Sát Tết Nguyên Đán, chúng tôi lên vùng núi cao gió lạnh Dền Thàng, huyện Bát Xát. Trong giá rét tê người, hoa đào núi vẫn nở bung sắc đỏ, ấm áp lòng người bên dãy Nhìu Cồ San ( Núi Sừng Trâu) hùng vĩ.
Vợ chồng anh Sùng A Súa, ở thôn Tả Phìn không giấu được niềm vui, khi tận tay được nhận chiếc chìa khóa mở cửa căn nhà xây kiên cố, rộng rãi, đủ cả phòng khách, phòng ngủ, còn thơm mùi sơn cửa mới.
“Nhờ có sự hỗ trợ của Nhà nước, doanh nghiệp và chung tay giúp đỡ của bà con trong thôn bản, Tết này vợ chồng mình và con cái mới có ngôi nhà mơ ước từ bao năm rồi, không còn lo mưa dầm gió rét nữa”- anh Súa bộc bạch. Năm nay, có lẽ vợ chồng anh được ăn cái Tết thật vui và ấm áp tình người, vì mong ước bao năm đã thành hiện thực.
Bên bếp lửa hồng, giữa ngày đông giá lạnh, anh Súa kể, vợ chồng anh có hoàn cảnh khó khăn, do con cái đông đúc, lại hay đau yếu nên bao năm ở trong căn nhà sập xệ, mái thủng vách che tạm bợ nên mùa đông rét thấu xương.
Theo chủ trương của tỉnh Lào Cai, Ngân hàng BIDV đã quyên góp, ủng hộ xây dựng 10 ngôi nhà, trong đó có gia đình anh Lử, theo tiêu chí “ba cứng” (cứng nền, cứng mái và cứng vách) theo phương thức gia đình và địa phương “ứng vốn, công lao động” làm xong nhà thì ba bên là gia đình, chính quyền địa phương và ngân hàng nghiệm thu và trao tiền tận tay gia chủ.
Theo Chủ tịch xã Dền Thàng Phàng Thị Dở, cách làm này phát huy tinh thần trách nhiệm cao và sử dụng tiền hỗ trợ đúng mục đích, do đó tiến độ xây dựng nhanh, bảo đảm chất lượng công trình. Ví như nhà anh Súa bà con trong thôn góp công phụ giúp san nền, vận chuyển vật liệu, lợp mái… nên chỉ hơn một tháng là xây xong nhà và sân, bàn giao cho gia chủ, kịp đón Tết.
“Cái khó của huyện vùng cao biên giới Bát Xát là số hộ nhà tạm bợ, dột nát còn khá nhiều, phân tán, giao thông khó khăn, đặc biệt là nguồn kinh phí rất thiếu”- Bí thư Huyện ủy Nguyễn Trung Triều phát biểu. “Cái khó ló cái khôn”, lãnh đạo huyện tổ chức hội nghị kêu gọi doanh nghiệp, nhà hảo tâm trong và ngoài địa bàn chung tay ủng hộ bằng tiền, vật liệu để giúp người nghèo xóa nhà tạm. Từ truyền thống nhân ái “bầu ơi thương lấy bí cùng, lá lành đùm lá rách” và trách nhiệm của doanh nghiệp với địa phương, chỉ ngay sau hội nghị, Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương- Viettinbank Lào Cai đã ủng hộ gần năm tỷ đồng tới Ban chỉ đạo để giúp địa phương xóa nhà tạm bợ, dột nát trước Tết nguyên đán. Bát Xát là địa phương xóa xong 92 nhà tạm, sớm nhất tỉnh.
Không chỉ Bát Xát mà thị xã Sa Pa, huyện vùng sâu Văn Bàn cũng dấy lên phong trào thi đua giúp người nghèo xóa nhà tạm, nhà dột nát, với nhiều cách làm sáng tạo, thấm đượm nghĩa tình nhân ái cộng đồng. Ở thị xã Sa Pa, chúng tôi chứng kiến niềm vui khó nói thành lời trên gương mặt anh Tẩn Láo Tả khi được nhận ngôi nhà mới khang trang ở khu tái định cư sát trục đường liên xã, thuận tiện đi lại, giao thương phát triển kinh tế.
Trước đó, nhà ở của anh Tả rất sơ sài, tạm bợ, lại ở một vị trí dễ sạt lở, nguy cơ mất an toàn rình rập ngày đêm. Ban chỉ đạo xóa nhà tạm của xã Ngũ Chỉ Sơn đã thống nhất đưa vào diện hỗ trợ di chuyển và xây nhà “ba cứng” cho gia đình anh Tả trước Tết nguyên đán này. Phấn khởi và quyết tâm, vợ chồng anh Tả dốc tiết kiệm và vay thêm họ mạc 30 triệu đồng để thêm vào với số tiền hỗ trợ của xã, làm ngôi nhà cột gỗ, vách xây gạch không nung, có đủ phòng khách, buồng ngủ rộng trãi và cả bếp, nhà vệ sinh tách rời. Tết Tân Sửu này, trong căn nhà mới khang trang, vợ chống anh Tả thắp nén hương thơm trong bữa cơm tất niên quây quần anh em, họ mạc nhớ về nguồn cội, ông bà tổ tiên mà xúc động tận đáy lòng, biết ơn sự quan tâm của chính quyền, tấm lòng thơm thảo đùm bọc của bà con thôn bản và cộng đồng.
Bí thư Thị ủy Sa Pa Phan Đăng Toàn cho biết, để giúp 293 hộ nghèo, có hoàn cảnh khó khăn xóa nhà tạm bợ, có nhà kiên cố đón Tết nguyên đán, huyện đã thành lập Ban chỉ đạo, với bốn tổ công tác, mỗi tổ do các đồng chí trong Thường trực huyện ủy và UBND huyện làm tổ trưởng, rà soát thực tế, lên phương án huy động nguồn lực và đôn đốc, kiểm tra tiến độ xóa nhà tạm ở xã, thôn bản, từng hộ dân. Thị xã tổ chức gặp mặt các doanh nghiệp và ký cam kết, hỗ trợ 4,5 tỷ đồng giúp người dân làm nhà theo tiêu chí “ba cứng”, sau đó phân bổ nhanh nguồn tiền xã hội hóa cho các xã.
Đến lượt mình, các xã tạm gác lại mọi việc, tập trung huy động nhân lực từ dân quân, công an viên, thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh góp công san nền, vận chuyển vật liệu, xây thô chỉ trong khoảng một tháng là xong một nhà, có diện tích từ 45 mét vuông trở lên. Nhờ dốc sức, chỉ trong thời gian khoảng sáu tháng, thị xã Sa Pa đã hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát cho 293 hộ nghèo ở địa phương. Sát Tết nguyên đán, nhận chìa khóa mở cánh cửa ngôi nhà mới, được xây kiên cố, nhiều hộ đồng bào H’Mông, Dao, Tày, Giáy, Xa Phó… ngỡ như trong mơ, xúc động không nói lên lời, bởi đã có ngôi nhà ấm tình đượm nghĩa đón xuân mới.
Theo Sở Giao thông vận tải- Xây dựng Lào Cai, toàn tỉnh có 1.240 nhà ở tạm, dột nát thuộc những hộ nghèo; trong đó nhiều nhất là các huyện Văn Bàn, Bảo Yên và thị xã Sa Pa. Tỉnh đã hỗ trợ ngân sách và huy động xã hội hóa hàng chục tỷ đồng để giúp người người dân làm nhà kiên cố thay cho nhà tạm, dột nát. Đến nay, toàn tỉnh đã làm được 1.080 nhà kiên cố, bàn giao cho 1.080 hộ nghèo đón Tết Tân Sửu.
Xuân đã cận kề, trao đổi với chúng tôi, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường khẳng định, đó là kết quả của chủ trương đúng “ý Đảng lòng dân” hòa quyện làm một. Có nhà ở tốt, người dân vùng cao, biên giới càng “an cư lạc nghiệp”, yên tâm lao động sản xuất và bảo vệ vững chắc biên giới phên dậu của đất nước, quê hương.
