Trao đổi với chúng tôi về kết quả triển khai các mô hình hỗ trợ sản xuất, giảm nghèo mà Sáng Nhè đã đạt được, đồng chí Phạm Ngọc Điện, Chủ tịch UBND xã Sáng Nhè, cho biết, từ nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình giảm nghèo bền vững hỗ trợ, giai đoạn 2020-2025 xã Sáng Nhè đã trồng mới 365,08ha mắc-ca, 246,8ha cây cà-phê; trồng mới và duy trì chăm sóc tốt gần 40ha cây xoài, mít, sa nhân… Bước đầu, việc triển khai thành công các mô hình hỗ trợ sản xuất, giảm nghèo đã đem lại nguồn thu ổn định cho nhiều gia đình và góp phần quan trọng thay đổi thói quen sản xuất, ý thức vươn lên của người dân, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số.
Là người trực tiếp vận động người trong bản chuyển đổi cây trồng truyền thống (ngô, sắn) sang trồng cây mắc-ca, cà-phê theo mô hình liên kết, hỗ trợ sản xuất, Trưởng bản Mý Làng A - Sùng A Chừ, cho biết, dù mới triển khai nhưng bà con bản Mý Làng A đều nhận thấy hiệu quả rõ rệt của cây trồng mới. Với cây mắc-ca bà con thấy là cây phù hợp khí hậu, thổ nhưỡng; trồng, chăm sóc cây không vất vả như trồng cây ngô, cây sắn mà về lâu dài cây cho thu hoạch được nhiều năm hơn. Riêng cây cà-phê thì bà con rất tin tưởng cây cà-phê đem lại nguồn thu ổn định, hiệu quả. "Trước khi chính quyền xã hỗ trợ, người trong bản Mý Làng A đã đi xã Quài Tở mua cây giống về trồng. Sau 3 năm chăm sóc, có gia đình đã được thu 10 triệu đồng tiền bán quả trong vụ vừa mới của năm 2025, thế nên bà con rất mong muốn được hỗ trợ mở rộng diện tích trồng cây cà-phê"- Trưởng bản Sùng A Vừ cho biết thêm.
Từ kết quả thực tế của các mô hình và từ thực tiễn nắm bắt nguyện vọng nhân dân, ngay khi xã Sáng Nhè mới đi vào hoạt động (1/7/2025), UBND xã đã chỉ đạo rà soát, thống kê nguyện vọng nhân dân để triển khai hỗ trợ các mô hình giảm nghèo.
Qua rà soát của Phòng Kinh tế xã, UBND xã Sáng Nhè đã thống nhất sử dụng nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2025 để triển khai 3 dự án đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo thuộc Dự án 2 của Chương trình.
Đồng chí Trần Ngọc Duyên, Phó Chủ tịch UBND xã Sáng Nhè, cho biết: Căn cứ tổng vốn giao 2,779 tỷ đồng (trong đó vốn giao năm 2025 là 2,765 tỷ đồng; vốn chuyển nguồn năm 2024 sang 14 triệu đồng), xã Sáng Nhè đã quyết định sử dụng toàn bộ nguồn để thực hiện hỗ trợ 2 dự án sản xuất của cộng đồng và 1 dự án liên kết phát triển trồng dứa.
Cụ thể 2 dự án hỗ trợ sản xuất của cộng đồng, gồm: Dự án hỗ trợ vật tư phân bón cho cộng đồng thôn Sông A trồng lúa mùa một vụ; tổng số hộ tham gia dự án là 110 hộ. Tổng kinh phí thực hiện dự án là 541,6 triệu đồng (trong đó ngân sách Nhà nước hỗ trợ 400 triệu đồng, vốn đối ứng của các hộ dân 141,6 triệu đồng). Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng trồng cây cà-phê chè Catimor được thực hiện tại thôn Pàng Dề A với tổng số 28 hộ tham gia; kinh phí thực hiện dự án là 806 triệu đồng (trong đó ngân sách Nhà nước 749,488 triệu đồng, vốn đối ứng của các hộ dân 57,37 triệu đồng).
Còn dự án liên kết phát triển cây dứa được thực hiện trên địa bàn 3 bản, gồm: Nậm Din, Mý Làng A và bản Phiêng Hoa, với tổng số 30 gia đình tham gia. Là một trong số 30 gia đình tham gia dự án liên kết trồng dứa, ông Sùng A Lầu, ở bản Mý Làng A, vui vẻ cho biết: Gia đình tôi đăng ký trồng 6.000m2 cây dứa theo hình thức liên kết. Được sự hướng dẫn của cán bộ khuyến nông xã đến nay gia đình đã hoàn thành làm đất, đào hố và chỉ đợi có cây giống về là trồng theo đúng mùa vụ.
Trưởng bản Mý Làng A - Sùng A Vừ còn cho biết thêm rằng,người dân trong bản Mý Làng A rất tin tưởng hiệu quả các mô hình hỗ trợ sản xuất; bà con mong muốn được hỗ trợ thêm để mở rộng diện tích trồng các loại cây theo chủ trương của tỉnh, của xã.
Đánh giá tiến độ, kết quả triển khai các mô hình hỗ trợ sản xuất, đa dạng sinh kế giảm nghèo, Chủ tịch Phạm Ngọc Điện, cho biết, về tiến độ các dự án, mô hình đều đáp ứng đúng kế hoạch, kết quả giải ngân thực hiện đều đạt hơn 98% song quan trọng hơn cả là hiệu quả thực tế các mô hình, dự án đã góp phần cải thiện sản xuất, đời sống của nhân dân. Điều đó khiến nhân dân ngày càng thêm tin tưởng, ủng hộ với các dự án, mô hình do chính quyền địa phương thực hiện.
Để việc triển khai các dự án hỗ trợ sản xuất, sinh kế giảm nghèo hiệu quả, xã Sáng Nhè đã đề ra 5 nhóm giải pháp tập trung thực hiện trong thời gian tới:
Thứ nhất: Nêu cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị được giao nhiệm vụ chủ đầu tư trong triển khai thực hiện các dự án; đồng thời đẩy mạnh công tác truyền thông, thông tin về Chương trình để có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.
Thứ hai: Tăng cường phối hợp thực hiện công tác đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện Chương trình; thường xuyên tổ chức học tập, trao đổi kinh nghiệm trong và ngoài tỉnh, tổ chức hội thảo, hội nghị và các hoạt động khác về thực hiện Chương trình.
Thứ ba: Chú trọng công tác kiểm tra, giám sát từ khâu lập kế hoạch đến khâu thanh quyết toán các dự án nhằm kịp thời phát hiện, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.
Thứ tư: Đa dạng hóa việc huy động các nguồn lực và thực hiện đồng bộ các biện pháp quản lý, tăng cường lồng ghép các nguồn vốn thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; tập trung đầu tư, hỗ trợ các thôn khó khăn nhất; giải quyết các vấn đề bức xúc, cấp bách nhất cho nhân dân; ưu tiên hỗ trợ hộ nghèo, các nhóm dân tộc thiểu số còn gặp nhiều khó khăn và có khó khăn đặc thù; ưu tiên cho các địa bàn còn thiếu hụt cơ sở hạ tầng thiết yếu nhằm giải quyết các khó khăn về kết cấu hạ tầng và hỗ trợ phát triển sản xuất để tạo thuận lợi về điều kiện sinh kế cho đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi.
Thứ năm: Huy động tối đa các nguồn lực hợp pháp từ các tổ chức, cá nhân và các thành phần kinh tế; khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia các dự án liên kết sản xuất nông nghiệp, giảm nghèo để cùng cấp ủy, chính quyền và nhân dân Sáng Nhè thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững.