Ðồng bào dân tộc Khmer tỉnh An Giang có hơn 75.878 người, sống tập trung ở vùng cao gồm thị xã Tịnh Biên và huyện Tri Tôn. Nhờ sự quan tâm, chăm lo của Trung ương và tỉnh nên đời sống và kinh tế vùng đồng bào Khmer chuyển biến tích cực, tỷ lệ hộ nghèo giảm dần, đời sống của người dân được cải thiện.
Thay đổi bộ mặt nông thôn
Theo Ban Dân tộc tỉnh, tại An Giang, các Chương trình 135 trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững (từ năm 2015-2019) và Chương trình Mục tiêu quốc gia 1719 trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030; cùng các chính sách, chương trình hỗ trợ khác từ Trung ương đến địa phương đã đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc hàng trăm tỷ đồng, giúp thay đổi từ miền núi đến vùng sâu, vùng xa.
Cụ thể, tất cả các xã đều có đường ô-tô đến trung tâm; xã, phường, thị trấn trong vùng đều được phủ sóng phát thanh-truyền hình, sóng điện thoại, internet; toàn tỉnh có ba trường phổ thông dân tộc nội trú, tỷ lệ học sinh mẫu giáo 5 tuổi đến trường đạt 100%, tỷ lệ học sinh trong độ tuổi học tiểu học đến trường đạt 97%...
Về xã Ô Lâm, huyện Tri Tôn, dọc hai bên đường nhà tường mọc san sát, những người phụ nữ Khmer bán các món ăn đặc sản như đu đủ đâm, nước thốt nốt, bánh kà tum. Xa xa là những cánh đồng in bóng nông dân trồng lúa, trồng đậu phộng, cuộc sống làng quê thật nhộn nhịp và thanh bình.
Theo Ủy ban nhân dân xã Ô Lâm, xã có 3.032 hộ đồng bào dân tộc Khmer với 9.903 nhân khẩu, chiếm 95,65% dân số. Thời gian qua, ngoài đầu tư cơ sở hạ tầng, xã còn hỗ trợ nghề cho 25 hộ và triển khai hỗ trợ nhà ở cho 72 hộ từ Chương trình Mục tiêu quốc gia 1719...
Ông Chau Sóc Sa, người có uy tín ngụ ấp Phương Bình, xã Ô Lâm chia sẻ, trước kia đời sống kinh tế-xã hội của đồng bào dân tộc còn nhiều khó khăn. Chính vì thế, người Khmer luôn nhớ ơn Ðảng và Nhà nước đã quan tâm thực hiện tốt các chương trình, chính sách bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ các mặt để cải thiện đời sống vật chất và tinh thần.
Theo ông Chau Sóc Sa, bộ mặt kinh tế-xã hội của xã đã có nhiều khởi sắc, đời sống của người Khmer được ổn định hơn trước, cơ sở hạ tầng giao thông nông thôn được đầu tư hoàn thiện, trường học khang trang, sạch đẹp, các khu di tích lịch sử cách mạng, văn hóa được chỉnh trang, bảo tồn. Ðặc biệt, việc khôi phục hai ngành nghề truyền thống là sản xuất đường thốt nốt và cốm dẹp đã khuyến khích đồng bào Khmer làm du lịch, tạo được tiền đề phát triển dịch vụ du lịch mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Người dân Khmer xã Ô Lâm còn vui hơn khi kinh tế cải thiện, đời sống tinh thần, văn hóa cũng được chăm lo. Thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, khóa VIII về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, thời gian qua, công tác bảo tồn các di sản văn hóa ở xã Ô Lâm đã được duy trì và phát triển, nhất là các hoạt động văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc Khmer như dạy đàn Chà pây, hỗ trợ dàn nhạc ngũ âm cho các chùa Khmer, phục dựng lễ hội Ook Om Bok, thành lập tổ hợp tác sản xuất đường thốt nốt, làng sản xuất cốm dẹp...
Hòa thượng Chau Sưng, Trụ trì chùa Phnôm Tà Pạ, xã Núi Tô, huyện Tri Tôn cho biết, những năm qua, cấp ủy, chính quyền các cấp đã rất quan tâm, chăm lo cho đồng bào các dân tộc. Bằng những chủ trương, chính sách đúng đắn, Ðảng và Nhà nước đã tập trung nhiều nguồn lực để đầu tư cho sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng nhiều công trình hạ tầng giao thông, thực hiện nhiều chính sách cho hộ nghèo, hộ khó khăn có điều kiện phát triển kinh tế gia đình, vươn lên trong cuộc sống, từng bước đưa Tri Tôn thành huyện phát triển trên tất cả các lĩnh vực.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Tri Tôn Trần Minh Giang thông tin thêm, từ năm 2019 đến 2023, huyện đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, thực hiện duy tu, bảo dưỡng 253 công trình với tổng kinh phí hơn 460 tỷ đồng; góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, đáp ứng nhu cầu thông thương trao đổi hàng hóa.
Đời sống đồng bào no ấm
Trao đổi tình hình phát triển địa phương và đời sống người dân tại địa phương, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã Tịnh Biên Lâm Văn Bá cho biết: Từ năm 2019 đến nay, các vùng đồng bào dân tộc ở thị xã đã được Ðảng, Nhà nước quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng thông qua việc thực hiện các chủ trương, chính sách, chương trình, dự án với các mô hình kinh tế hỗ trợ sản xuất nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế hộ gia đình. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn của thị xã Tịnh Biên năm 2023 đạt 57 triệu đồng so với năm 2019 là 40,9 triệu đồng và so với năm 2015 là 24,423 triệu đồng.
Ðiều đáng mừng hơn, tại Tịnh Biên, nổi bật trong 5 năm qua là các công trình thủy lợi vùng cao: Hệ thống Trạm bơm điện 3/2 và Trạm bơm Ðình Nghĩa đã tạo điều kiện thuận lợi nhất để chuyển dịch cơ cấu cây trồng. Vào mùa khô, những xã An Cư, Văn Giáo, Vĩnh Trung với hơn 500 ha đất nông nghiệp ở vùng đất cao trước đây không đủ nước tưới nên đồng bào trồng lúa, rau màu gặp khó khăn. Nay nhờ có hệ thống thủy lợi, nhiều nông dân Khmer sản xuất lúa từ một vụ/năm lên ba vụ/năm, dần dần vươn lên thoát nghèo, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.
Tương tự xã Ô Lâm, các phum sóc, các xã có đông đồng bào dân tộc Khmer sinh sống như Lê Trì, Châu Lăng, Núi Tô, An Tức và thị trấn Cô Tô (huyện Tri Tôn) và xã An Hảo, An Cư, Văn Giáo, Vĩnh Trung, An Nông (thị xã Tịnh Biên) đều được thụ hưởng các chương trình mục tiêu quốc gia. Do vậy, cuối năm 2022, số hộ nghèo người dân tộc thiểu số là 3.161 hộ thì đến cuối năm 2023 giảm còn 2.355 hộ.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lê Văn Phước thông tin, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ năm 2021 đến 2025, tỉnh có tổng nguồn vốn hơn 183 tỷ đồng tập trung đầu tư hỗ trợ giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất; nước sinh hoạt; đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và các đơn vị sự nghiệp công lập của lĩnh vực dân tộc.
Các nội dung khác cũng được quan tâm như: Phát triển giáo dục-đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch...
Phó Trưởng ban Dân tộc tỉnh Huỳnh Thành Cư cho biết, vào các dịp Tết Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer, lãnh đạo tỉnh phối hợp địa phương tổ chức đoàn đến thăm, chúc mừng và tặng quà các tổ chức, cá nhân, cơ sở thờ tự, cán bộ hưu trí, gia đình chính sách là đồng bào dân tộc trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra, tỉnh còn hỗ trợ các trường tặng quà cho học sinh, sinh viên tiêu biểu; cán bộ, chiến sĩ đang tại ngũ; lực lượng công an; bộ đội biên phòng người dân tộc Khmer.