Tái diễn sai phạm tại thuỷ điện Ia Krêl 2

Đập dâng của thủy điện Ia Krêl 2 có công suất thiết kế 5 MW, tại xã Ia Dom, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai do Công ty cổ phần thủy điện Bảo Long Gia Lai xây dựng. Trong lần vỡ đập trước đã khiến hơn 5 triệu mét khối nước tích trong lòng hồ đổ xuống hạ nguồn, tạo lũ quét trên dọc tuyến suối Ia Krêl đến sông Sê San với chiều dài hơn 10km.

Hàng chục người bị nước lũ từ vụ vỡ đập cuốn trôi nhưng may mắn không ai thiệt mạng. Vụ vỡ đập đã làm thiệt hại hơn 200 ha cây trồng, hoa màu và cuốn trôi nhiều tài sản của hơn 120 hộ dân, với tổng giá trị hơn 3 tỷ 600 triệu đồng.

Theo ông Hà Xuân Minh, Phó chánh văn phòng UBND huyện Đức Cơ thì, trên công trường, đơn vị chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Công nghiệp và Thủy điện Bảo Long đang tiến hành thi công một đê quây và một kênh xả dẫn dòng chảy về suối Ia Krêl. Tuy nhiên, đến thời điểm này, chính quyền và ngành chức năng huyện Đức Cơ vẫn chưa nhận được bất kỳ văn bản nào của các cấp có thẩm quyền về việc cho phép tiến hành tái đầu tư thi công thủy điện Ia Krêl 2.

“Về phía huyện thì đến thời điểm này vẫn chưa có văn bản nào của UBND tỉnh cũng như các sở ngành thống nhất về việc cho tái đầu tư trở lại. Khi phát hiện tái đầu tư trở lại thì huyện đã yêu cầu phía công ty phải dừng để chờ có ý kiến của sở ngành. Huyện đã tổng hợp và báo cáo tình hình cho UBND tỉnh và Sở Công thương.” Ông Minh cho biết.

Để làm rõ vấn đề, chúng tôi đã có buổi làm việc với Sở Công thương tỉnh Gia Lai. Ông Huỳnh Ngọc Tục, Giám đốc Sở cho biết: “Sau khi sự cố vỡ đập xảy ra vào ngày 12- 6-2013, việc tái đầu tư xây dựng thủy điện Ia Krêl 2 đã được sự đồng ý bằng văn bản của Chính phủ và UBND tỉnh. Tuy nhiên, hiện tại chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Công nghiệp và Thủy điện Bảo Long chưa hoàn tất một số thủ tục cần thiết khác như hồ sơ thiết kế, giấy phép xây dựng. Do đó, việc chủ đầu tư đưa phương tiện, máy móc vào để tiến hành thi công một số hạng mục là sai quy định. Sau khi chúng tôi tiến hành kiểm tra thì có mấy cái sai; khi tiến hành thi công thì chưa đủ điều kiện, hồ sơ thiết kế, chưa được thẩm định và thứ hai là chưa có giấy phép xây dựng. Nếu lượng mưa lớn, nước đầu nguồn về nhiều thì có nguy cơ vỡ đập lần hai là không thể tránh khỏi.”

Ông Huỳnh Ngọc Tục cho biết thêm: Trước những sai phạm của chủ đầu tư, Sở Công thương tỉnh Gia Lai đã có văn bản đình chỉ thi công đối với thủy điện Ia Krêl 2 cho đến khi hoàn tất các thủ tục theo quy định. Đồng thời, chủ đầu tư phải tiến hành xả dần lượng nước hiện có trong lòng hồ, bảo đảm an toàn cho công trình và vùng hạ lưu.

Còn về phía chủ đầu tư, ông Nguyễn Ngọc Ẩn, Phó giám đốc Công ty Cổ phần Công nghiệp và Thủy điện Bảo Long thừa nhận, đơn vị đã nôn nóng thi công khi chưa hoàn thành các thủ tục cần thiết.. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng, việc thi công chỉ nhằm bảo vệ phần đập dâng bị vỡ do mùa lũ năm ngoái thân đập bị khoét rất sâu chứ không phải tích nước lòng hồ. Để bảo vệ, Công ty tiến hành làm một đê ngang đập bảo vệ đập thôi và dòng nước hướng về điểm khác gọi là kênh xả, kênh xả đó là nó hướng nước về dòng chảy tự nhiên chứ không tích nước..

Quan sát công trình thủy điện Ia Krêl 2, chúng tôi nhận thấy, ngoài việc thi công đê quây để bảo vệ phần thân đập bị vỡ năm ngoái, đơn vị thi công đã tiến hành đào một kênh xả để dẫn nước trong lòng hồ về suối Ia Krêl. Tuy nhiên, kênh dẫn dòng chưa đủ sâu nên nước vẫn tích trong lòng hồ, với khoảng 2-3 triệu m³. Rõ ràng, với lượng nước hiện tại và nhất là vào thời điểm này, trên địa bàn tỉnh Gia Lai đang có mưa, thì nếu không có biện pháp quản lý chặt, việc tích nước trên của công trình sẽ là mối nguy lớn đối với nương rẫy, hoa màu, nhà cửa vườn tược và cả tính mạng của người dân hạ lưu.