Một số điểm nóng về khai thác cát trái phép có nguy cơ ảnh hưởng đến công trình trăm tỷ mà Nhà nước đầu tư và rất nhiều diện tích vườn cây ăn trái, nhà và ao nuôi tôm của nhân dân.
Bức xúc kéo dài
Trước tình trạng khai thác cát trái phép kéo dài, gây sạt lở nghiêm trọng các ao nuôi tôm của người dân vùng ven biển. Mới đây, 8 người dân tại ấp Bà Lắm, xã Phú Thạnh, huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang đã đến trụ sở Công an huyện Tân Phú Đông để trình báo về tình hình bơm hút cát trái phép, gây sạt lở bờ sông. Các người này cho rằng: “Thời gian qua, khoảng 18-19 giờ ngày hôm trước đến khoảng 6 giờ ngày hôm sau, 5-6 chiếc ghe trực tiếp bơm hút cát sông khu vực ấp Bà Lắm, xã Phú Thạnh, huyện Tân Phú Đông. Hoạt động này diễn ra hằng ngày. Cách thức của những người này là: một số ghe nhỏ bơm hút cát rồi san mạn lên tàu lớn neo đậu ở giữa sông hoặc có khi ghe nhỏ đậu kế bên bơm hút cát trực tiếp lên tàu lớn, gây sạt lở bờ sông nghiêm trọng, ảnh hưởng đến đời sống, hoạt động nuôi trồng thủy sản của người dân khu vực ven sông Cửa Tiểu”.
Ngoài ra, theo trình báo của người dân nơi đây, chủ phương tiện bơm hút cát có mua một khẩu súng (hơn 30 triệu đồng) đe dọa sẽ bắn vào người dân pha rọi đèn về phía các ghe bơm hút cát.
Trao đổi vấn đề này, ông Nguyễn Văn Đúng, xã Phú Thạnh, huyện Tân Phú Đông (Tiền Giang) bức xúc: “Đêm nào, các ghe cát này cũng bơm hút và sạt lở gần hết đất của dân rồi. Trước đây, khu vực này là đất bãi bồi. Qua thời gian, những người hút cát trái phép “đua nhau” khai thác nên mặt đất sâu hàng chục mét. Người dân đã nhiều lần báo cơ quan công an nhưng chỉ sau vài phút báo là các ghe này chạy mất hết. Người dân muốn tiếp cận khu vực bơm hút cát trái phép này để ghi hình làm bằng chứng cũng không được. Bởi, nơi đây có người cảnh giới cho nhóm khai thác cát trái phép. Khi chúng tôi kéo đến là họ biết và thông báo cho những người khai thác dạt ra xa bờ. Người dân chúng tôi bất lực rồi”.
Ngang nhiên khai thác cát trái phép trên sông Tiền
Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Tân Phú Đông (Tiền Giang) Bùi Thái Sơn đã rất nhiều lần bức xúc về tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn huyện, đặc biệt là vùng biển thuộc huyện Tân Phú Đông.
Trao đổi vấn đề này, đồng chí Bùi Thái Sơn bức xúc: “Khai thác cát trái phép trên địa bàn chủ yếu là ghe ngoài tỉnh. Các đối tượng này hoạt động với quy mô rất lớn. Chúng tôi được biết ghe màu đỏ là ghe vận chuyển, ghe màu xanh là ghe khai thác. Rất nhiều phương tiện này đều không gắn biển số. Nếu có biển số cũng che rất kỹ. Hiện nay, các phương tiện này tập trung khai thác ở vùng biển rất nhiều và có nguy cơ đe dọa mức độ an toàn của kè Cồn Ngang. Khu vực này vừa được tỉnh Tiền Giang đầu tư trên 200 tỷ đồng để làm kè bao quanh và bàn giao cho huyện Tân Phú Đông quản lý cách nay khoảng 2 tháng. Hằng ngày, tôi qua phà đều thấy rất nhiều. Khi thủy triều xuống, các phương tiện này chạy ra biển, thủy triều lên thì các ghe chở đầy cát chạy từ biển vào hướng đất liền. Vậy, nguồn cát này từ đâu mà có?”
Đại tá Trương Công Sâu, Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tiền Giang khẳng định: “Sau khi có nghe thông tin khai thác cát trái phép, chúng tôi đã chỉ đạo lực lượng chức năng trực thuộc phối hợp với địa phương ra kiểm tra, kiểm soát. Nếu vi phạm thì xử lý. Còn bắt quả tang phương tiện nào khai thác thì xử lý theo pháp luật, thật sự chúng tôi chưa phát hiện được. Cái này Bộ đội Biên phòng còn hạn chế. Các phương tiện đậu gần Cồn Ngang chủ yếu vận chuyển hàng hóa và đợi hàng từ các tỉnh khác đưa về sang mạn tàu, có hóa đơn chứng từ nên rất khó xử lý”.
Sẽ xử lý quyết liệt hơn
Thời gian qua, Tổ Công tác chống khai thác khoáng sản trái phép do Công an tỉnh Tiền Giang làm tổ trưởng gặp một số khó khăn, vướng mắc như: Phương tiện thủy sử dụng để kiểm tra hoạt động khai thác cát trái phép đều được thuê của người dân (đò du lịch, ghe chày lưới…) nên không chủ động được thời gian và bảo đảm tính bí mật. Các ghe này đa số công suất nhỏ không đủ để truy bắt các tàu sắt của các đối tượng có công suất lớn hơn. Ngoài ra, một số đơn vị, Công an cấp huyện còn thiếu các thiết bị cơ bản như ống nhòm đêm, máy quay đêm, thiết bị định vị, đèn pin chuyên dụng…
Để giải quyết những khó khăn, vướng mắc, Công an tỉnh Tiền Giang chủ động nắm tình hình, quản lý chặt chẽ đối tượng có dấu hiệu vi phạm khai thác cát trái phép… để xây dựng kế hoạch đấu tranh, xử lý theo quy định pháp luật; xử lý các tụ điểm thường xuyên diễn ra các hoạt động khai thác cát trái phép, đề xuất kiểm điểm trách nhiệm đối với người đứng đầu để xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép kéo dài; xây dựng kế hoạch, chủ động phối hợp các thành viên Tổ công tác thường xuyên tuần tra, kiểm soát công khai, mật phục, kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển cát, sỏi lòng sông theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao.
 |
Tiền Giang khen thưởng cho các tập thể có thành tích chống khai thác cát trái phép. |
Theo Bộ đội Biên phòng Tiền Giang, thời gian tới, không loại trừ khả năng các đối tượng tăng cường hoạt động tội phạm và vi phạm pháp luật khu vực biên giới biển của tỉnh Tiền Giang, trong đó có hoạt động khai thác, vận chuyển tài nguyên khoáng sản.
Vì vậy, Bộ đội Biên phòng Tiền Giang sẽ phối hợp chặt chẽ với lực lượng chức năng, chính quyền địa phương tuần tra, kiểm soát; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm những đối tượng khai thác khoáng sản trái phép, vận chuyển khoáng sản thiếu thủ tục giấy tờ theo quy định; kiên quyết không để khai thác khoáng sản, vận chuyển hàng hóa trái phép trên khu vực biên giới biển của tỉnh và vùng giáp ranh.
Đặc biệt, đơn vị tăng cường công tác thông tin nội bộ, nêu cao vai trò trách nhiệm của người chỉ huy các đơn vị trực thuộc; tuyệt đối không bao che, làm ngơ cho các hoạt động khai thác khoáng sản trái phép và vận chuyển hàng hóa thiếu thủ tục giấy tờ trên địa bàn mình quản lý.
Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang Nguyễn Văn Vĩnh, qua một năm thực hiện đề án phòng, chống khai thác tài nguyên khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh Tiền Giang, vùng giáp ranh giữa Tiền Giang với các tỉnh đã đạt được nhiều kết quả. Các sở, ngành, địa phương đã bắt, xử lý rất nhiều vụ khai thác cát trái phép, vận chuyển cát không rõ nguồn gốc, không hóa đơn chứng từ và phương tiện vi phạm không đăng ký, đăng kiểm.
Tuy nhiên, số vụ phát hiện và xử lý như vậy còn ít, chưa tương xứng với tình hình thực tế đang diễn ra trên địa bàn tỉnh. Trên địa bàn xã Bình Đức (huyện Châu Thành giáp ranh với xã Thới Sơn (thành phố Mỹ Tho) thì người dân còn phản ánh về tình hình khai thác cát trái phép nhiều; 3 xã Bình Ninh, Xuân Đông, Hòa Tịnh (huyện Chợ Gạo) và khu vực Cửa Tiểu, Cửa Đại (huyện Tân Phú Đông) vẫn còn là điểm nóng mà người dân phản ánh nhiều về tình hình khai thác cát trái phép.
Trong thời gian tới, đồng chí Nguyễn Văn Vĩnh cho rằng: “Tình trạng khai thác cát trái phép sẽ còn diễn biến phức tạp do nhu cầu cao. Vì vậy, các điểm nóng về khai thác cát trái phép như Cái Bè, Cai Lậy, Châu Thành, Chợ Gạo, khu vực ven biển và vùng biển thì lực lượng chức năng phải liên tục tuần tra, kiểm soát. Đặc biệt, phương án xử lý phải tính từ gốc. Các tổ tuần tra, kiểm soát khi phát hiện các phương tiện có gắn máy bơm hút cát thì rà soát các quy định tiến hành tịch thu, tiêu hủy. Nếu làm quyết liệt, các phương tiện khai thác cát không còn “đất” để hoạt động. Đòi hỏi ngành chức năng và địa phương có làm hay không thôi. Vấn đề để lộ lọt, bao che và làm không hết trách nhiệm của mình trong hoạt động chống khai thác cát trái phép sẽ bị xử lý nghiêm”.
