Bốn năm sau khi sinh con đầu lòng, chị Nguyễn Thị Ngọc Khanh vui mừng khi có tin vui 2 vạch. Thế nhưng, vào tam cá nguyệt thứ 2, chị bất ngờ khi được thông báo bào thai có bất thường tim qua siêu âm hình thái học.
"Con tôi được chẩn đoán dị tật thiểu sản cung động mạch chủ, hẹp eo động mạch chủ nặng. Đây là một bệnh lý tim bẩm sinh nặng, do cung động mạch chủ không phát triển như bình thường mà bị teo nhỏ. Gia đình rất bàng hoàng", chị Khanh chia sẻ.
Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Minh Trí Viên, Cố vấn Phẫu thuật tim, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trong bào thai nhờ có ống động mạch mà thai nhi gần như phát triển bình thường. Sau khi bé ra đời, ống động mạch sẽ đóng lại.
Lúc này, nếu có hiện tượng thiểu sản cung động mạch chủ sẽ dẫn đến tình trạng không đủ máu nuôi các phần dưới của cơ thể, bao gồm: tạng (gan, thận, ruột), chi dưới… Nếu không được phát hiện sớm, theo dõi chặt chẽ và xử lý ngay sau sinh, bé có thể bị suy tim cấp, sốc tim và tử vong.
Ngày 21/4, chị Khanh sinh mổ khi thai được gần 39 tuần. Các bác sĩ Sản khoa đã phối hợp với bác sĩ Sơ sinh hồi sức cho bé tại phòng sinh, hỗ trợ hô hấp, giữ cho chỉ số SpO2 (độ bão hòa oxy) trên 95%… Sau đó, bé được chuyển ngay về Trung tâm Sơ sinh bằng nôi chuyên dụng. Bác sĩ tim mạch nhi siêu âm tim chẩn đoán ngay tại giường.
Tiến sĩ, bác sĩ Cam Ngọc Phượng, Giám đốc Trung tâm Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, bé được duy trì mở ống động mạch bằng thuốc Prostaglandin E1.
Các cuộc kiểm tra, siêu âm tim và hội chẩn liên chuyên khoa được thực hiện ngay sau sinh, đồng thời thiết lập chế độ chăm sóc dinh dưỡng đặc biệt bảo đảm sức khỏe cho bé bước vào ca mổ lúc 6 ngày tuổi.
"Bé bị hẹp cung động mạch chủ nên khi ống động mạch đóng lại, bé có nguy cơ thiếu máu nuôi những cơ quan quan trọng như tạng (gan, thận, ruột), chi dưới… Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, trẻ gần như không thể qua khỏi. Do đó, cần tiến hành phẫu thuật cho bé càng sớm càng tốt", bác sĩ Phượng cho hay.
Các bác sĩ chọn thời điểm phẫu thuật trong vòng một tuần sau sinh để các cơ quan của bé có độ trưởng thành nhất định và tình trạng sức khỏe cũng ổn định hơn, tạo tiền đề cho ca mổ diễn ra an toàn.
Khó khăn lớn nhất là em bé còn quá nhỏ, mới 6 ngày tuổi với cân nặng chưa đầy 3kg. Các mạch máu của trẻ có kích thước rất nhỏ, đòi hỏi các bác sĩ phải có kỹ năng phẫu thuật vi phẫu rất cao. Đặc biệt, trẻ phẫu thuật dưới 2 tuần tuổi phải đối mặt với nguy cơ ảnh hưởng chức năng tim, thận, phổi khi các cơ quan chưa ổn định.
Các khâu gây mê, phẫu thuật, hồi sức sau mổ đều chuẩn bị kỹ lưỡng để ca mổ diễn ra thuận lợi, an toàn. Sau 5 giờ cân não, bác sĩ cắt nối thành công chỗ hẹp, cung động mạch chủ được mở rộng. Bé được chuyển về phòng hồi sức tích cực để chăm sóc hậu phẫu.
Thạc sĩ, bác sĩ Văn Thị Thu Hương, Trung tâm Tim mạch Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Thành phố Hồ Chí Minh thông tin, công tác hồi sức sau mổ tim vốn đã phức tạp, nay càng khó khăn hơn khi bệnh nhi là một em bé mới vài ngày tuổi.
"Chúng tôi phải hết sức cẩn thận, kỹ lưỡng. Chỉ một cơ quan của bé bị tổn thương sẽ ảnh hưởng đến toàn cơ thể cũng như chức năng sống của bé. Từ nồng độ thuốc, dinh dưỡng dịch nuôi ăn của bé…, chúng tôi đều phải tính toán rất kỹ, đồng thời theo dõi sát sao vận mạch, nhiệt độ, SpO2…, bảo đảm không xảy ra sơ sót nào”, bác sĩ Hương cho hay.
Sau mổ, bé được các bác sĩ Hồi sức Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh theo dõi chặt chẽ từ dinh dưỡng, nhiệt độ cũng như huyết động. 7 ngày sau mổ, bé được rút nội khí quản hoàn toàn. Ngày thứ 8, bé được chuyển từ phòng Hồi sức tích cực về Trung tâm Sơ sinh, bắt đầu tự tập thở và tập ăn sữa.
Tình trạng thiểu sản cung động mạch chủ được giải quyết, hiện chỉ còn một lỗ thông liên thất nhỏ 2mm, khả năng sẽ tự đóng khi trẻ được 3-6 tháng. Gần 2 tuần sau, bé xuất viện, sớm hơn 1 tuần so với dự kiến.
