Đây là thông tin được đưa ra tại Diễn đàn hợp tác thương mại với các đối tác khu vực Á-Âu năm 2020, do Bộ Công thương tổ chức sáng 10-12 tại Hà Nội.
Tiếp nối thành công của Diễn đàn thương mại Việt Nam - Đông Âu lần đầu tiên được tổ chức vào tháng 5-2019, diễn đàn năm nay nhằm mục tiêu cập nhật cho cộng đồng doanh nghiệp thông tin về chính sách và thị trường các nước trong khu vực, tìm hiểu nhu cầu và tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường xuất khẩu, thúc đẩy xuất khẩu các mặt hàng có thế mạnh của Việt Nam sang khu vực Á-Âu, bao gồm các khu vực Đông Âu và khu vực Trung Á.
Diễn đàn được tổ chức dưới hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với sự tham dự của đại diện lãnh đạo các địa phương, Sở Công thương, các Cơ quan xúc tiến thương mại và đầu tư của các tỉnh, thành phố khu vực phía bắc, các hiệp hội, doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, xuất nhập khẩu, phân phối, logistics và đầu tư của Việt Nam, các Đại sứ, đại diện các đoàn ngoại giao của các nước khu vực Á-Âu và tham tán thương mại/trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam phụ trách 27 nước trong khu vực.
Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Công thương Đặng Hoàng An nhấn mạnh, mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt tốt đẹp giữa Việt Nam và các nước trong khu vực Á-Âu trong thời gian dài đã được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân các nước chung tay vun đắp trên cơ sở tin cậy, hiểu biết và sẵn sàng giúp đỡ lẫn nhau. Đây là tài sản vô giá, là nguồn lực quan trọng cho sự phát triển quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và các nước trong khu vực Á-Âu.
Dẫn số liệu từ Hải quan Việt Nam, Thứ trưởng An cho biết, năm 2019, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và khu vực Á-Âu đạt 10,4 tỷ USD, tăng 20,78% so năm 2018, chiếm 2% trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam với thế giới. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam tăng 6,43% đạt 7,2 tỷ USD, cho thấy quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam và các nước khu vực Á-Âu đang không ngừng phát triển.
Đặc biệt, trong 10 tháng đầu năm 2020, mặc dù phải đối mặt với những diễn biến bất ổn của thương mại toàn cầu và đại dịch Covid-19, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam với khu vực Á-Âu vẫn cho thấy đây vẫn là khu vực có tăng trưởng ấn tượng trong bức tranh xuất nhập khẩu của Việt Nam, với tổng kim ngạch hai chiều đạt 10,34 tỷ USD, tăng 17,98%. Trong đó, xuất khẩu đạt 7,18 tỷ USD, tăng 16,15%; nhập khẩu đạt 1,16 tỷ USD, tăng 22,35% so cùng kỳ năm 2019.
Các đại biểu tại diễn đàn cũng nhấn mạnh dư địa cho hàng xuất khẩu của Việt Nam vào khu vực Á-Âu vẫn còn rất lớn, bởi nếu tính trên tổng kim ngạch nhập khẩu 10 tháng năm 2020 của khu vực khoảng 1.400 tỷ USD thì kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam mới chỉ chiếm 0,5% thị phần.
Trong tương lai, việc tận dụng hiệu quả Hiệp định thương mại tự do với Liên minh kinh tế Á-Âu và Liên minh châu Âu (EU) cũng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hơn hợp tác thương mại, công nghiệp và đầu tư giữa Việt Nam với các nước khu vực Á-Âu nói chung, khu vực Đông Âu, Trung Á nói riêng.
Đại diện các Đại sứ quán khu vực Á-Âu tại Việt Nam, các Tham tán thương mại Việt Nam tại các nước khu vực Á-Âu, cùng đại diện các doanh nghiệp xuất khẩu, hiệp hội ngành hàng Việt Nam đã chia sẻ thông tin cập nhật về tình hình thị trường, kinh nghiệm phát triển thị trường và kinh doanh với các nước trong khu vực, cũng như các giải pháp để giúp các doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thách thức.
Hiện nay, trong số 27 nước đối tác của Việt Nam tại khu vực Á-Âu, 11 nước đã tham gia vào EU và năm nước đang trong quá trình gia nhập; năm nước gồm Nga, Belarus, Kazakhstan, Armenia và Kyrgyzstan đã thiết lập Liên minh Kinh tế Á-Âu. Việt Nam đã có Hiệp định Thương mại tự do với EU và Liên minh Kinh tế Á-Âu. Ngoài ra, giữa Việt Nam và các nước khu vực Á-Âu đã hình thành các thiết chế, khung khổ pháp lý vững chắc để phát triển hợp tác song phương, bao gồm 14 ủy ban liên chính phủ/ủy ban hỗn hợp và một cơ chế tham vấn hợp tác kinh tế song phương.
Do vậy, có thể nói, các doanh nghiệp Việt Nam đang có những tiền đề thuận lợi để thúc đẩy mạnh mẽ hơn thương mại với các nước trong khu vực, tận dụng những lợi thế về bổ trợ kinh tế, cắt giảm các rào cản thuế quan và phi thuế quan.
Các đại biểu nhận định vai trò quan trọng của hệ thống Thương vụ Việt Nam tại các nước và các Đại sứ quán, Cơ quan đại diện thương mại của các nước tại Việt Nam trong việc cung cấp thông tin thị trường cập nhật cho cộng đồng doanh nghiệp, giúp gia tăng các cơ hội xuất nhập khẩu hàng hóa, mở rộng và đa dạng hóa mặt hàng.
Theo bà Phạm Thị Hồng Hạnh, Trưởng phòng Hội nhập và Đầu tư, Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các Thương vụ của Việt Nam tại các nước là các cầu nối quan trọng cho công tác xúc tiến thương mại, quảng bá và giới thiệu hình ảnh của Việt Nam ra thế giới, đặc biệt là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực như thủy sản, rau quả tươi và chế biến, hàng điện tử và linh kiện điện tử, dệt may, đồ gỗ và da giày...
Thứ trưởng Công thương Đặng Hoàng An khẳng định, với vai trò là cơ quan chủ trì các hoạt động hợp tác song phương và đa phương, Bộ Công thương sẽ tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp và thông qua các cơ chế ủy ban hỗn hợp, ủy ban liên chính phủ tiếp tục hỗ trợ tháo gỡ các rào cản, thiết lập các khung khổ pháp lý thuận lợi hóa thương mại, đầu tư, tăng cường hơn nữa các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối, trao đổi thông tin với các thị trường, các địa phương, doanh nghiệp.
