Thực hiện tốt quy hoạch, đẩy mạnh kết nối, đưa vùng Đông Nam Bộ phát triển nhanh và bền vững

Cùng dự có các đồng chí: Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; Nguyễn Chí Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương; chuyên gia, nhà khoa học.

Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 7/10/2022 về phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh của vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 154/NQ-CP ngày 23/11/2022 về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị. Ngay sau khi Nghị quyết của Bộ Chính trị và Chương trình hành động của Chính phủ được ban hành, các bộ, ngành và địa phương trong vùng Đông Nam Bộ đã khẩn trương quán triệt các nội dung, ban hành các kế hoạch hành động, tổ chức triển khai quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra tại các Nghị quyết.

Qua hơn 1 năm triển khai, vùng Đông Nam Bộ đã đạt được những kết quả tích cực, đáng khích lệ: Tại Chương trình hành động của Chính phủ đề ra 19 chỉ tiêu phát triển, 35 nhiệm vụ và 29 dự án quan trọng, liên kết vùng cần thực hiện đến năm 2030. Về 35 nhiệm vụ: đến nay đã hoàn thành 2 nhiệm vụ; phê duyệt Quy hoạch 3 tỉnh (Tây Ninh; Bà Rịa-Vũng Tàu; Bình Phước). Các nhiệm vụ còn lại là các đề án lớn đang được các bộ, địa phương chủ trì phối hợp các cơ quan triển khai theo tiến độ. Về 29 dự án quan trọng, liên kết vùng: đã khởi công 4 dự án; đang triển khai các thủ tục đầu tư 5 dự án và đang nghiên cứu, triển khai 20 dự án…

Quang cảnh Hội nghị.

Với sự vào cuộc tích cực của bộ máy các cấp, các ngành, kết quả phát triển kinh tế-xã hội của vùng Đông Nam Bộ năm 2023 đã đạt những kết quả tích cực, nhiều chỉ tiêu cao hơn mức bình quân chung cả nước như: tốc độ tăng trưởng GRDP cả vùng ước đạt 5,06% so với mức tăng 5,05% của cả nước; chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của các địa phương trong vùng; một số chỉ tiêu dẫn đầu cả nước như: quy mô GRDP của vùng đóng góp vào GDP cả nước lớn nhất (chiếm 30,2% GDP), GRDP bình quân đầu người (đạt 166 triệu đồng), thu ngân sách nhà nước (675 nghìn tỷ đồng), thu hút đầu tư nước ngoài có 4/6 địa phương trong Vùng thuộc nhóm dẫn đầu cả nước.

Cơ cấu kinh tế GRDP của Vùng chuyển dịch theo hướng tích cực, giảm tỷ trọng ngành nông nghiệp, tăng tỷ trọng ngành công nghiệp, dịch vụ. Các địa phương trong Vùng đã đề ra kế hoạch cơ cấu lại ngành công nghiệp theo định hướng có chiều sâu, tạo đột phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh. Các địa phương tham gia tổ chức Hội nghị kết nối cung cầu hàng hóa; kết nối chuỗi cung ứng giữa doanh nghiệp sản xuất và các doanh nghiệp thương mại, logistic nhằm mở rộng mạng lưới, chuỗi sản xuất kinh doanh, góp phần gia tăng giá trị, khối lượng hàng hóa sản xuất tiêu thụ trong nước và xuất khẩu…

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu ý kiến tại Hội nghị.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính từ tháng 11/2023, khi Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ được giao các nhiệm vụ cụ thể đến nay, Hội đồng vùng đã hoàn thành được 20/38 nhiệm vụ, chiếm 53% số nhiệm vụ được giao. Đối với 18 nhiệm vụ còn lại: các bộ, địa phương đang khẩn trương triển khai do đây là các nhiệm vụ cần sự nghiên cứu, phối hợp các cơ quan liên quan, có thời gian triển khai trong năm tiếp theo.

Các cơ quan trung ương và địa phương đã quán triệt các nội dung, ban hành các kế hoạch hành động, phối hợp chặt chẽ, tổ chức triển khai quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra tại Nghị quyết và Chương trình hành động. Các đề án, nhiệm vụ đang triển khai hoặc đã có kết quả cụ thể, đóng góp chung vào sự phát triển của Vùng như: đã khởi công các công trình kết cấu hạ tầng quan trọng, có tính liên kết vùng; đã thành lập Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động liên kết nội vùng và với các vùng khác trong cả nước; đã hoàn thành Quy hoạch vùng; đang thực hiện rà soát các cơ chế, chính sách đặc thù vùng; nghiên cứu từng bước hình thành các trung tâm khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo; quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội của các địa phương trong vùng được giữ vững ổn định; công tác đối ngoại được quan tâm, mở rộng cả về đối tác và nội dung hợp tác, trong đó chú trọng đối ngoại kinh tế, xúc tiến thu hút đầu tư; kinh tế-xã hội từng bước phát triển ổn định đã chứng minh tính đúng đắn của Nghị quyết của Bộ Chính trị và Chương trình hành động của Chính phủ. Bên cạnh đó, còn một số khó khăn về hạ tầng giao thông chưa kết nối đồng bộ, khoa học công nghệ chưa thực sự phát triển và các hoạt động liên kết, điều phối vùng cần được quan tâm hơn nữa.

Phát biểu ý kiến khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính trân trọng chuyển lời chúc mừng, lời thăm hỏi ân cần, lời chúc sức khỏe của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến toàn thể lãnh đạo, quân và dân Vùng Đông Nam Bộ anh hùng. Thủ tướng cho biết, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bày tỏ rất vui mừng khi vùng Đông Nam Bộ đạt nhiều kết quả tích cực, cụ thể sau hơn 1 năm triển khai Nghị quyết 24-NQ/TW của Bộ Chính trị; điều này cho thấy sự quan tâm rất lớn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến sự phát triển của các vùng, đặc biệt là vùng Đông Nam Bộ - vùng đóng góp cho tăng trưởng, ngân sách nhà nước cao nhất của cả nước.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch vùng và Hồ sơ quy hoạch cho lãnh đạo các địa phương vùng Đông Nam Bộ.

Thủ tướng nhấn mạnh, Hội nghị lần này sẽ tập trung bàn về việc tổ chức triển khai thực hiện Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 vừa được ban hành tại Quyết định số 370/QĐ-TTg ngày 4/5/2024 của Thủ tướng Chính phủ. Việc hoàn tất phê duyệt Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ trong thời điểm này có ý nghĩa quan trọng để thực hiện các nhiệm vụ: cụ thể hóa tầm nhìn, quan điểm, mục tiêu tại Nghị quyết phát triển vùng và quy hoạch cấp quốc gia vào vùng; cụ thể hóa việc bố trí không gian phát triển các ngành quốc gia trên địa bàn; triển khai các dự án mang tính kết nối quan trọng giữa các tỉnh trong vùng, liên vùng và liên ngành; đẩy nhanh thực hiện các đột phá chiến lược nhằm phát huy tối đa lợi thế so sánh về vị trí địa lý, kinh tế của vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của cả vùng và các vùng lân cận.

Thủ tướng nêu rõ, tại Hội nghị này, các đại biểu cùng rà soát các công việc, nhiệm vụ ưu tiên triển khai thực hiện quy hoạch, đánh giá khó khăn, thách thức, vướng mắc để xác định phương hướng, giải pháp khắc phục, triển khai hiệu quả Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ với mục tiêu đưa kinh tế-xã hội vùng Đông Nam Bộ tiếp tục phát triển nhanh, toàn diện, chất lượng và bền vững.

Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng báo cáo tại Hội nghị.

Trên tinh thần đó, Thủ tướng đề nghị các đồng chí Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, thành viên Hội đồng điều phối Vùng, đại diện các bộ, ngành cùng các đại biểu tiến hành thảo luận, cho ý kiến về một số nội dung trọng tâm sau: làm sâu sắc hơn các giải pháp phát triển của quy hoạch. Cần ưu tiên, lưu ý những nhóm giải pháp nào? Đề xuất các giải pháp mang tính đột phá, các cơ chế, chính sách đặc thù cần sớm thí điểm triển khai? Khai thông và tranh thủ các nguồn lực phục vụ phát triển Vùng?

Các vấn đề khó khăn, thách thức chủ yếu và kiến nghị phương hướng tháo gỡ, khắc phục (thể chế, cơ chế, chính sách, nguồn lực, nhân lực, tài chính…)? Các nhiệm vụ trọng tâm, cụ thể cần giao cho các bộ, ngành và địa phương vùng Đông Nam Bộ để thực hiện Quy hoạch vùng với hiệu quả cao nhất? Các vấn đề đặt ra trong công tác điều phối Vùng khi quy hoạch được phê duyệt; công tác phối hợp nội vùng, liên vùng, phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương?

Thủ tướng đề nghị khi kết thúc Hội nghị này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp thu, tổng hợp đầy đủ các ý kiến, dự thảo Kết luận của Chủ tịch Hội đồng điều phối Vùng về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để thực hiện Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ, trong đó xác định rõ các nhiệm vụ, giải pháp gắn với cơ quan chủ trì và thời hạn hoàn thành cụ thể và theo dõi, đôn đốc, bảo đảm đúng tiến độ đề ra.

Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương công bố Quyết định 370/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ.

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương đã Công bố Quyết định số 370/QĐ-TTg ngày 4/5/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Quy hoạch thể hiện sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của người đứng đầu Chính phủ trong việc triển khai các nhiệm vụ, giải pháp tại Nghị quyết của Bộ Chính trị đã đề ra. Quy hoạch Vùng là căn cứ pháp lý quan trọng để các bộ, ngành và địa phương triển khai các chương trình, dự án quan trọng của vùng trong thời kỳ quy hoạch.

Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trao Quyết định của Thủ tướng phê duyệt Quy hoạch và Hồ sơ quy hoạch vùng cho lãnh đạo các địa phương vùng Đông Nam Bộ.

Hội nghị đã nghe: Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Báo cáo triển khai Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ, báo cáo sơ kết một năm thực hiện Nghị quyết 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế-xã hội vùng Đông Nam Bộ, các chính sách đặc thù phát triển vùng Đông Nam Bộ; Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi Báo cáo đề xuất các cơ chế chính sách triển khai dự án Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh, Báo cáo tình hình triển khai dự án cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Mộc Bài; Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng trình bày Báo cáo của Bộ Giao thông vận tải về giao thông kết nối vùng Đông Nam Bộ, tuyến đường Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh, cao tốc Chơn Thành-Gia Nghĩa…

Phát biểu ý kiến kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, vùng Đông Nam Bộ đóng góp rất quan trọng cho sự phát triển chung của đất nước; thời gian qua, vùng Đông Nam Bộ đã tích cực triển khai nhiều dự án phát triển hạ tầng; nhiều dự án quan trọng được thúc đẩy như Trung tâm Tài chính quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh, Khu Thương mại tự do tại Cái Mép – Thị Vải (Bà Rịa – Vũng Tàu)…; cả hệ thống chính trị, nhất là các Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trong vùng đã vào cuộc tích cực…

Thay mặt Chính phủ, Hội đồng vùng, Thủ tướng biểu dương Đảng bộ, chính quyền và nhân dân vùng Đông Nam Bộ về những kết quả đạt được thời gian qua. Tuy nhiên, Thủ tướng yêu cầu các địa phương không được chủ quan, thỏa mãn với những gì đạt được vì hạ tầng liên kết giữa vùng Đông Nam Bộ với các vùng chung quanh còn hạn chế, cả về giao thông, chuỗi cung ứng, liên kết, sản xuất hàng hóa; đó còn là tình trạng ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông; việc hỗ trợ lẫn nhau còn hạn chế...

Thủ tướng nêu rõ, quy hoạch phải đi trước một bước, có tầm nhìn, tư duy chiến lược; quy hoạch phải chỉ ra các tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh; quy hoạch phải chỉ ra được các mâu thuẫn, thách thức, hạn chế, đề ra các giải pháp hóa giải. Với tinh thần đó, Thủ tướng nhấn mạnh, vùng Đông Nam Bộ phải tăng tốc, đột phá, tiên phong, liên kết chặt chẽ; thực chất và hiệu quả; đi cùng với đó là “3 thông”: cơ chế, chính sách phải thông thoáng; hạ tầng chiến lược thông suốt gồm giao thông, y tế, giáo dục phải phát triển nhanh, hiện đại; quản trị phải thông minh, phù hợp xu thế phát triển mới. Gắn đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, làm mới các động lực tăng trưởng cũ là đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu; bổ sung các động lực tăng trưởng mới chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ; đẩy mạnh đồng bộ, toàn diện hơn về 3 đột phá chiến lược gồm đào tạo nguồn nhân lực, phát triển hạ tầng, thể chế. Thủ tướng nêu rõ, nguồn lực gồm nguồn lực của Trung ương, địa phương, xã hội, FDI, hợp tác công tư, bằng các cơ chế đổi mới, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, kích hoạt mọi nguồn lực của xã hội để phát triển.

Thủ tướng nêu rõ phải bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; tuân thủ tính đồng bộ của quy hoạch, kiên định các mục tiêu, chiến lược, lâu dài; uyển chuyển, linh hoạt trong tổ chức thực hiện, bám sát nhu cầu nguyện vọng của người dân, doanh nghiệp trong quá trình thực hiện; luôn lấy người dân là trung tâm, chủ thể, mục tiêu, động lực cho sự phát triển, không hy sinh tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần; tư duy tốt mới có chính sách tốt; có các cơ chế, chính sách để hóa giải các tồn tại, hạn chế. Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh phải nâng cao hiệu quả công tác điều phối, phát triển và liên kết vùng; xây dựng bộ máy điều phối vùng “đều tay”, có đủ thẩm quyền, năng lực và nguồn lực để thực hiện hiệu quả vai trò chỉ đạo, điều phối trong việc giải quyết các vấn đề liên vùng cũng như giữa các địa phương trong vùng, quyết tâm xóa bỏ cơ chế “xin-cho”; xây dựng cơ chế, chính sách liên kết vùng, phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương trong vùng.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng kế hoạch thực hiện quy hoạch vùng; tập trung cơ cấu lại các ngành kinh tế theo hướng hiện đại, ưu tiên phát triển các ngành, lĩnh vực có thế mạnh; phát triển công nghiệp theo chiều sâu, dựa trên nền tảng công nghiệp công nghệ cao; phát triển nhanh các ngành dịch vụ có giá trị gia tăng cao, thế mạnh của vùng (thương mại điện tử, trung tâm logistics tầm cỡ khu vực, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ…); ưu tiên đầu tư các dự án động lực, trọng điểm; tập trung đào tạo phát triển nguồn nhân lực, thu hút nhân tài, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo (nhân lực bán dẫn, chuyển đổi số); đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; tăng cường phân cấp, phân quyền, đi đôi phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát; đẩy mạnh các hoạt động điều phối Vùng,

Thủ tướng đề nghị làm tốt hơn công tác thông tin, tuyên truyền, lấy cái tích cực đẩy lùi cái tiêu cực, “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, động viên, khuyến khích những gì tốt đẹp với tinh thần "Dân biết - Dân bàn - Dân làm – Dân kiểm tra – Dân giám sát - Dân thụ hưởng". Thủ tướng đề nghị các địa phương, bộ, ngành cần chủ động suy nghĩ những giải pháp đột phá, bắt tay cùng với địa phương trong vùng; cùng với đó phải tăng cường tiềm lực quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội.

Thủ tướng cũng yêu cầu triển khai nhanh các dự án trọng điểm trong Vùng như Khu Thương mại tự do ở Cái Mép – Thị Vải, Trung tâm Tài chính quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh, dự án cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh - Mộc Bài, Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Cảng hàng không quốc tế Long Thành…. Thủ tướng cũng giao Bộ Thông tin và Truyền thông phụ trách công tác chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; các bộ, ngành liên quan xây dựng cơ chế, chính sách cho Khu Thương mại tự do Cái Mép – Thị Vải…