Đêm lũ kinh hoàng
Dù trận lũ đã qua được mấy ngày, nhưng sự thất thần vẫn lộ rõ trên vẻ mặt của vợ chồng anh Nguyễn Huy Hoàng (34 tuổi) giáo dân ở thôn Mỹ Lương, xã Thanh Mỹ (Thanh Chương) khi nói về đêm lũ 29-10 vừa qua. Mặc dù được lệnh phải sơ tán người lên vùng cao nhưng vợ chồng anh vẫn nấn ná, vì nghĩ bao năm nay ở đây không có lũ lớn. Xẩm tối, thấy mưa như dội, nước sông Giăng dâng nhanh khác thường, vợ anh Hùng-chị Nguyễn Thị Thanh, bụng bầu 8 tháng, vội tất tả ngược lũ, đưa ba đứa con nhỏ sơ tán lên nhà quen; anh Hùng cũng kịp dắt con trâu và con bò mẹ đi gửi. Cả hai quay về nhà để đưa đồ đạc lên gác cao thì lũ đổ về ầm ầm. Nửa đêm, nước dâng lên quá nửa nhà, anh Hùng vội điện cho lãnh đạo địa phương cầu cứu. Gần sáng, nước tiếp tục dâng, cứ 30 phút lại thêm 20-30 cm, hai vợ chồng run rẩy, tháo ngói để chuẩn bị phương án trèo lên nóc nhà. Giữa trời mưa lũ, lạnh và đói, hai vợ chống ôm nhau khóc. Chung quanh chỉ toàn nước. Anh Hoàng cho biết: “Giữa lúc chúng tôi nghĩ đến cái chết thì xuồng cứu hộ đã kịp thời có mặt, đưa hai vợ chồng thoát khỏi biển lũ an toàn”.
Cũng trong buổi sáng lũ dâng đó, xuồng của đoàn thiện nguyện cùng với lực lượng cứu hộ của huyện đã đưa hàng chục người thoát khỏi dòng lũ, đến nơi an toàn. Ngay sau lũ rút, vợ chồng anh Hùng trở về, đều bật khóc, khi ngôi nhà trống toác, bao nhiêu tài sản, lương thực đều bị lũ cuốn trôi, hư hỏng. Và chỉ có một lớp bùn ở trong nhà, ngoài sân, bốc mùi khăm khẳm. Hơn một tấn lúa mới thu hoạch cũng bị cuốn mất; số còn lại, cất trên nóc nhà đã ngấm nước, lên mầm. Hai vợ chồng vừa vuốt nước mắt vừa lần tìm trong bùn những tài sản còn sót lại. Hôm sau, được sự giúp đỡ của đơn vị bộ đội cùng lực lượng dân quân xã, mà vợ chồng anh Hoàng mới vệ sinh được ngôi nhà của mình. Nhìn chị Thanh đen đúa, gầy rộc, bụng bầu vượt mặt mà ái ngại. Không biết, chị lấy sức đâu mà sinh con, lấy đâu tiền để sinh nở, nuôi con…
Xót xa, thẫn thờ trước việc tài sản bị lũ cuốn trôi, nhiều người dân ở các thôn Mỹ Lương, Mỹ Hương (Thanh Mỹ) đều cho biết: Do nước lũ từ trên núi đổ về, nước sông Giăng lên quá nhanh, chỉ kịp chạy thoát thân lên cao, chưa kịp hiểu chuyện gì thì mọi thứ trôi hết. Bà Lê Thị Lục (56 tuổi) ở thôn Mỹ Lương, chồng chết, con đi làm ăn xa, ở nhà một mình, bàng hoàng: “Khi đang cố gắng cứu tài sản, chính bản thân mình cũng bị nước xô đi, nếu đội cứu hộ không đến kịp thời, tôi cũng bị trôi theo cùng với dòng lũ hung dữ rồi”.
Về vùng lũ Thanh Mỹ mọi người vẫn nhắc lời tri ân đến những chiếc xuồng của đoàn thiện nguyện từ TP Vinh lên, từ Hà Nội vào, từ sớm 30-10 đã có mặt ở rốn lũ để tập trung cứu người và tài sản. Cùng với đó là những đội cứu hộ của các lực lượng vũ trang huyện.
Chủ tịch UBND xã Thanh Mỹ Hoàng Phạm Thọ cho biết, trận lũ kinh hoàng đêm 29-10, đã khiến 700 hộ dân trong xã bị ngập nước, trong đó có 200 hộ tập trung ở các thôn: Mỹ Lương, Mỹ Hương bị ngập sâu từ 1,5-3m. Lũ lên nhanh bất thường đã khiến nhiều gia đình tài sản bị trôi, hư hỏng, từ hàng chục đến trăm triệu đồng, nhất là những gia đình kinh doanh, buôn bán. Ngoài ra, lũ còn cuốn trôi cầu Khe Liệu nằm trên tuyến đường trung tâm xã nối với đường Hồ Chí Minh; sạt lở 1.000m đường giao thông… Những nhà bị ngập sâu, gần như bị mất hết tài sản và lương thực, cái đói đang hiện hữu trước mắt.
Các xã vùng thượng huyện Thanh Chương như Thanh Mỹ, Thanh Đức… nước lũ lên rất nhanh. Nhiều người cao tuổi sống ở đây cho rằng, nước hấn (nước lũ) vô nhanh chưa từng có! Hơn cả năm 1978. Nhưng chỉ hơn một ngày sau đã rút cơ bản, bà con nhân dân cùng lực lượng chức năng dọn dẹp nhà cửa sớm ổn định cuộc sống. Vùng hạ huyện như Thanh Tùng, Thanh Hà, Thanh Xuân… thì vẫn ngập sâu, kéo dài đã khiến nhiều vùng bị chia cắt hoàn toàn.
Sáng 2-11, chúng tôi có mặt ở xã Thanh Hà. Nước lũ bắt đầu rút, nhưng ở khu vực trường mầm non vẫn ngập nước. Các cô cùng cán bộ, chiến sĩ (CBCS) Sư đoàn 324 tranh thủ nước rút đến đâu, vệ sinh sạch đến đấy. Ngoài sân trường, nước còn ngang bụng chân, mọi người tranh thủ chùi rửa đồ chơi. Trong phòng học, từng đống tài liệu, sách giao khoa, đồ chơi bằng giấy, đất nặn ngấm nước, ngấm bùn toang hoang; ngổn ngang bàn ghế, tủ bằng gỗ ép ngâm trong nước. Hiệu trưởng Trường mầm non Bùi Thị Vinh cho biết: Mặc dù trước mưa lũ, nhà trường đã nhận được chỉ đạo và tổ chức kê những tài sản, đồ dùng dạy học cần thiết lên cao, nhưng do nước lên nhanh và quá cao nên không kịp trở tay.
Tại xã Thanh Xuân, nước cũng bắt đầu rút nhưng biển nước vẫn bao quanh các xóm. Chủ tịch UBND xã Bùi Xuân Anh cho biết: Toàn bộ các xóm đều bị nước lũ cô lập từ thứ 5 tuần trước. Nhờ có xuồng cứu hộ của bộ đội và công an huyện túc trực 24/24 trong suốt những ngày lũ vừa qua để đưa hàng cứu trợ đến cho những nhà bị ngập lụt, giờ chỉ mong nước rút thật nhanh để huy động các lực lượng giúp dân thu hoạch 300 ha sắn, trong đó có nhiều ha sắn đang bị ngập trong nước lũ sắp bị hư hại.
Tất cả cho vùng lũ
Sau những ngày vất vả chống chọi với cơn lũ kỷ lục trong vòng 30 năm qua, người dân xã Thanh Mỹ, đã trở về dọn dẹp đống đổ nát. Các lực lượng vũ trang cùng những đơn vị khác cũng sớm có mặt để cùng giúp người dân khắc phục. Trong đó có Ban Chỉ huy Quân sự huyện, Công an huyện cùng 150 CBCS Sư đoàn 324 (Quân khu 4).
Thượng tá Nguyễn Xuân Thắng, Phó Sư đoàn trưởng, Tham mưu trưởng Sư đoàn 324 cho biết: Vừa hoàn thành việc giúp người dân Quảng Bình khắc phục lũ, ổn định cuộc sống, thì nhận được mệnh lệnh từ Quân khu, Sư đoàn đã điều 400 CBCS hành quân về giúp Thanh Chương và Đô Lương khắc phục hậu quả lũ, lụt. Xem nhân dân như chính người thân của mình, nên ngay sau về với bà con ở xã Thanh Mỹ, các CBCS sư đoàn 324 đã bắt tay ngay vào công việc thu dọn nhà cửa, đồ đạc, phơi thóc đến sửa lại chuồng nuôi nhốt gia súc, gia cầm… giúp các gia đình già cả, neo đơn, gia đình chính sách. Đại úy, Phó Chủ nhiệm Chính trị Trung đoàn 335, Sư đoàn 324 Đặng Thanh cho biết: “Chúng tôi luôn làm việc với tinh thần cao nhất. Ngay từ sáng sớm các CBCS đã có mặt tại các gia đình để bắt tay vào công việc”. Bộ đội còn phối hợp chính quyền địa phương đến thăm hỏi và tặng quà, động viên các gia đình chính sách, người già và phối hợp trạm y tế, tổ chức thăm khám sức khỏe cho bà con… Sáng 3-11, CBCS sư đoàn tiếp tục tham gia khắc phục cầu Khe Liệu bị nước lũ làm đứt gãy tại thôn Mỹ Sơn, giúp bà con thuận tiện trong việc đi lại, từng bước ổn định cuộc sống.
Được bộ đội sửa nhà cửa, dọn đồ đạc và lợp lại chuồng bò, bà Lê Thị Lục, ở thôn Mỹ Hương cho biết, nếu không có bộ đội làm giúp thì không biết khi nào tôi mới xong việc thu dọn nhà cửa sau lũ. “Về với bà con, các chú bộ đội làm việc không khác người thân trong nhà. Người dân Thanh Mỹ chúng tôi cảm ơn các chú bộ đội sư đoàn 324 nhiều lắm!” - bà Lục cảm động nói.
Tại xã Thanh Hà, 50 CBCS Sư đoàn 324 đã bắt tay ngay vào nạo vét bùn đất, tổng vệ sinh, làm sạch đồ dùng học tập, dọn bàn ghế cho các trường học nhằm giúp học sinh trở lại trường sớm nhất. Thượng tá, Phó Tham mưu trưởng sư đoàn 324 Nghiêm Việt Đức cho biết: Thợ kỹ thuật của đơn vị còn tiến hành sửa chữa hệ thống điện cho các trường học bị hư hỏng do bị ngập nước. Quân y đơn vị phối hợp trạm y tế xã khám bệnh cho những người đau ốm. Hiệu trưởng Trường mầm non Bùi Thị Vinh, chia sẻ: “Sau khi lũ rút, khối lượng công việc khắc phục hậu quả là rất lớn; ban đầu chúng tôi dự kiến phải mất từ 4-5 ngày. Nhưng rất mừng, có bộ đội về giúp đỡ nên chắc chắn thời gian khắc phục sẽ hoàn thành sớm hơn. Nhà trường xin chân thành cảm ơn tình cảm mà CBCS Sư đoàn đã dành cho cô trò chúng tôi”.
Được biết, khi xã Thanh Mỹ và Thanh Hà cơ bản ổn định, bộ đội lại tiếp tục hành quân về xã Thanh Xuân để giúp nhân dân khắc phục hậu quả lũ lụt. Đồn Biên phòng 559 huy động tối đa CBCS, tập trung thu dọn cây cối bị đổ, vệ sinh môi trường trên địa bàn hai xã tái định cư Ngọc Lâm và Thanh Sơn...
Với quan điểm không để người dân đói, khát, ngay trong lũ, các đoàn cứu trợ của lực lượng vũ trang Quân khu 4, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An, tỉnh Nghệ An, huyện Thanh Chương đã đưa một lượng lớn gạo, lương khô, mì tôm, nước uống đến hỗ trợ cho người dân vùng ngập lụt cũng như thăm, tặng quà, động viên các gia đình chính sách, các hộ nghèo và người trên địa bàn bị nạn khi nước lũ dâng cao.
Rời vùng lũ, nhìn những sợi rơm còn dính trên hàng dây điện, điện thoại dọc đường mới thấy lũ kinh khủng làm sao nhưng ấm lòng khi thấy từng đoàn xe cứu trợ của các địa phương trong tỉnh, trong cả nước về với các vùng lũ. Đoàn thì đi vào trụ sở UBND xã để bàn giao hàng; đoàn thì đi thẳng xuống các nhà văn hóa các xóm, thôn hay đến từng nhà để phát quà. Đó là lương thực, thực phẩm, quần áo, sách vở và cả tiền để giúp người dân vơi đi khó khăn. Trong những đoàn xe cứu trợ này, có không ít chiếc xe từ Hà Tĩnh, Quảng Bình - nơi cũng vừa bị bão số 7, số 8 gây thiệt hại vô cùng nặng nề mà thấy cảm động và cảm nhận được nghĩa đồng bào lúc gian khó.
Hiện tỉnh Nghệ An đang cùng với Thanh Chương triển khai các lực lượng, phương án bố trí lương thực, nhu yếu phẩm thiết yếu bảo đảm cho bà con sau lũ không bị đói, rét, sớm ổn định cuộc sống. Triển khai các biện pháp bảo vệ môi trường, tiêu độc, khử trùng, xử lý bảo đảm nước sinh hoạt trong các vùng bị ngập úng và hướng dẫn nhân dân vệ sinh môi trường, phòng trừ dịch bệnh cho người và gia súc. Huy động máy móc, thiết bị cùng nhân lực để xử lý các vị trí sạt lở, ách tắc giao thông…
Theo báo cáo thiệt hại do mưa lũ của UBND huyện Thanh Chương: Mưa lũ đã cuốn trôi ba người, bị thương ba người; hư hỏng 35 nhà ở; hư hại nhiều hạ tầng giao thông, hệ thống điện; 26 trường học bị ngập và hư hại. Hơn 3.000 ha cây trồng và thủy sản bị thiệt hại. Tổ chức di dời hơn 4.700 hộ dân do bị ngập và bị sạt lở đất… Ước thiệt hại toàn huyện hơn 60 tỷ đồng.
Mưa lũ nghiêm trọng ở miền trung
