Những thông tin hữu ích cho người dân này được các bác sĩ chia sẻ tại buổi khám và tư vấn miễn phí các bệnh lý về bệnh lý sỏi mật cho hơn 200 người dân trong ngày 28-9 tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.
Gia tăng bệnh lý sỏi túi mật ở người dân sống tại thành thị
PGS, TS Trần Đình Thơ, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, tỷ lệ bệnh sỏi mật vẫn còn rất cao tại Việt Nam, trong đó, tỷ lệ người dân ở nông thôn mắc bệnh sỏi đường mật còn nhiều do tình trạng nhiễm ký sinh trùng. Trong khi đó, hiện nay có xu hướng gia tăng các bệnh lý sỏi túi mật ở người dân sống tại thành thị, giống như một số nước phát triển.
Lý giải về điều này, BS Thơ cho biết, tập quán trồng hoa màu của người dân ở nông thôn hay dùng phân sống để tưới nên về mặt dịch tễ học, tỷ lệ người nông thôn mắc giun đũa nhiều dẫn tới việc nhiễm ký sinh trùng. Còn tại thành thị, xu hướng chế độ ăn không cân đối thực phẩm. Vì thế, những người ăn quá nhiều chất béo nói chung như sữa, bơ, dầu, mỡ… thì dẫn tới tích những sỏi cholesterol ở trong mật.
 |
PTS, TS Trần Đình Thơ, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức khám và tư vấn cho người bệnh.
Theo TS, BS Đỗ Tuấn Anh, Trưởng khoa phẫu thuật Gan mật, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, mỗi năm khoa khám cho khoảng 3.000 người bệnh các bệnh lý về gan mật, thực hiện gần 1.600 ca phẫu thuật. Tuy nhiên, trong đó có tới hơn 1.000 ca liên quan đến bệnh lý sỏi mật. “Tỷ lệ người dân mắc sỏi mật rất cao, 90% các bệnh lý về sỏi đường mật trong và ngoài gan có liên quan bệnh lý về tụy và gan. Các ca bệnh đến khám tại Bệnh viện Việt Đức liên quan tới bệnh lý này hầu hết đều ở giai đoạn muộn”, BS Tuấn Anh cho hay.
Sỏi mật – bệnh đơn giản nhưng không chủ quan
Theo thống kê thì chỉ có khoảng từ 10-20% bệnh nhân có bệnh sỏi mật từ lúc phát hiện ra bệnh tới lúc có triệu chứng là sau 5-20 năm. Còn khi triệu chứng của bệnh, tức là có biến chứng rồi mới đi viện là tình trạng khá phổ biến của những người dân bị mắc bệnh sỏi mật.
Theo BS Thơ, bệnh sỏi mật hay gặp ở tuổi trung niên nhưng đang có xu hướng gặp ở người trẻ gần đây. Những bệnh nhi mắc sỏi mật chủ yếu do liên quan đến bệnh rối loạn chuyển hóa. Hoặc trẻ ở nông thôn, do vệ sinh không bảo đảm nên nhiễm giun chui lên đường mật gây nhiễm trùng, tạo thành sỏi trong mật.
“Tỷ lệ nam nữ mắc bệnh lý sỏi đường mật khá tương đương. Nhưng ở bệnh sỏi túi mật có sự vượt trội ở nữ vì nội tiết tố của phụ nữ làm túi mật giảm sức co bóp, gây nên tình trạng mật ứ đọng, dễ lắng đọng tạo thành sỏi. Đặc biệt phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai càng tăng thêm yếu tố nguy cơ liên quan đến sỏi túi mật”, BS Thơ cho hay.
 |
TS, BS Đỗ Tuấn Anh, Trưởng khoa phẫu thuật Gan mật, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tư vấn cho người bệnh.
Theo BS Tuấn Anh, bệnh sỏi túi mật phát hiện rất đơn giản qua siêu âm và làm một số xét nghiệm cận lâm sàng. Nếu người dân thấy đau bụng, đặc biệt đau vùng gan, sốt, trong cơn sốt có rét run, có dấu hiệu vàng da… thì cần phải đến cơ sở y tế thăm khám. Nếu người dân chủ quan, không khám định kỳ khi có sỏi thì rất dễ gặp nhiều biến chứng như viêm hoại tử túi mật hoặc sỏi rơi vào đường mật gây biến chứng viêm tụy cấp, tắc mật cấp…
Vì sao không nên tán sỏi túi mật qua da
Việc điều trị bệnh sỏi túi mật đơn giản hơn với việt phẫu thuật cắt túi mật, điều trị triệt để. Còn với sỏi đường mật, đặc biệt sỏi trong gan điều trị phức tạp và khó khăn do cấu tạo đường mật gấp khúc, hẹp nên khó khăn trong lấy sỏi triệt để.
Theo BS Trần Đình Thơ, phương pháp thông thường nhất xử lý sỏi đường mật là phẫu thuật. Phương pháp tán sỏi qua da chỉ sử dụng với tán sỏi túi mật là chính.
“Sỏi túi mật thường cứng nên khi dùng xung sóng tán dễ vỡ hơn. Trong khi đó, sỏi đường mật tán ngoài cơ thể rất khó do cấu tạo đường mật hẹp, gấp khúc. Khi tán được rồi, liệu những mảnh sỏi nhỏ có ra được hay không mới khó. Ở phương tây, với trường hợp tán sỏi qua da, các bác sĩ sẽ phải chỉ định thuốc tán sỏi cho bệnh nhân để sỏi dễ tan hơn, ra khỏi cơ thể. Nhưng thực tế, tỷ lệ thành công thấp”, BS Thơ cho hay.
 |
Người cao tuổi nên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh lý sỏi mật sớm.
Vì thế, theo Phó Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, Việt Nam không áp dụng tán sỏi qua da với sỏi đường mật vì rất ít thành công. Với sỏi đường mật, khi tán ngoài cơ thể thì khả năng cao gây tổn thương nhu mô gan cao, tụ máu, chảy máu đường mật, chảy máu trong gan do dùng xung sóng. Cho nên khi phát hiện sỏi túi mật, phương pháp chính là phẫu thuật hoặc làm thủ thuật lấy sỏi qua nội soi ngược dòng.
