Thiếu nhà ở xã hội, nhà ở công nhân và nhà ở thương mại giá phù hợp
Tham gia giải trình, làm rõ một số nội dung liên quan đến thị trường bất động sản trong phiên chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tài chính ngân hàng chiều 8/6, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, thị trường bất động sản là một trong những thị trường quan trọng của nền kinh tế, có vai trò quan trọng trong việc thu hút các nguồn lực, tạo ra các tài sản cố định cho nền kinh tế, thúc đẩy nhiều ngành kinh tế và các lĩnh vực khác cùng phát triển, đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho người dân, phát triển đô thị, công nghiệp và du lịch.
Theo Bộ trưởng, thị trường bất động sản nước ta trong thời gian qua đã có sự phát triển mạnh cả về quy mô, trình độ, năng lực, kinh nghiệm của các chủ thể tham gia thị trường, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế, ổn định vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội của đất nước. Hệ thống chính sách pháp luật liên quan đến lĩnh vực bất động sản đã cơ bản được hoàn thiện, gồm Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng... và nhiều nghị định, thông tư được ban hành để tạo điều kiện cho hoạt động đầu tư kinh doanh bất động sản.
Trong năm 2021 và quý I/2022, thị trường bất động sản vẫn có nhiều khó khăn do tác động của dịch bệnh nhưng đã thích ứng và từng bước có chuyển biến, có dấu hiệu phục hồi và phát triển. Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp tích cực vào sự phát triển của kinh tế đất nước và bảo đảm an sinh xã hội, thị trường bất động sản đang bộc lộ các hạn chế, bất cập, có những dấu hiệu chưa ổn định, chưa lành mạnh.
Cụ thể, hệ thống pháp luật liên quan đến đất đai, đầu tư, xây dựng, kinh doanh bất động sản chưa đồng bộ và cần sửa đổi để thống nhất. Việc triển khai đầu tư xây dựng bất động sản tại hầu hết các địa phương còn nhiều khó khăn, khiến nguồn cung bất động sản sụt giảm ở các phân khúc, số lượng các dự án được chấp thuận mới, khởi công xây dựng và hoàn thành trong thời gian qua vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu đối với nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, nhà ở cho phân khúc thu nhập thấp, thu nhập trung bình.
Bên cạnh đó, cơ cấu sản phẩm bất động sản chưa phù hợp, phổ biến là bất động sản ở các phân khúc nhà ở trung, cao cấp, bất động sản du lịch, trong khi đó thiếu gay gắt nhà ở xã hội, nhà ở công nhân và nhà ở thương mại giá phù hợp cho các đối tượng thu nhập thấp, thu nhập trung bình. Giá bất động sản liên tục tăng cao hơn so với thu nhập của người dân, các sàn giao dịch bất động sản hoạt động thiếu ổn định, hoạt động môi giới thiếu kiểm soát, quy hoạch còn nhiều bất cập ở các địa phương…
Ngoài ra, việc kiểm soát dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực bất động sản chưa chặt chẽ, còn tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt là trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp kinh doanh bất động sản. Vẫn còn phản ánh của doanh nghiệp về việc khó khăn trong tiếp cận vốn tín dụng. Chính sách thuế đối với sử dụng bất động sản và hoạt động giao dịch, kinh doanh bất động sản chưa phân biệt giữa sử dụng, đầu tư, kinh doanh, mua đi bán lại, dẫn đến hiện tượng đầu cơ, găm giữ bất động sản, thậm chí là trốn thuế trong giao dịch bất động sản làm thất thu ngân sách…
Thực hiện công khai hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế nêu trên, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đề xuất một số giải pháp chính như khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực bất động sản để bảo đảm đồng bộ, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc pháp lý giúp thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh, bền vững. Tăng cường quản lý thị trường bất động sản, tăng nguồn cung, nhất là tạo điều kiện thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp, nhà ở cho phân khúc thu nhập thấp.
Cùng với đó, theo dõi sát tình hình diễn biến thị trường bất động sản để kịp thời có biện pháp ổn định, lành mạnh hóa thị trường khi cần thiết; kiểm tra rà soát các dự án nhà ở kinh doanh bất động sản để tháo gỡ vướng mắc trong thủ tục đầu tư đất đai, quy hoạch xây dựng; bổ sung quy hoạch, bố trí đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nghân theo đúng quy định; kiểm soát chặt chẽ phát hành trái phiếu doanh nghiệp, nhất là trái phiếu riêng lẻ.
Ngoài ra, tiến hành cơ cấu lại tín dụng bất động sản, bảo đảm sử dụng đúng mục đích, tránh rủi ro; tiếp tục tạo điều kiện cho vay đối với các doanh nghiệp có năng lực, có dự án tốt đáp ứng các điều kiện; tiếp tục cho vay đối với các dự án đầy đủ pháp lý, có hiệu quả, ưu tiên cho vay các dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nhà ở công nhân được cấp phép và khởi công để tạo nguồn cung cho thị trường.
Nghiên cứu đề xuất các quy định về thuế đối với việc sử dụng bất động sản, hoạt động giao dịch kinh doanh bất động sản để hạn chế tình trạng đầu cơ, găm giữ bất động sản; đồng thời sửa đổi các quy định liên quan về đấu giá quyền sử dụng đất để xác định giá đất, bảo đảm thống nhất, phù hợp với thực tế địa phương.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cũng nhấn mạnh sự cần thiết hoàn thiện, thực hiện công khai hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản; thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật; xử lý hành vi thông tin không chính xác, gây nhiễu loạn, tác động tiêu cực đến hoạt động thị trường tài chính, tín dụng, bất động sản.
