Thêm mảng xanh và diện tích gửi xe
Tại khu vực cầu Ông Lãnh (quận 1), dù Chợ Cầu Muối đã được di dời nhưng nhiều cửa hàng bán hải sản khô, trái cây vẫn tấp nập khách. Tuy nhiên, khác với nhiều dạ cầu khác nằm trong khu vực chợ, dạ cầu Ông Lãnh vẫn sạch sẽ. Phía sát đường Nguyễn Thái Học, nhiều cây bạch trinh biển, cây hoàng điệp, cây hoàng nam được trồng tạo một mầu xanh thật dễ chịu cho dạ cầu này.
Theo Công ty TNHH MTV Công trình cầu phà thành phố, đơn vị trực tiếp quản lý dạ cầu Ông Lãnh, diện tích trồng cây xanh ở dạ cầu này là hơn 164 m2 . Cùng với mảng xanh, phía sau những hàng cây, được sự chấp thuận của UBND thành phố, Công ty TNHH MTV Công trình cầu phà thành phố, đã tận dụng diện tích trống làm bãi gửi xe. Diện tích bãi gửi xe này lên tới hơn 810 m2 dưới dạ cầu phía quận 1 và một bãi khác rộng 671 m2 bên dạ cầu phía quận 4.
Cách dạ cầu Ông Lãnh không xa, dạ cầu Chữ Y trên địa bàn quận 5 cũng đã trở nên hữu ích hơn. Một bãi giữ xe có thu phí rộng 929 m2 đã hình thành dưới dạ cầu này, có khả năng tiếp nhận cùng lúc 50 xe máy và hàng chục ô-tô. Nhiều bồn cây được trồng dọc theo đường dân sinh Nguyễn Biểu và đường Võ Văn Kiệt với các loại cây được chọn là trầu bà trắng, bạch trinh biển, hoàng nam, cau vàng, chuối hoa...
Theo Giám đốc Công ty TNHH MTV Công trình cầu phà thành phố Lê Hữu Châu, tính đến thời điểm này, đơn vị đã đầu tư và khai thác tám dạ cầu trên tổng số 426 cây cầu nhận đặt hàng quản lý. Trong đó, có hai dạ cầu được tận dụng làm kho bãi chứa vật tư thu hồi, vật tư phục vụ công tác duy tu, bảo dưỡng cầu, đó là dạ cầu Tân Thới Hiệp (quận 12) và dạ cầu Chánh Hưng (quận 8); sáu dạ cầu kinh doanh khai thác bãi đậu xe, kết hợp trồng cây xanh là cầu Lò Gốm (quận 6), cầu Chữ Y (quận 5), cầu Ông Lãnh (quận 1), cầu Calmette (quận 1), cầu Chà Và (quận 5), cầu Nguyễn Tri Phương (quận 5). Là đơn vị vừa làm công tác quản lý, vừa trực tiếp khai thác dạ cầu, Giám đốc Lê Hữu Châu cho rằng, thành phố rất thiếu kho chứa vật tư và bến bãi lưu đậu xe. Do vậy, trước hết phải khẳng định rằng, việc khai thác dạ cầu làm kho và làm bãi đậu xe, nhất là đối với các dạ cầu nằm ở quận 1 và quận 3, đã giúp thành phố giải quyết phần nào khó khăn trên. Đó là chưa kể diện tích mảng xanh đáng kể mà các cây xanh ở dưới dạ cầu đã đóng góp cho thành phố. Khoản tiền thu được từ việc trông giữ xe đã góp phần giúp đơn vị tiết kiệm được khoảng 30% ngân sách dành cho việc duy tu, bảo dưỡng các dạ cầu. Thiết bị giao thông đã qua sử dụng nếu được cất giữ và bảo quản tốt có thể được dùng lại và việc này tất nhiên cũng sẽ giúp thành phố tiết kiệm thêm khoản tiền mua vật tư mới.
Cần bảo đảm an toàn và mỹ quan đô thị
Băn khoăn còn lại trong việc khai thác dạ cầu là công tác an toàn phòng, chống cháy nổ của các bãi đậu xe, các kho chứa vật tư đối với sự an toàn của cây cầu. Dạ cầu còn là nơi thường phát sinh nhiều vấn đề về an ninh trật tự, tệ nạn xã hội. Do đó, công tác bảo vệ, bảo đảm tài sản doanh nghiệp và khách hàng trong các bãi xe và kho hàng dưới dạ cầu là vấn đề không đơn giản.
Thực tế, khi chấp thuận cho Công ty TNHH MTV Công trình cầu phà thành phố khai thác dạ cầu để giữ xe hay làm kho bãi, lãnh đạo thành phố đã yêu cầu đơn vị phải tuân thủ nghiêm các quy định về an toàn giao thông và phòng, chống cháy nổ. Hiện, tất cả các điểm giữ xe và giữ vật tư giao thông dưới dạ cầu đều có phương án phòng cháy, chữa cháy được Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy thành phố thẩm định và phương án tổ chức giao thông được Sở GTVT kiểm tra. Việc tổ chức không gian dưới các dạ cầu được bố trí khá hài hòa. Bên trong là bãi gửi xe và bên ngoài là cây xanh che phủ. Nhìn tổng thể, việc này đã không ảnh hưởng xấu đến cảnh quan chung của cầu và của cả khu vực.
Với con mắt của một kiến trúc sư, Phó giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc thành phố Nguyễn Hoài Nam cho rằng, trồng cây xanh, tạo thành những tiểu cảnh thiên nhiên nho nhỏ dưới các dạ cầu là giải pháp tốt nhất để các công trình cầu của thành phố đẹp hơn và được quản lý tốt hơn. Tuy nhiên, Phó Giám đốc Nam cũng khẳng định, trong bối cảnh thành phố đang thiếu bãi gửi xe, việc tận dụng dạ cầu làm nơi gửi xe cũng là một cách hay. Vấn đề là việc giữ xe hay để một số thiết bị phục vụ công tác duy tu, bảo dưỡng cầu đường... phải bảo đảm tuân thủ nghiêm các quy định về an toàn, nhất là về phòng, chống cháy nổ.
Quản lý đô thị nói chung và không gian các cây cầu, các dạ cầu nói riêng trong một thành phố là vấn đề không đơn giản. Lãnh đạo thành phố cũng như các sở, ngành chức năng luôn phải tính toán cân đối nhiều nhu cầu, yêu cầu khác nhau của xã hội. Cái đẹp, cái hoàn mỹ là điều mà ai cũng muốn hướng tới, song trong bối cảnh còn "thiếu trước hụt sau" đòi hỏi phải có những bước đệm... Dành một không gian dưới các dạ cầu làm nơi trông giữ xe trong bối cảnh thành phố thiếu gay gắt bãi giữ xe cũng là một bước đệm...
