Tên gọi khác: Khơ-me Crôm, Khơ-me Hạ, Khơ-me Dưới, người Việt gốc Miên...
Ngôn ngữ: Người Khơ-me nói tiếng Khơ-me - một ngôn ngữ thuộc nhóm Môn-Khơ-me trong ngữ hệ Nam Á.
Dân số: Theo số liệu điều tra 53 dân tộc thiểu số 1/4/ 2019, tổng dân số người Khơ-me: 1.319.652 người; dân số nam: 650.238 người; dân số nữ: 669.414 người; quy mô hộ: 3.7 người/hộ; tỷ lệ dân số sống ở khu vực nông thôn: 76.5%.
Cư trú: Căn cứ vào đặc điểm sinh thái và môi trường tự nhiên, có thể chia sự phân bố của người Khơ-me ở đồng bằng sông Cửu Long theo ba vùng chính như sau:
- Vùng nội địa: đây là vùng cư trú lâu đời nhất của người Khơ-me ở đồng bằng sông Cửu Long.
- Vùng ven biển: kéo dài từ Trà Vinh, qua Sóc Trăng tới Bạc Liêu.
- Vùng núi biên giới Tây Nam: thuộc các tỉnh An Giang và Kiên Giang, nơi có dãy núi Thất Sơn, núi Sập, núi Vọng Thê.
Lịch sử: Nhiều nghiên cứu đã khẳng định người Khơ-me ở nước ta là hậu duệ của các di dân từ Lục Chân Lạp - tiền thân của nhà nước Campuchia ngày nay. Họ di cư sang khu vực này theo nhiều đợt và do nhiều nguyên nhân khác nhau. Cùng với người Việt và người Hoa, người Khơ-me là một trong những nhóm cư dân có mặt sớm nhất ở đồng bằng sông Cửu Long.
Tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cây tre, biểu tượng mộc mạc của làng quê, từ lâu đã gắn bó mật thiết với đời sống của đồng bào Khmer. Từ chất liệu bình dị ấy, những sản phẩm đan đát độc đáo được hình thành qua bàn tay khéo léo của phụ nữ địa phương, vừa phục vụ nhu cầu sinh hoạt, vừa chứa đựng dấu ấn văn hóa truyền thống.
Đồng bào Khmer tỉnh Vĩnh Long có kho tàng văn hóa phong phú, đa dạng, với nhiều công trình kiến trúc, nghệ thuật độc đáo và nổi tiếng với các lễ hội truyền thống như Ok Om Bok, Chôl Chnăm Thmây, Sene Dolta.
Tối 30/10, tại công viên Phạm Ngũ Lão, phường Trà Vinh, Ủy ban nhân tỉnh Vĩnh Long tổ chức khai mạc Tuần lễ văn hóa, du lịch gắn với Lễ hội Ok Om Bok tỉnh năm 2025.
Chiều 22/9, tại Học viện Phật giáo Nam tông Khmer (phường Ô Môn), Thành ủy Cần Thơ tổ chức họp mặt, tặng quà đồng bào Khmer thành phố Cần Thơ nhân lễ Sene Dolta năm 2025.
Nhân dịp lễ Sene Dolta năm 2025 của đồng bào Khmer Nam Bộ, ngoài các đoàn công tác của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, một số xã, phường, cơ quan, đơn vị của tỉnh còn tổ chức các đoàn đến thăm, chúc mừng và trao tặng quà các gia đình đồng bào Khmer có uy tín trên địa bàn.
Nhân dịp lễ Sene Dolta năm 2025, tại Đồn Biên phòng Vĩnh Hải, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố Cần Thơ phối hợp Công ty xổ số kiến thiết Sóc Trăng, Tòa án khu vực 8, Ủy ban nhân dân xã Vĩnh Hải và các nhà hảo tâm tổ chức tổ chức thăm, tặng quà cho người có uy tín, đồng bào dân tộc Khmer có hoàn cảnh khó khăn.
Chị Châu Thị Nương, ngụ xã Cô Tô, tỉnh An Giang là người phụ nữ Khmer đầu tiên của tỉnh tham gia mô hình ứng dụng nông nghiệp tuần hoàn từ phụ phẩm nông nghiệp để tạo ra sản phẩm nấm sạch, giàu dinh dưỡng.
Mỗi dịp hè, tại nhiều điểm chùa Phật giáo Nam Tông Khmer trên địa bàn thành phố Cần Thơ tổ chức các lớp dạy chữ Khmer cho các em học sinh. Những lớp học hè thiết thực này góp phần quan trọng trong việc giữ gìn, phát huy chữ viết, tiếng nói, văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer qua từng thế hệ.
Bạc Liêu có hơn 20 dân tộc thiểu số cùng sinh sống, chiếm 9,2% số dân toàn tỉnh, trong đó, đồng bào dân tộc Khmer là cộng đồng đông nhất với hơn 17.000 hộ, chiếm 7,6%.
Ngày 2/6, Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng tỉnh Sóc Trăng phối hợp với Chùa Prey Chóp, chùa Xung Thum xã Lai Hòa, Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Vĩnh Châu tổ chức khai giảng lớp dạy chữ và tiếng Khmer miễn phí dịp hè năm 2025 dành cho các em học sinh trên địa bàn xã biên giới biển Lai Hòa.
Trong sắc màu rực rỡ của Tết cổ truyền Chôl Chnam Thmây, đồng bào Khmer tỉnh Trà Vinh đón năm mới với niềm vui trọn vẹn, tinh thần đoàn kết và khát vọng phát triển. Những nghi lễ truyền thống được duy trì trang nghiêm, cộng đồng gắn bó hơn, đời sống vật chất, tinh thần ngày càng được nâng cao.
Sáng 11/4, Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Cần Thơ long trọng tổ chức họp mặt mừng Tết Chôl Chnăm Thmây năm 2025 của đồng bào dân tộc Khmer.
Ngày 10/4, Đoàn công tác Trung ương do Thứ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Nguyễn Hải Trung làm Trưởng đoàn đã đến thăm, tặng quà, chúc mừng Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây năm 2025 của đồng bào dân tộc Khmer Sóc Trăng.
Chiều 9/4, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Sóc Trăng tổ chức Họp mặt mừng Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây năm 2025.
Ngày 8/4, Bộ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung cùng lãnh đạo thành phố Cần Thơ đã đến thăm, tặng quà và chúc mừng Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây năm 2025 tại Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước thành phố Cần Thơ; chùa Munirăngsây ở quận Ninh Kiều; Học viện Phật giáo Nam tông Khmer dự khánh thành nhà ở của hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo trên địa bàn.
Ngày 26/3, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang Nguyễn Tiến Hải dự lễ bàn giao nhà “Đại đoàn kết” cho hộ nghèo, cận nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở tại phường Mỹ Đức, thành phố Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang.
Cứ đến rằm tháng 10 âm lịch hằng năm, đồng bào Khmer Nam Bộ nói chung và người dân Sóc Trăng nói riêng sẽ trở về đoàn tụ cùng gia đình, dưới ánh trăng vàng, bên bánh cốm dẹp, với câu hát Dù Kê, điệu múa Rom Vong và cùng chung vui Lễ hội Óoc Om Bóc-Đua nghe Ngo truyền thống.
Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Thuận, từ ngày 11 đến 13/12 sẽ diễn ra Ngày hội Văn hóa các dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Bình Thuận lần thứ 1, năm 2024 với chủ đề: “Bảo tồn, phát huy và lan tỏa bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số và miền núi gắn với phát triển du lịch”.
Ngày 21/10, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Sóc Trăng Trần Minh Lý cho biết, tỉnh sẽ tổ chức Lễ hội Oóc Om Bóc - Đua ghe Ngo Sóc Trăng, Khu vực đồng bằng sông Cửu Long lần thứ VI và Tuần Văn hóa - Thể thao - Du lịch Sóc Trăng lần thứ I, năm 2024 (gọi tắt là Lễ hội) trong 7 ngày, từ ngày 9/11 đến ngày 15/11.
Những ngày qua, lãnh đạo Tỉnh ủy , Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Cà Mau thành lập nhiều đoàn công tác đến thăm, tặng quà chúc mừng đồng bào dân tộc Khmer nhân dịp lễ Sene Dolta 2024.
Ngày 2/10 Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Sóc Trăng tổ chức chương trình mừng Lễ Sen Đôn-ta năm 2024 với chủ đề “Đoàn kết, đổi mới, hội nhập và phát triển” tại chùa Phđau Pên, ấp Lao Vên, xã Viên Bình, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng.
Sene Dolta là lễ lớn nhất trong cộng đồng người Khmer Nam Bộ, tiêu biểu cho lòng hiếu kính với ông bà tổ tiên, gắn con người với gia đình và nguồn cội. Thông qua đó, lễ thể hiện nét đẹp văn hóa, đời sống tinh thần, tín ngưỡng của đồng bào Khmer.
Ngày 30/9, Đoàn công tác của Ủy ban nhân dân tỉnh Hậu Giang cùng lãnh đạo thành phố Vị Thanh đến thăm và chúc Lễ Sene Dolta năm 2024 tại Chùa Sasanarăngsây ở khu vực 5, phường 4, thành phố Vị Thanh.
Kho tàng văn hóa của đồng bào Khmer rất phong phú, đặc sắc, trong đó, tiếng Khmer được xem là vốn quý của dân tộc, luôn được các thế hệ người Khmer trân trọng giữ gìn.
Thời gian qua, tỉnh Trà Vinh luôn chú trọng lưu truyền, quảng bá các giá trị văn hóa dân tộc qua các sự kiện, hoạt động lễ hội, gắn với mời gọi, xúc tiến đầu tư, liên kết hợp tác phát triển du lịch đã thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Trong nhiều năm qua, huyện Bắc Bình (tỉnh Bình Thuận) tập trung các chương trình, nguồn vốn, mô hình cho đồng bào dân tộc thiểu số để phát triển kinh tế-xã hội, khơi dậy tinh thần đoàn kết, ý thức tự lực, tự cường của người dân.
An Giang là tỉnh có đông đảo đồng bào dân tộc Khmer sinh sống. Thời gian qua, nhờ các chính sách hỗ trợ của Ðảng, Nhà nước, đời sống ở vùng đồng bào Khmer đã ấm no, hạnh phúc về vật chất, tinh thần.
Chiều 13/8, Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng tỉnh Sóc Trăng phối hợp Chùa Prêy Chóp, xã Lai Hòa, thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng tổ chức lễ bế giảng lớp dạy chữ và tiếng Khmer trong dịp hè năm 2024 cho các em học sinh trên địa bàn xã.