Nhà biên kịch Hoàng Tích Chỉ sinh năm 1931 tại Tiên Sơn, Bắc Ninh trong một đại gia đình giàu truyền thống yêu nước, hiếu học và ham mê nghệ thuật. Tên tuổi của ông gắn chặt với loạt phim về đề tài chiến tranh chống Mỹ. Những bộ phim mà ông góp mặt với tư cách biên kịch luôn bám sát tình hình thời sự từ những ngày đầu đất nước bị chia cắt cho tới ngày đại thắng thống nhất.
Năm 1965, khi đang học năm cuối lớp Biên kịch khoá 1 trường Điện ảnh Việt Nam, Hoàng Tích Chỉ được công an vũ trang mời vào thực tế tại vùng giới tuyến. Chuyến đi thực tế này đã mở đầu những trang ưu tú nhất trong sự nghiệp của ông. Kịch bản đầu tay "Trên vĩ tuyến l7" là tình cảm sâu sắc của những người công an bên bờ Bắc sông Bến Hải đêm đêm lắng nghe tiếng gà gáy vọng sang từ bờ Nam, nơi có người mẹ, người vợ kiên cường đương đầu với sự hung bạo của giặc tề, giặc ngụy.
Ông kể lại trong suốt gần 50 năm cầm bút chưa kịch bản nào được duyệt trang trọng và xúc động như thế. Hội đồng duyệt kịch bản gồm Chính ủy và Tư lệnh Vĩnh Linh cùng toàn thể anh em chiến sĩ công an. Các bạn đồng nghiệp khác trong đoàn đi chụp ảnh và làm ảnh ngay tại chiến trường để góp phần minh họa. Những chiến sĩ công an gan dạ kiên cường lại bật khóc như con trẻ khi nghe kể về chính cuộc đời mình. Kịch bản được duyệt làm phim ngay sau đó để rồi trở thành món ăn tinh thần khích lệ mỗi người lính trước khi bước vào trận đánh mới.
Ấn tượng khó quên về dòng sông chia cắt đôi miền cùng những con người anh dũng nơi đất thép Vĩnh Linh đã dẫn dắt ông trở lại chiến trường ác liệt này nhiều lần. Kịch bản "Bão tuyến" sau đổi là "Vĩ tuyến 17 ngày và đêm " đánh dấu sự trưởng thành của tay bút đã tích lũy được đầy đặn vốn sống. Bộ phim là bản anh hùng ca hoành tráng về cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân làng Cát nói riêng, dân tộc Việt Nam nói chung. Đây cũng là bộ phim nhiều tập đầu tiên của điện ảnh nước ta, mở ra khả năng chiếm lĩnh hiện thực với dung lượng giãn nở.
Bước đường sáng tác nghệ thuật dọc dài theo cuộc kháng chiến của dân tộc, Hoàng Tích Chỉ có ưu thế ở khả năng tiếp cận và khai thác những vấn đề thời đại dưới góc độ nhân văn, nên kịch bản của ông không khô khan những số liệu hay khẩu hiệu mà thấm đẫm tinh thần nhân đạo hướng tới cái đẹp, cái thiện. Kịch bản "Em bé Hà Nội " ra đời trong những ngày Mỹ ném bom miền bắc, đã phơi bày tội ác chiến tranh dưới đôi mắt trong sáng của cô bé 12 tuổi. Bộ phim là tiếng chim hoạ mi ca ngợi hoà bình, lên án chiến tranh bất chấp tiếng bom đạn gào rú.
Theo bước chân đoàn quân thần tốc tiến vào giải phóng Sài Gòn, Hoàng Tích Chỉ cùng các đồng nghiệp đã quay những thước phim đầu tiên về buổi rạng đông của thành phố mới giải phóng. Thành phố của cờ và hoa, nụ cười và nước mắt. Thành phố lúc rạng đông đã ghi lại những khoảnh khắc lật sang trang mới của lịch sử dân tộc với sự nâng niu, trân trọng từng chi tiết, từng sự kiện, từng khuôn mặt đồng chí, đồng bào.
Ông tâm sự: kịch bản như tự nó viết ra trên mỗi nụ cười, giọt nước mắt trên mỗi nẻo đường reo vui dưới bánh xe lăn. Bộ phim giành được giải Bồ câu vàng cho phim tài liệu hay nhất tại Liên hoan phim Quốc tế Lai Xích với số điểm tuyệt đối.
Những bộ phim chống Mỹ từ khi đất nước còn chia cắt tới lúc non sông thu về một dải đã đưa Hoàng Tích Chỉ trở thành một trong số nhà biên kịch xuất sắc nhất của điện ảnh Việt Nam, là tấm gương sáng về tình yêu Tổ quốc và nghề nghiệp để các thế hệ sau học tập.
