Trở ngược thời gian, những vụ án giết người tàn bạo đã khiến người dân phải bàng hoàng thậm chí là lo lắng. Năm 2011 tại Bắc Giang, Lê Văn Luyện chỉ vì cầm cố chiếc xe máy đi mượn và tiêu hết, không có tiền chuộc chuẩn bị hai con dao nhọn và phớ đột nhập tiệm vàng Ngọc Bích lúc rạng sáng. Đây rõ ràng là bằng chứng của một toan tính tội ác chứ không đơn thuần chỉ là một vụ trộm thuần túy. Và những gì xảy ra hoàn toàn logic như vậy. Luyện khi bị phát hiện đã lạnh lùng xuống tay giết vợ chồng chủ nhà, đâm cô con gái lớn nhiều nhát và đoạt mạng cháu bé 18 tháng tuổi. Thật kinh sợ cho một tội ác phi nhân tính của một người tuổi vị thành niên. Vụ án giết người ở tiệm vàng Ngọc Bích kéo theo bao hệ lụy cho cả gia đình hung thủ và xã hội cùng sự mất mát không thể bù đắp nổi của gia đình chủ tiệm vàng. Luyện sa lưới, sáu người thân của Luyện vì che giấu và đồng lõa lần lượt vào tù trong đó có cả cha đẻ hung thủ. Cái tên Lê Văn Luyện trở thành một tính từ điển hình của tội ác. Điều gì đã khiến một thanh niên thậm chí còn được làng xóm đánh giá là hiền lành phạm tội ác tày đình như thế? Một câu hỏi thật không dễ trả lời. Được biết gia đình Luyện có mức sống trung bình ở địa phương, không phải dạng nghèo khó. Chỉ có thể lý giải phần nào ở động cơ gây án phụ thuộc vào tình thế Luyện đang rất cần tiền. Nhưng nếu chỉ vì thế mà một thanh niên chưa đủ 18 tuổi dám xuống tay đoạt mạng đến bốn người một lúc e rằng lý do kia chưa hẳn đã thuyết phục.
Chúng ta chưa quên vụ kẻ thủ ác Nguyễn Giang Anh tại Vĩnh Phú Tây, Phước Long (Bạc Liêu) giết người, hiếp dâm, cướp tài sản năm 2014. Nạn nhân Lê Thị Ba dù đã ở tuổi 75 nhưng vẫn bị ác thú hãm hiếp sau khi đã sát hại và cướp tài sản. Giang Anh mới 25 tuổi sống trong môi trường thiếu sự giáo dục của gia đình do cha mẹ bỏ nhau từ lúc y còn rất nhỏ. Không được học hành, hoàn cảnh sống bấp bênh làm thuê, làm mướn, có lẽ từ cái nghèo bức bách nên Giang Anh đã manh động phạm tội.
Chưa bao giờ xã hội lại phải đối mặt với những thách thức của tội ác như hôm nay. Chỉ tính riêng năm 2015, dù theo đánh giá của Tổng cục Cảnh sát là tình hình tội phạm giảm nhưng lại có đến năm vụ thảm sát tập thể gây sự căm phẫn của dư luận và hoang mang trong nhân dân. Đó là các vụ thảm sát bốn người ở Nghệ An, sáu người trong biệt thự ở Bình Phước, chém chết bốn người ở Yên Bái, bốn người bị giết ở Gia Lai và ở Thanh Hóa, chồng đầu độc vợ và hai con rồi tự tử. Thật là một con số kinh hoàng. Và gần đây nhất là vụ thảm sát ở thôn Phìn Ngan, xã Trịnh Tường, Bát Xát (Lào Cai) ngày 9-8 mà hung thủ Tẩn Láo Lở đã ra tay một cách tàn độc làm bốn người trong gia đình anh Tẩn Ông Nải thiệt mạng. Đáng báo động, trong đó nhiều vụ nguyên nhân gây án rất đỗi bình thường không đáng có. Ở vụ thảm sát Nghệ An, ác nhân Vi Văn Hai mới 20 tuổi chỉ vì một bất đồng bột phát dùng dao chém chết anh Lò Văn Thọ cùng mẹ, vợ và con anh. Gần như tương tự, do mâu thuẫn tranh chấp đất làm nương ở Yên Bái, hung thủ Đặng Văn Hùng dùng dao giết vợ chồng anh Trần Văn Long cùng con và em trai anh này. Vụ bốn người chết ở Gia Lai do nảy sinh cãi vã với vợ bị kích động nên hung thủ cầm dao rượt đuổi gây án. Những cái chết thật thương tâm và cực kỳ vô lý. Ở cả ba vụ thảm sát nói trên thủ phạm đều là những nông dân ít học và môi trường sống hẻo lánh, khó khăn. Điều đáng nói là sự điên cuồng của hung thủ khi thảm sát hàng loạt và manh động thực hiện tội ác đến cùng. Gây rúng động xã hội không kém vụ Lê Văn Luyện là vụ Nguyễn Hải Dương 24 tuổi chỉ vì bị chị Lê Thị Ánh Linh từ chối tình cảm đã nhẫn tâm lập kế hoạch giết cả nhà người yêu. Sáu người chết cùng hai án tử hình và 16 năm tù cho ba kẻ giết người là kết cục quá đau buồn sau vụ thảm sát dã man.
Có lẽ cũng cần phải kể thêm về những cái chết từ những vụ trộm chó. Đã có không ít những kẻ trộm bị người dân đánh hội đồng đến chết. Và cũng đã có những vụ chính kẻ trộm chó trong khi bị truy đuổi dùng dao thậm chí cả súng đoạt mạng người dân truy đuổi. Ở vụ Nguyễn Đức Tiềm cài thuốc nổ giết chết chị dâu cùng cháu gái thì mức độ tàn độc đã ở độ tinh vi. Khó có thể liệt kê hết được những cái chết tức tưởi. Hai người bạn thân chỉ vì nhậu cũng có thể đoạt mạng nhau. Thậm chí cái vô lý được đẩy đến tận cùng khi đôi tình nhân chỉ vì tranh cãi chuyện rửa bát cũng cầm dao đâm chết người yêu. Những va chạm rất bình thường trong đời sống đôi khi chỉ là một va quệt nhẹ trên đường cũng có thể xảy ra án mạng. Còn nhớ chưa lâu cũng là một vụ dùng súng bắn cấp trên của một đại úy cảnh sát giao thông trạm Suối Tre. Nguyên nhân cũng chỉ là mâu thuẫn từ một câu nói trong bàn nhậu. Điều gì đang xảy ra vậy? Những cái chết đang để lại phía sau nó vô vàn câu hỏi cần giải đáp.
| Tội ác đang tấn công trực diện làm suy giảm nền tảng đạo đức xã hội. |
Phải thẳng thắn thừa nhận rằng đạo đức xã hội đang xuống cấp nghiêm trọng. Tội ác đang tấn công trực diện làm suy giảm nền tảng đạo đức xã hội. Xã hội phát triển kéo theo những hệ lụy không thể tránh của lối sống hưởng thụ. Giáo dục xã hội lệch hướng. Một bộ phận không nhỏ thất học. Thanh thiếu niên bị xã hội, gia đình buông lỏng quản lý. Sự phân chia giai tầng xã hội dẫn đến chênh lệch thu nhập gây bất công xã hội. Tỷ lệ thất nghiệp quá lớn. Sự nghèo khổ dẫn đến nhận thức thấp. Đặc biệt là tâm lý bất ổn của không ít người trong mọi giai tầng xã hội. Những ức chế tinh thần dẫn đến những hành động bột phát đang là một mối nguy của xã hội. Nó là một trong những nguyên nhân của việc gây ra tội ác giết người. Còn rất nhiều nguyên nhân nữa. Cái ác đang hoành hành lấn át cái thiện. Cần phải chặn lại cái ác. Bằng mọi giá phải chặn lại để không còn những nhát dao chí mạng, những tiếng súng đau đớn như tiếng súng Yên Bái để mạng người không còn bị đoạt đi một cách vô lối, thương tâm. Chặn bằng cách gì và chặn thế nào thì lại là một câu chuyện rất dài. Chỉ biết nó cần sự thay đổi từ nhận thức đến hành động cả sự bình tâm trong mỗi một con người khi đối diện với cái ác.
Các bị cáo tại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ thảm sát ở Bình Phước. Ảnh | NGỌC LÊ
