6 tháng trước, bà L.H. (66 tuổi, Vĩnh Phúc) đau âm ỉ vùng mạn sườn trái và thượng vị, có lúc đau quanh rốn, đau cả khi đói và sau khi ăn. Bà thường xuyên mất ngủ, ngủ không sâu giấc, gầy sụt khoảng 3kg nên đã lần lượt đi khám, nội soi dạ dày tại 3 bệnh viện gần nhà và 1 bệnh viện lớn tại Hà Nội.
Các bệnh viện đều chẩn đoán bà bị viêm dạ dày, sẹo loét hành tá tràng. Sau nhiều đợt điều trị các loại thuốc viêm loét dạ dày nhưng không cải thiện triệu chứng, ngày 18/3, bà đến khám tại Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội.
Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Trường Khanh, nguyên Trưởng khoa Tiêu hóa (Bệnh viện Bạch Mai), Trưởng khoa Tiêu hóa (Bệnh viện đa khoa Tâm Anh) cho biết, trên hình ảnh nội soi dạ dày thấy tổn thương loét sùi tại tâm vị (kích thước 5 cm) kèm viêm teo niêm mạc dạ dày.
Tổn thương thâm nhiễm lan xuống phần thân vị, bề mặt mủn, chạm vào dễ chảy máu. Trên hình ảnh phóng đại bằng ánh sáng dải tần hẹp trong quá trình nội soi thấy mạch máu giãn, vài vị trí vô mạch. Kết quả sinh thiết phát hiện bà H. mắc ung thư biểu mô tuyến kém biệt hóa (bệnh lý ác tính).
Ở tuổi còn trẻ, chị N.T.L. (32 tuổi) cũng có triệu chứng đau dạ dày theo từng đợt gần 1 năm nay. Mỗi đợt chị thường bị quặn bụng, chướng bụng, ợ chua, chán ăn, mệt mỏi. Chị nghĩ do đau dạ dày thông thường nên tự mua thuốc về uống.
Dù đã đến các phòng khám nội soi nhưng bác sĩ chỉ chẩn đoán mắc viêm loét kèm H.P dạ dày. Tình trạng đau tăng dần, uống thuốc không cải thiện, sụt 5kg, chị đến Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội thăm khám. Kết quả nội soi dạ dày tại khoa Tiêu hóa cho thấy, chị bị ung thư dạ dày giai đoạn muộn.
Với 2 trường hợp này, các bác sĩ sẽ phối hợp liên khoa tiêu hóa và ngoại khoa giúp người bệnh được đánh giá giai đoạn, xem xét khả năng phẫu thuật cắt dạ dày qua nội soi ổ bụng. Tùy từng giai đoạn để cân nhắc việc điều trị hóa chất, thuốc đích hay miễn dịch nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót, giảm tối đa nguy cơ tiến triển bệnh.
Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Trường Khanh cho biết, ở giai đoạn sớm, ung thư dạ dày không có triệu chứng. Người bệnh thường phát hiện tình cờ do nội soi sàng lọc ở độ tuổi trên 40 hoặc nội soi dạ dày vì các lý do khác. Khi ung thư dạ dày có triệu chứng, bệnh thường đã ở giai đoạn tiến triển không còn sớm. Nội soi được xem là tiêu chuẩn vàng giúp tầm soát ung thư dạ dày giai đoạn sớm, phát hiện loét dạ dày tá tràng.
Tại Việt Nam, chỉ dưới 5% ung thư dạ dày được chẩn đoán ở giai đoạn sớm. Nếu người bệnh nội soi dạ dày trong vòng 2-3 năm nhưng thời điểm soi hiện tại bị ung thư dạ dày tiến triển, tình trạng này được coi là bỏ sót bệnh.
Theo thống kê tỷ lệ ung thư dạ dày tiến triển bị bỏ sót trên nội soi từ 5-10 % số trường hợp. Theo tiến sĩ Khanh, những nguyên nhân bỏ sót ung thư dạ dày trên nội soi thường do thời gian nội soi dạ dày quá ngắn (đây là lý do hay gặp nước nước ta, vì số lượng bệnh nhân quá đông bác sĩ soi rất nhanh hoặc bệnh nhân nội soi không gây mê nên nôn ọe nhiều, bác sĩ không thể kéo dài thời gian nội soi); chuẩn bị trước nội soi không tốt (còn thức ăn trong dạ dày, không dùng dung dịch tan bọt và nhầy); bác sĩ không được đào tạo chuẩn mực; chất lượng của máy nội soi dạ dày…
Tiến sĩ Khanh nhấn mạnh, để tránh tối đa khả năng bỏ sót chẩn đoán ung thư dạ dày trên nội soi, tất cả nội soi được thực hiện theo quy trình: người bệnh nhịn ăn trước đó 6-8 giờ hoặc nhịn ăn qua đêm, được uống thuốc tan bọt và nhầy trước khi nội soi 15-20 phút, bác sĩ nội soi tiến hành quan sát, chụp ảnh và ghi hình lại tất cả các vị trí theo quy định, các bác sĩ nội soi được chuẩn hóa về nội soi phát hiện tầm soát ung thư sớm.
Theo chuyên gia tiêu hóa này, ung thư dạ dày là bệnh phổ biến, có nguy cơ biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và tỷ lệ tử vong cao.
Mọi người dự phòng để giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học, giữ cân nặng phù hợp, tạo thói quen khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư đường tiêu hóa bằng nội soi, nhất là ở những người có nguy cơ cao như béo phì, tiền sử gia đình có bố mẹ hoặc anh em ruột mắc ung thư dạ dày, trên 40 tuổi dù không có triệu chứng dạ dày, nhiễm khuẩn H.P dạ dày, thường xuyên hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia…
"Phát hiện sớm giúp điều trị khỏi, nâng cao chất lượng sống, giảm chi phí điều trị", bác sĩ Khanh khuyến cáo.
