Những ngày cuối tháng 12/2024, nhiều cơ quan, đơn vị tổ chức các hoạt động kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, tri ân những chiến sĩ đã có công bảo vệ Tổ quốc. Di tích Nhà tù Hỏa Lò, nơi ghi dấu cuộc đời hoạt động của nhiều lãnh tụ cách mạng, nhiều tướng lĩnh quân đội nhân dân Việt Nam, tổ chức trưng bày chuyên đề “Gan vàng dạ sắt”. Nội dung chính của trưng bày giới thiệu về cuộc đời, sự nghiệp của chín vị tướng huyền thoại của quân đội nhân dân Việt Nam. Qua đó, chúng ta có thể hiểu thêm về chặng đường 80 năm hình thành và phát triển của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.
Ở nội dung “Những dấu mốc lịch sử”, trưng bày giới thiệu những tư liệu, hình ảnh, hiện vật về quá trình ra đi tìm đường cứu nước và trở về lãnh đạo cách mạng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Trước yêu cầu thực tiễn, Người ra Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân. Ngày 22/12/1944, Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân được thành lập tại khu rừng Trần Hưng Đạo (tỉnh Cao Bằng) - sự kiện khởi đầu cho quá trình hình thành, phát triển của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Trưng bày đã giới thiệu thân thế, sự nghiệp của chín vị tướng với tài năng, đức độ, có đóng góp công lao to lớn cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Đầu tiên là Đại tướng Võ Nguyên Giáp (1911-2013). Năm 1944, đồng chí là Đội trưởng Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, người Anh cả của quân đội nhân dân Việt Nam. Đồng chí chính là Tư lệnh kiêm Bí thư Đảng ủy của các chiến dịch lớn, đặc biệt là Chiến dịch Điện Biên Phủ (1954).
Với trách nhiệm trước sinh mạng của hàng vạn cán bộ, chiến sĩ và hàng triệu người dân, Đại tướng đã quyết định tạm dừng ngày mở màn chiến dịch, cho kéo pháo ra để chuẩn bị kỹ hơn, đồng thời chuyển từ chiến thuật “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc” để rồi quân đội nhân dân ta làm nên thắng lợi của Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử. Trong giai đoạn từ năm 1955 đến 1975, đồng chí là Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam và giữ nhiều chức vụ quan trọng khác.
Hai vị Đại tướng khác được giới thiệu tại trưng bày là Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (1914-1967) và Đại tướng Văn Tiến Dũng (1917-2002). Đại tướng Nguyễn Chí Thanh vừa xông pha trận mạc của mặt trận Điện Biên Phủ khói lửa, tiếp đó lại ở nơi tuyến đầu đánh Mỹ. Đại tướng Văn Tiến Dũng là người con của Hà Nội, từng giữ nhiều vị trí quan trọng trong quân đội ta. Từ tháng 11/1953 đến năm 1978, đồng chí là Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam.
Trưng bày cũng giới thiệu về cuộc đời, sự nghiệp của các đồng chí: Thượng tướng Đinh Đức Thiện, Thượng tướng Song Hào, Trung tướng Vương Thừa Vũ, Trung tướng Vũ Xuân Chiêm, Thiếu tướng Trần Tử Bình, Thiếu tướng Huỳnh Đắc Hương... Các vị tướng đều phải trải qua những tháng ngày lao tù khổ sai. Trong đó, các đồng chí Đại tướng Văn Tiến Dũng, Thượng tướng Đinh Đức Thiện, Thượng tướng Song Hào… đều trải qua những ngày tù ngục tại chính Nhà tù Hỏa Lò. Dẫu có gian khổ, nhưng các đồng chí vẫn luôn “bền gan vững chí” để đưa cách mạng đến thành công.
Nội dung “Ký ức không phai” nhấn mạnh, phía sau vẻ bề ngoài mạnh mẽ, cương nghị của các vị tướng luôn là sự gần gũi, sẻ chia với các đồng đội, đồng chí. Nơi chiến trường khốc liệt, những lúc yên bình sau tiếng súng, các vị tướng lại tranh thủ gửi trọn yêu thương qua những dòng thư, món quà nhỏ… về cho gia đình. Có mặt tại trưng bày là nhiều người thân của các vị tướng lĩnh huyền thoại.
Ông Võ Điện Biên, con trai cả Đại tướng Võ Nguyên Giáp xúc động chia sẻ: “Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò tổ chức Trưng bày tôn vinh các vị tướng của quân đội ta là một sáng kiến hợp lý. Xem lại những hình ảnh, tư liệu, kỷ vật của ba tôi và các vị tướng khác, tôi xúc động vô cùng. Tôi nghĩ các bạn trẻ cần đến đây để hiểu thêm về lịch sử, từ đó sống có trách nhiệm hơn trong thời đại mới, sống làm sao cho xứng đáng với sự đóng góp, hy sinh to lớn của cha ông”.
Tham quan, tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp của các tướng lĩnh, chiến sĩ Phạm Tiến Đạt (Trung đoàn Cảnh sát cơ động Hà Nội) cho biết: “Tôi rất xúc động khi được xem những tư liệu về sự đóng góp, hy sinh to lớn của các vị tướng. Điều đó để lại trong tôi sự kính trọng, biết ơn. Sau ngày hôm nay, khi tôi trở về đơn vị, tôi nghĩ bản thân mình và các chiến sĩ khác sẽ cố gắng học tập, rèn luyện thật tốt để góp phần nhỏ bé xây dựng lực lượng Công an nhân dân ngày càng vững mạnh”.