Không khí, môi trường ô nhiễm làm chậm phát triển trí não ở trẻ

Ngày càng gia tăng các bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí

Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hằng năm trên thế giới có khoảng 2 triệu trẻ em bị tử vong do nhiễm khuẩn hô hấp cấp, trong đó 60% trường hợp có liên quan đến ô nhiễm không khí.

Tại hai bệnh viện nhi ở TP Hồ Chí Minh, số lượng trẻ đến khám, điều trị về các bệnh có liên quan đến ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng trong thời gian gần đây, đặc biệt là các bệnh lý ở đường hô hấp. Theo bác sĩ Hà Mạnh Tuấn - Phó giám đốc BV Nhi đồng 1 (TP Hồ Chí Minh): "Các bệnh đường hô hấp thường gặp ở trẻ vào viện đó là: viêm phổi, viêm tai giữa, suyễn... Ô nhiễm không khí trong nhà và ngoài môi trường tại Việt Nam là rất cao, điều này được lý giải bằng việc bệnh lý có liên quan đến ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng, đặc biệt là ở trẻ em. Ô nhiễm không khí là kẻ giết người thầm lặng, ảnh hưởng đến hô hấp, sự phát triển của thai nhi, làm chậm phát triển thần kinh, trí não, tâm thần vận động ở trẻ em".

Một số bệnh có mối liên quan chặt với ô nhiễm không khí đến khám, chữa trị tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP Hồ Chí Minh) ngày càng gia tăng như: suyễn (từ 3.074 trường hợp vào năm 1996 tăng lên 11.491 trường hợp vào năm 2005); nhiễm khuẩn hô hấp dưới (từ 2.727 trường hợp vào năm 1996 tăng lên 3.772 trường hợp vào năm 2005); viêm tai giữa (từ 441 trường hợp năm 1996 vào lên 1.999 trường hợp vào năm 2005)...

Còn tại Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP Hồ Chí Minh), PGS-TS Võ Công Đồng - Phó giám đốc bệnh viện cho biết, trong khi số lượng trẻ mắc các bệnh ký sinh trùng; nhiễm trùng nhập viện ngày càng giảm, thì bệnh lý hô hấp trẻ mắc phải ngày càng gia tăng (chiếm 40% - 50% số bệnh nhi nhập viện điều trị nội trú tại Bệnh viện Nhi đồng 2 trong thời gian qua). Một số bệnh do ảnh hưởng của môi trường, không khí ô nhiễm như: viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi, hen phế quản...

Tại TP Hồ Chí Minh, các quận, huyện như: Q.Tân Bình, H.Bình Chánh, H.Hóc Môn, Q.8, Q.11... là những địa bàn chiếm tỷ lệ cao (trên mức 6%) trong tổng số các bệnh đường hô hấp ở trẻ em đến khám và điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng 1. Nguyên nhân là do những quận, huyện trên có mật độ dân cư đông, có nhiều nhà máy sản xuất, phương tiện giao thông... gây ô nhiễm, khiến trẻ em mắc các bệnh đường hô hấp cao hơn những nơi khác.

Theo bác sĩ Hà Mạnh Tuấn, ngoài các bệnh liên quan trực tiếp đến ô nhiễm không khí, một số bệnh có liên quan đến ô nhiễm không khí, đặc biệt là ô nhiễm trong nhà đã được đề cập đến trong nhiều nghiên cứu cũng gia tăng trong thời gian qua tại Bệnh viện Nhi đồng, đó là các bệnh: bại não, lymphoma, bạch cầu cấp, dị tật bẩm sinh. Đây là vấn đề cần phải khảo sát thêm vì mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí và các bệnh trên khá phức tạp. Có thể thông qua người mẹ truyền qua nhau thai tác động lên bào thai gây ra các biến đổi, dị tật trên trẻ.

Ô nhiễm “từ trong nhà ra ngoài đường”

Báo cáo về "Hiện trạng ô nhiễm không khí tại TP Hồ Chí Minh" của Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên - Môi trường TP Hồ Chí Minh) mới đây cho thấy, không khí tại TP Hồ Chí Minh ngày càng bị ô nhiễm, chủ yếu bởi khí thải từ các nguồn giao thông vận tải và công nghiệp như: hoạt động giao thông (với gần 2,4 triệu xe hai bánh gắn máy và hơn 241 ngàn ô tô các loại tại TP Hồ Chí Minh); rồi các hoạt động sản xuất; công trình xây dựng; lượng người gia tăng... Do vậy, nồng độ bụi trong không khí ven đường ở TP Hồ Chí Minh luôn vượt mức cho phép, nhất là vào các tháng nắng.

Ở góc độ ô nhiễm không khí ngay chính trong nhà, bác sĩ Hà Mạnh Tuấn cho rằng: "Khói thuốc lá là yếu tố rất quan trọng gây ô nhiễm không khí trong nhà, gây tác hại chính lên hệ hô hấp của trẻ em, đặc biệt trong giai đoạn tăng trưởng và phát triển của phổi. Khói thuốc là nguyên nhân làm trẻ bị nhiễm khuẩn ở đường hô hấp dưới; làm khởi phát và làm nặng cơn suyễn; làm giảm chức năng của phổi và còn làm tăng nguy cơ viêm tai giữa. Ngoài ra, người mẹ trong lúc mang thai sống nhiều trong môi trường có khói thuốc lá sẽ dẫn đến tác hại lên thai nhi như: sanh non, nhẹ cân, chậm phát triển về tâm thần, dị tật, ít hơn là dẫn đến một số bệnh ung thư ở trẻ". Nghiên cứu cho thấy, 5% trẻ em trong nước bị ảnh hưởng sức khỏe bởi tiếp xúc (thụ động) với khói thuốc lá. Đó là chưa nói đến ô nhiễm trong nhà do các chất đốt từ đun nấu, các chất xịt, tẩy rửa... là những nguyên nhân gây nhiễm khuẩn đường hô hấp cho trẻ em.  

Ô nhiễm không khí gây tác hại lên sức khỏe, nhất là sức khỏe trẻ em. Đặc biệt, trẻ dưới 5 tuổi là đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất, bởi cơ thể trẻ đang trong giai đoạn tăng trưởng và phát triển, đồng thời ở lứa tuổi này trẻ hoàn toàn bị thụ động trước các ảnh hưởng có hại của môi trường do người lớn gây ra. Vì vậy, mỗi người cần góp phần làm giảm ô nhiễm không khí để bảo vệ sức khỏe, nhất là cho con em chúng ta.