Đây cũng là dịp để các nhân chứng lịch sử ôn lại thời kỳ hào hùng của nền nghệ thuật nước nhà, khi những làn điệu cải lương Nam Bộ đã trở thành ngọn lửa tinh thần, động viên và cổ vũ quân dân ta trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống Mỹ cứu nước.
Sau Hiệp định Geneva năm 1954, những chuyến tàu tập kết đã chở hơn 200.000 đồng bào, cán bộ, chiến sĩ, thiếu niên từ miền nam ra miền bắc trong đó có hơn 100 văn nghệ sĩ đã rời miền nam ra miền bắc tập kết.
 |
Nghệ sĩ Ưu tú Ca Lê Hồng nhắc lại những kỷ niệm khi còn tham gia Đoàn Cải lương Nam Bộ. |
Năm 1956, Đoàn Cải lương Nam Bộ được thành lập trên cơ sở tách ra từ Đoàn Văn công Nam Bộ do đồng chí Nguyễn Ngọc Bạch làm Trưởng đoàn. Đoàn Cải lương Nam Bộ là nơi tập trung nhiều soạn giả, đạo diễn, họa sĩ, diễn viên giỏi nghề và nhiệt tâm đã tạo nên những tác phẩm gây được tiếng vang như: Phụng Nghi Đình, Kiều Nguyệt Nga, Dệt gấm, Khuất Nguyên, Nàng tiên mẫu đơn, Thạch Sanh, Võ Thị Sáu, Máu thắm đồng Nọc Nạn... Với sức ảnh hưởng của mình, Đoàn đã trở thành ngôi sao sáng đem lời ca, tiếng hát đậm chất Nam Bộ phục vụ nhân dân trên đất bắc.
Đoàn đã đạt được nhiều huy chương, giải thưởng cao quý như Huân chương Kháng chiến, Huân chương Lao động và nhiều huy chương, giải thưởng nghệ thuật cao quý khác. Sau năm 1975, một số nghệ sĩ trong đoàn vào nam và trở thành nòng cốt để xây dựng Nhà hát Ca kịch Cải Lương Trần Hữu Trang ở Thành phố Hồ Chí Minh (nay là Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang).
 |
Nghệ sĩ Ưu tú Lê Thiện và Đạo diễn Thanh Hạp biểu diễn một tiết mục trong buổi giao lưu. |
Trong những cuộc chiến gian khổ, ý chí chiến đấu của các chiến sĩ dù là ở mặt trận nào cũng rất cần sự động viên. Và một trong những sự động viên lớn cho các diễn viên trong đoàn Cải lương Nam Bộ đó là sự quan tâm, yêu mến của khán giả, của nhân dân và đặc biệt là từ vị cha già kính yêu của dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tại buổi tọa đàm, giao lưu, các bạn trẻ đã được nghe những nhân chứng lịch sử như Nghệ sĩ Ưu tú Ca Lê Hồng, Đạo diễn Thanh Hạp, Nghệ sĩ Ưu tú Lê Thiện, Tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu, Nghệ sĩ Ưu tú Phi Điểu, Nghệ sĩ Nhân dân Thanh Vy,... chia sẻ về bối cảnh ra đời, những kỷ niệm trong tháng ngày tham gia Đoàn Cải lương Nam Bộ, nhất là những lần được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh. Qua đó, chương trình giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của Đoàn Cải lương Nam Bộ trong việc gìn giữ và phát huy tinh hoa văn hóa dân tộc, đồng thời tôn vinh những đóng góp to lớn của các nghệ sĩ đã cống hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp cách mạng.
 |
Lãnh đạo Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh tặng Kỷ niệm chương cho Tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu. |
Theo bà Đoàn Thị Trang, Phó Giám đốc phụ trách Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh, thực hiện định hướng của Thành phố Hồ Chí Minh về bảo tồn và phát huy giá trị của Nghệ thuật Cải lương, Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh triển khai công tác sưu tầm hiện vật, tư liệu, hình ảnh liên quan Đoàn Văn công Nam Bộ, Đoàn Cải lương Nam Bộ.
 |
Nghệ sĩ Ưu tú Phi Điểu chia sẻ tại buổi tọa đàm, giao lưu. |
Đầu năm 2024, Bảo tàng đã tiếp nhận 243 hiện vật, tư liệu của Tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu gửi tặng. Nhóm hiện vật gồm Huân chương Kháng chiến, Huy chương Hội diễn sân khấu và Huy hiệu văn hóa của ông Nguyễn Ngọc Bạch; giấy tờ cá nhân; các bản viết tay, bài viết, tờ quảng cáo về âm nhạc, sân khấu cải lương; sách, tài liệu về nghệ thuật sân khấu cải lương. Nhóm tư liệu gồm ảnh của ông Nguyễn Ngọc Bạch về hoạt động của Đoàn Cải lương Nam Bộ và Đoàn Kịch nói Nam Bộ (tiền thân là Văn công Nam Bộ), ảnh một số nghệ sĩ Sài Gòn, từ năm 1957 đến năm 1984.
Hướng tới bảo tồn và phát huy giá trị bộ sưu tập hiện vật tư liệu của gia đình Tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu, Bảo tàng bước đầu sẽ số hóa mảng tư liệu hình ảnh để bổ sung trưng bày trong phòng trưng bày cố định “Văn hóa-Nghệ thuật”.
 |
Ban tổ chức tặng hoa cho các khách mời. |
Trong thời gian sắp tới, Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục sưu tầm tư liệu, hình ảnh liên quan các kịch bản, vở diễn của đoàn như Phụng Nghi Đình, Kiều Nguyệt Nga, Dệt gấm; tư liệu, hình ảnh liên quan đến các thành viên của Đoàn Văn công Nam Bộ, Đoàn Cải lương Nam Bộ trong thời gian hoạt động ở miền bắc để hướng tới trưng bày chuyên đề riêng đối với Nghệ thuật Cải lương Nam Bộ.
