Ngày 17-8, Chương trình Chống lao Quốc gia tổ chức “Giao ban sơ kết hoạt động 6 tháng đầu năm và trọng tâm công tác 6 tháng cuối năm 2020”.
Tỷ lệ phát hiện bệnh nhân lao giảm 11%
PGS, TS Nguyễn Viết Nhung, Chủ nhiệm Chương trình chống lao Quốc gia cho biết, thế giới nhận định, thành quả chống lao đang bị giảm đi năm năm, lùi về mốc năm 2015 khi các chỉ số đều đang giảm.
Trong sáu tháng qua, tỷ lệ phát hiện ca bệnh trên thế giới đang giảm tới 25%. Tổng số ca tử vong lao, HIV, sốt rét trên toàn thế giới ước tính là 2,4 triệu người, riêng tử vong vì lao đã chiếm 1,5 triệu ca. Nguyên nhân được cho rằng vì việc giãn cách xã hội nên nhiều người mắc bệnh lao không tiếp cận được dịch vụ hỗ trợ, dẫn tới tử vong.
"Nếu như tình hình phát hiện bệnh nhân trên toàn cầu giảm 25% trong vòng 3 tháng (so sánh với mức độ phát hiện trước khi xảy ra đại dịch), sẽ có thêm 190 nghìn ca tử vong do lao được dự báo (tăng 13%), nâng tổng số ca tử vong do lao lên khoảng 1,66 triệu ca vào năm 2020. Con số này tương ứng với mức tử vong toàn cầu do lao vào năm 2015, là một bước lùi nghiêm trọng trong quá trình hướng tới mục tiêu của Hội nghị Cấp cao Liên hợp quốc về Lao và Chiến lược thanh toán bệnh lao của WHO", ông Nhung cho hay.
Hiện nay, Việt Nam hiện vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao, đứng thứ 11 trong 30 nước có số người bệnh lao cao nhất trên toàn cầu, đồng thời đứng thứ 11 trong số 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới (báo cáo WHO 2019).
Trong 6 tháng đầu năm 2020, số liệu phát hiện của Chương trình Chống lao quốc gia có xu hướng giảm mạnh (11%) so với cùng kỳ năm 2019 do ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19 lên toàn cầu.
Tổng số người được xét nghiệm X-pert MTB-Rif là 71.048, số bệnh nhân thu dung là 1.516, chỉ đạt 64,8% so với chỉ tiêu. Tỷ lệ điều trị thành công của lô bệnh nhân đăng ký điều trị Q1 và Q2 năm 2018 (đánh giá trên 1.468 bệnh nhân) đạt 70%, có phần cao hơn kết quả các lô bệnh nhân thu dung năm 2016, 2017 (ở mức 68%, 69%), tuy nhiên vẫn thấp hơn so với các năm 2014, 2015 (75%).
Tỷ lệ bỏ điều trị tiếp tục ở mức cao (15,3%) và luôn ở mức cao trong các năm gần đây.
Tỷ lệ điều trị khỏi bệnh nhân lao phổi có bằng chứng vi khuẩn học mới và tái phát được duy trì ở mức cao (85,1%), đạt chỉ tiêu của WHO, tuy nhiên chưa đạt được mục tiêu Chương trình chống lao Quốc gia đã đề ra là hơn 90%.
Tăng cường phát hiện chủ động bệnh nhân lao
Sáu tháng vừa qua, Chương trình phòng chống lao Quốc gia áp dụng nhiều biện pháp ứng phó với Covid-19 đồng thời tăng phát hiện bệnh lao, tập huấn bảo vệ bệnh viện an toàn. Đến nay, hầu hết cá bệnh viện phổi, chuyên khoa phổi trên phạm vi toàn quốc chưa bị "thủng lưới".
PGS, TS Nguyễn Viết Nhung cho biết, hiện nay, các tỉnh, thành phố đang rất nỗ lực triển khai các hoạt động khi chấm dứt giai đoạn cách ly xã hội, với việc đạt 44,3% chỉ tiêu kế hoạch phát hiện cả năm (62,72/100.000 dân) và tỷ lệ phát hiện tất cả các bệnh nhân mới và tái phát 6 tháng đầu năm đạt 45,2% chỉ tiêu kế hoạch. Đây là những con số rất đáng khích lệ đối với Chương trình chống lao Quốc gia.
Để đạt được chỉ tiêu kế hoạch năm 2020 và hướng đến mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2030, PGS, TS Nguyễn Viết Nhung nhấn mạnh, trong 6 tháng cuối năm 2020, các địa phương cần tăng cường phát hiện chủ động, sử dụng tối đa xe X-quang kỹ thuật số, phối hợp điều trị lao tiềm ẩn.
Chương trình tiếp tục duy trì triển khai các hoạt động thường quy và các lĩnh vực chuyên môn ưu tiên như lao kháng thuốc, lao trẻ em, lao/HIV, đẩy mạnh triển khai các can thiệp tích cực như phát hiện chủ động bệnh nhân lao cho các nhóm nguy cơ, cộng đồng dân cư tại các khu vực khó tiếp cận, tăng cường sàng lọc chẩn đoán, điều trị lao tiềm ẩn cho người tiếp xúc và các đối tượng nguy cơ, mở rộng triển khai kiểm soát lây nhiễm lao.
Ngoài ra, chương trình vẫn không ngừng nghiên cứu áp dụng các công nghệ mới, thuốc mới, tiếp cận mới trong phòng chống lao tại Việt Nam.
"Cuối năm nay, chúng ta cũng sẽ dừng nhận hỗ trợ từ quỹ Toàn cầu chuyển sang giai đoạn mới. Do đó, tôi cho rằng, quan trọng nhất để thành công trong phòng, chống lao là phải bảo đảm có được sự lãnh đạo, chỉ đạo tốt nhất từ Trung ương tới địa phương", ông Nhung nói.
