưu cho thành phố thành lập tổ công tác liên ngành và xây dựng quy trình giải quyết ùn tắc phương tiện và hàng hóa cho doanh nghiệp. Ðồng thời sẵn sàng bố trí cán bộ làm thủ tục thông quan trực 24/24 giờ để tạo điều kiện tốt nhất thực hiện thủ tục nhập cảnh, xuất cảnh người và phương tiện cho doanh nghiệp ngay sau khi phía chính quyền thành phố Ðông Hưng mở lại thông quan tại các cửa khẩu, lối mở trên địa bàn.
Thành phố Móng Cái đã triển khai phương án đưa các xe vận chuyển hoa quả đến tập kết tại các bãi kiểm hóa của một số doanh nghiệp trên địa bàn thành phố, nhằm giảm tải cho cửa khẩu Bắc Luân II. Vận động doanh nghiệp kinh doanh kho lạnh hạ giá bảo quản đối với hàng cấp đông; vận động doanh nghiệp kinh doanh bãi kiểm hóa giảm chi phí lưu bãi, cung cấp đủ các điều kiện thiết yếu phục vụ sinh hoạt cho lái xe. Khuyến cáo các doanh nghiệp có hàng hóa chờ thông quan, đặc biệt là đối với hàng đông lạnh thực hiện hạ công-ten-nơ hoặc chuyển vào kho lạnh để giải phóng đầu xe. Công bố, thông tin với thành phố Ðông Hưng về công tác kiểm soát, phòng, chống dịch tại thành phố Móng Cái, nhất là đối với các lái xe tỉnh ngoài và lái xe trung chuyển vận chuyển hàng qua cửa khẩu.
Ông Lưu Văn Ðô, Giám đốc Ðại lý Hải quan Công ty TNHH Du lịch dịch vụ thương mại Ðô Vân chia sẻ, mặc dù phía Trung Quốc có thay đổi một số chính sách và tăng cường công tác phòng, chống dịch đã ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu của công ty, tuy nhiên được sự tạo điều kiện của thành phố Móng Cái, nhất là lực lượng hải quan Móng Cái trong việc làm các thủ tục hành chính một cách nhanh nhất, cung cấp thông tin, các biện pháp phòng, chống dịch để hỗ trợ cho doanh nghiệp trong lúc khó khăn.
Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Khắc Hùng, Phó Giám đốc Công ty TNHH Hòa Lộc Phát mong muốn thành phố Móng Cái và các cơ quan chức năng có sự trao đổi thông tin giữa hai chính quyền thành phố để có các giải pháp tháo gỡ vướng mắc, khó khăn hiện nay, giúp doanh nghiệp hoạt động xuất, nhập khẩu giảm thiệt hại từ việc chậm thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu, lối mở.
Hiện nay, trong khi chờ phía chính quyền thành phố Ðông Hưng có động thái cho thông quan trở lại, các ngành và lực lượng chức năng của tỉnh Quảng Ninh và thành phố Móng Cái cần có các giải pháp bảo quản hàng hóa an toàn, tránh mất mát, mất an ninh trật tự và bảo vệ môi trường; nhanh chóng phân loại các khu vực để đỗ xe như xe không có hàng, xe chở hàng thủy sản, hàng khô, hàng hoa quả, linh kiện điện tử, máy móc… để tạo điều kiện thuận lợi trong công tác quản lý nhà nước về biên phòng, hải quan, môi trường. Ðồng thời cần tính đến các phương án về việc hạ thùng công-ten-nơ hoặc đưa hàng hóa vào kho lạnh của doanh nghiệp kinh doanh kho, bãi để giải phóng đầu xe, giúp giảm chi phí cho doanh nghiệp và bảo quản hàng hóa. Cùng với đó, các doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng kho bãi trên địa bàn thành phố Móng Cái cùng chung tay nỗ lực, chia sẻ với doanh nghiệp có hàng hóa đang chờ thông quan tại các bãi, kho trong khâu lưu trữ, trông coi, bảo quản hàng hóa.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Bùi Văn Khắng cho biết, để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động xuất nhập khẩu, thành phố Móng Cái, các sở, ngành liên quan và doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng kho, bãi phải có sự phối hợp tích cực, ăn khớp hơn nữa, nhất là trong việc nắm bắt, trao đổi thông tin về diễn biến hoạt động xuất, nhập khẩu để đưa ra các quyết sách kịp thời, giúp hạn chế thấp nhất tổn hại về kinh tế đối với doanh nghiệp khi cửa khẩu phải tạm dừng thông quan.
Hiện UBND tỉnh Quảng Ninh cũng yêu cầu Sở Ngoại vụ tăng cường tham mưu công tác đối ngoại, thúc đẩy tháo gỡ cho hoạt động xuất, nhập khẩu tại thành phố Móng Cái. Sở Y tế và thành phố Móng Cái cùng các đơn vị liên quan, nhất là lực lượng làm việc trực tiếp tại khu vực cửa khẩu phải phối hợp chặt chẽ với lực lượng chức năng nước bạn Trung Quốc làm tốt công tác phòng, chống dịch khu vực cửa khẩu. Bởi đây là điều kiện quan trọng nhất nhằm sớm thông quan hàng hóa trở lại. Khi thông quan trở lại, các lực lượng hải quan, biên phòng, các cơ quan quản lý nhà nước tại cửa khẩu phải phân luồng hàng hóa nào đi trước, hàng hóa nào đi sau để bảo đảm an ninh trật tự, an toàn giao thông, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất, nhập khẩu hàng hóa một cách nhanh nhất ■
Bài và ảnh: Quang Thọ
