Công ty Trách nhiệm hữu hạn KL Texwell Vina sản xuất hàng may mặc, thuộc khu công nghiệp Bàu Xéo, huyện Trảng Bom, tỉnh Ðồng Nai, Tổng Giám đốc là ông Chang Jeen Kim và 11 cán bộ quản lý người Hàn Quốc của công ty đã về nước nhưng chưa trả lương tháng 1-2018 vào ngày 9-2 cho công nhân công ty như cam kết.
Công ty này hoạt động từ năm 2015, hiện còn nợ 1.928 công nhân gần 14 tỷ đồng tiền lương tháng 1-2018 và nợ hơn 17,5 tỷ đồng tiền đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động từ tháng 8-2017 đến tháng 1-2018.
Với trách nhiệm của mình, các cơ quan chức năng đang triển khai công tác hỗ trợ, bảo vệ quyền lợi của người lao động, giữ ổn định trật tự chung trên địa bàn; tổ chức giữ nguyên hiện trạng tài sản công ty; nếu chủ công ty không quay lại, sẽ tiến hành xác định, xử lý tài sản vắng chủ theo pháp luật Việt Nam.
Theo BHXH Việt Nam, tính đến cuối năm 2017, cả nước đã có 13,83 triệu người tham gia BHXH; tỷ lệ nợ BHXH xuống dưới 3% (mức thấp nhất từ trước tới nay), giảm 0,8% so với năm 2016. Tuy nhiên, tình trạng nợ đọng, trốn đóng, chiếm dụng BHXH vẫn là vấn đề "nóng" trên nhiều địa bàn, nhất là tại các thành phố, trung tâm công nghiệp lớn. Tính đến tháng 10-2017, cả nước có 102.900 đơn vị đang nợ BHXH của 2,6 triệu lao động, tương đương 14.700 tỷ đồng, trong đó, nợ dưới sáu tháng chiếm 7.300 tỷ đồng.
Nợ lương và nợ đọng BHXH của doanh nghiệp càng lớn càng ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người lao động và chính sách an sinh xã hội của Nhà nước. Trên thực tế, không ít doanh nghiệp nợ công nhân tiền lương và BHXH nhiều tháng liền; thậm chí, có doanh nghiệp dù đang trốn đóng, nợ BHXH, nhưng vẫn trừ lương hằng tháng của người lao động và đẩy hàng nghìn người vào hoàn cảnh khó khăn. Ðây cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến nhiều vụ công nhân bức xúc tụ tập phản đối, gây mất ổn định trong xã hội.
Doanh nghiệp nợ lương và BHXH thường do gặp khó khăn, rủi ro bất khả kháng trong kinh doanh. Nhưng thực tế cũng cho thấy, không loại trừ trường hợp một số chủ doanh nghiệp coi nợ lương, BHXH như một cách thức vay vốn không lãi và tệ hơn là cố tình "chây ỳ", "bỏ trốn", "mất tích" hoặc ngừng hoạt động bất thường vào dịp giáp Tết, hoặc thời điểm sắp hết hạn hưởng ưu đãi đầu tư, nhằm "xù" lương, "tránh" BHXH, "trốn" thuế, "né" thưởng Tết. Trường hợp Công ty Trách nhiệm hữu hạn KL Texwell Vina nợ lương, nợ BHXH hàng chục tỷ đồng và lãnh đạo công ty có hành tung thiếu minh bạch nêu trên, có thể được coi là minh chứng mới nhất.
Theo Bộ luật Lao động năm 2012 và văn bản pháp lý hướng dẫn liên quan, trong trường hợp đặc biệt, người sử dụng lao động không được chậm trả lương quá một tháng và phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng lãi suất huy động tiền gửi do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm trả lương; đồng thời, phải chịu phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng với vi phạm trả lương không đúng hạn đối với từ 301 người lao động trở lên.
Theo Bộ luật Hình sự 2015 (có hiệu lực từ ngày 1-1-2018), hành vi gian lận, nợ, trốn đóng BHXH bị coi là tội phạm hình sự và mức phạt cao nhất có thể lên tới ba tỷ đồng; cá nhân còn bị phạt tù đến bảy năm và bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định tới 5 năm.
Ðồng thời, Luật Công đoàn, Bộ luật Lao động năm 2012, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định, tổ chức công đoàn có quyền đại diện cho tập thể người lao động khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH ra tòa.
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tập thể người lao động, pháp luật về lao động được tuân thủ nghiêm, thúc đẩy quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ tại doanh nghiệp, các tổ chức công đoàn, ngành BHXH và các cơ quan chức năng cần chủ động phối hợp quản lý, nắm bắt tình hình và tiếp nhận đơn thư, khiếu nại, tố cáo của công dân. Kịp thời đối chiếu, theo dõi, kết xuất, trao đổi, cung cấp dữ liệu, thông tin; tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra, đôn đốc, cảnh báo, cưỡng chế thu nợ và xử phạt các đơn vị sử dụng lao động, kể cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, vi phạm pháp luật về nợ lương, BHXH; trường hợp cần thiết thì chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để điều tra, truy tố theo luật định hiện hành.
