Triển khai sớm
Nga ghi nhận những bệnh nhân Covid-19 đầu tiên từ cuối tháng 1/2020. Ngày 24/3/2020, báo chí Nga cho biết, chính quyền thành phố Moskva cho phép người mắc Covid-19 thể nhẹ điều trị tại nhà. Tuy nhiên, chính quyền yêu cầu nhập viện đối với những bệnh nhân từ 65 tuổi trở lên, phụ nữ mang thai, người có bệnh suy tim mạn tính, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính…
Cùng ngày 24/3/2020, Nga ghi nhận thêm 57 trường hợp mắc Covid-19, trong đó 28 ca tại thủ đô. Toàn Nga đến thời điểm đó chỉ có 495 bệnh nhân Covid-19, trong đó 290 ca tại Moskva.
Hai tuần sau, giới chức Moskva cho biết, thành phố đã có khoảng 900 bệnh nhân Covid-19 đang được điều trị tại nhà, trong số hơn 3.000 bệnh nhân Covid-19 được ghi nhận. Các bác sĩ theo dõi bệnh nhân bằng công nghệ y tế từ xa. Người bệnh giao tiếp với bác sĩ bằng cuộc gọi thông thường và gọi video.
Trong 900 bệnh nhân điều trị tại nhà kể trên, có A. (29 tuổi), anh kể lại: “Đầu tiên tôi sốt, sau đó bắt đầu ho... tôi sợ hãi khi thấy đờm có máu và gọi ngay cấp cứu”.
Nhân viên y tế nhanh chóng đến lấy mẫu xét nghiệm và khuyên anh không rời khỏi nhà cho đến khi có kết quả. “Sau khi chắc chắn tôi dương tính với Covid-19, bác sĩ ngay lập tức đến nhà tôi. Do bệnh tương đối nhẹ, tôi được cho ở nhà và uống thuốc theo đơn bác sĩ kê”, anh A. cho biết.
Các bác sĩ cũng thường xuyên thăm khám cho anh. Cứ vài ngày lại có người đến khử trùng cửa tòa nhà và căn hộ của anh.
Cũng giống A., cặp đôi T. và I. bắt đầu có các triệu chứng như ho, sốt. Một tuần sau, họ cảm thấy tức ngực và phải gọi cấp cứu.
Sau khi có kết quả xét nghiệm, bác sĩ đến nhà cho biết T. và I. được chọn giữa 2 phương án: ở nhà hoặc nhập viện. Cặp đôi trẻ chọn ở nhà vì không sốt cao. Sau đó, các bác sĩ mau chóng tiến hành kê đơn thuốc và hướng dẫn cách ly.
Trong thời gian cách ly điều trị tại nhà, T. và I. được bác sĩ thăm khám liên tục. Suốt 2 tuần, khoảng 5 bác sĩ đã liên lạc với họ theo nhiều cách khác nhau. Thời gian này, cặp đôi lần đầu sử dụng dịch vụ y tế từ xa.
Dịch vụ y tế từ xa lúc đó là dự án mới dành cho những bệnh nhân mắc Covid-19. Thị trưởng Moskva Sergei Sobyanin cho biết, thành phố thành lập trung tâm y tế từ xa chuyên biệt, dành riêng cho bệnh nhân Covid-19. Các bác sĩ tư vấn trực tuyến cho người bệnh và những người đang điều trị tại nhà.
Bằng cách lắng nghe giọng nói hoặc nhìn qua video, các bác sĩ phân tích tình trạng của bệnh nhân, đồng thời đưa ra khuyến cáo, giải đáp thắc mắc. Nếu tình trạng xấu đi, bệnh nhân phải thông báo cho bác sĩ để được xem xét nhập viện kịp thời.
Thời điểm đó, để tránh nguy cơ xấu đối với sức khỏe bệnh nhân, Sở Y tế Moskva đã thiết lập và cập nhật các quy định về điều trị tại nhà. Bác sĩ là người quyết định cho bệnh nhân ở nhà điều trị hay không.
Không phải ai cũng có thể từ chối nhập viện, mà chỉ những người có tình trạng bệnh nhẹ, được xác định bằng các dấu hiệu như thân nhiệt dưới 38,5 độ C, có thể thở bình thường, độ bão hòa oxy trong máu hơn 93%...
Moskva cũng nhanh chóng đưa vào hoạt động dịch vụ hỗ trợ tâm lý cho những người cảm thấy khó chịu do bị cách ly. Người bệnh có thể yêu cầu trợ giúp qua số điện thoại tổng đài.
“Cởi bỏ” gánh nặng tâm lý cho bệnh nhân
Đầu tháng 7 vừa rồi, chia sẻ với phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Liên bang Nga, ông M. cho biết ông đã sốc khi nhận kết quả dương tính với Covid-19. Trước khi xét nghiệm, ông M. bị mất khứu giác, cơ thể mệt mỏi.
Sau khi được cấp cứu chụp lồng ngực, ông M. cho biết phổi ông bị tổn thương 25%. “Bác sĩ yêu cầu tôi nhập viện. Vì lý do cá nhân, tôi xin được điều trị tại nhà”, ông M. nói.
“Bác sĩ xem xét lại tình trạng sức khỏe của tôi và chấp thuận, song yêu cầu tôi ký cam kết tự chịu trách nhiệm”, ông M. cho biết thêm.
Ngay sau đó, ông được nhân viên y tế kê đơn và phát thuốc. Trong 6 ngày đầu điều trị ở nhà, ông M. được bác sĩ gọi điện thăm khám hằng ngày. Cùng với đó, bác sĩ khu vực cũng đến kiểm tra.
Theo yêu cầu, ông M. tải ứng dụng di động “giám sát xã hội” để cơ quan chức năng giám sát việc tuân thủ chế độ tự cách ly. Trong nhà ông M. còn 1 người nữa, cả 2 người phải bảo đảm duy trì khoảng cách, hạn chế tiếp xúc.
“Tôi không biết vào bệnh viện sẽ như thế nào, song được ở nhà giúp tôi cởi bỏ tâm lý lo sợ, đó là điều quan trọng để chiến thắng bệnh tật. Việc bệnh nhân thể nhẹ được điều trị tại nhà là phương án tốt, vừa giảm tải cho bệnh viện, vừa giúp họ thoải mái hơn”, ông M. nhận định.
Cũng theo ông M., sau khi uống hết đơn thuốc được kê cho khoảng 12 ngày, đến ngày thứ 21 kể từ khi có kết quả xét nghiệm dương tính, nhân viên y tế sẽ đến lấy mẫu xét nghiệm. Nếu âm tính, ông M. có thể “hòa nhập cộng đồng” bình thường. Trước đó, trong quá trình điều trị, nhân viên y tế cũng lấy máu và dịch họng để xét nghiệm.
Không giống ông M., ông V. sau khi chắc chắn mình mắc Covid-19, đã tự mua thuốc theo đơn được chia sẻ trên mạng để tự điều trị tại nhà. Sau khi không giảm sốt sau 3 ngày dùng thuốc, ông V. phải gọi bác sĩ và nhập viện khi phổi đã tổn thương 50%.
“Mỗi người một triệu chứng, do đó đơn thuốc của mỗi người khác nhau. Kinh nghiệm mà tôi nhận ra là phải nghe lời khuyên bác sĩ, chứ không tự chữa theo các đơn thuốc trên mạng. Tốt hơn hết nên tiêm vaccine phòng Covid-19, để tránh những hậu quả đáng tiếc”, ông V. cho biết.
Trang mos.ru (website chính thức của Thị trưởng Moskva) đăng tải các quy định về việc điều trị tại nhà và tuân thủ cách ly đối với các bệnh nhân Covid-19 thể nhẹ và có các triệu chứng bệnh hô hấp cấp tính. Ứng dụng di động “giám sát xã hội” được kích hoạt để giám sát chế độ tự cách ly.
Cụ thể, cần phòng riêng cho bệnh nhân và chọn người không mắc bệnh mạn tính để tiếp xúc người bệnh. Người này sẽ giúp đỡ các vấn đề hằng ngày (như chuyển thức ăn, nước uống), song không vào phòng bệnh nhân. Khi tiếp xúc đồ đạc của người bệnh, phải đeo găng tay dùng 1 lần và khẩu trang. Cũng cần lưu ý để nhà cửa thoáng mát.
Người bệnh phải hạn chế tối đa tiếp xúc với các thành viên trong gia đình. Chỉ có thể giao tiếp trong trường hợp khẩn cấp và người bệnh phải đeo khẩu trang y tế. Tay nắm cửa và các vật dụng thường dùng khác phải được khử trùng thường xuyên.
Theo quy định, chỉ có bác sĩ quyết định về việc cho bệnh nhân điều trị tại nhà. Về thuốc chữa bệnh, bệnh nhân điều trị tại nhà được nhận thuốc kháng virus. Trong trường hợp bệnh tiến triển vừa phải, sẽ được chỉ định các loại thuốc chống đông máu, giúp giảm nguy cơ biến chứng.
Các bệnh nhân viêm phổi được nhận máy đo oxy trong máu, cấp theo quyết định của bác sĩ. Chỉ số về độ bão hòa oxy trong máu có ý nghĩa quan trọng để đánh giá tình trạng bệnh nhân Covid-19.
Bệnh nhân cũng nhận được một danh sách các mục tự theo dõi, ghi lại các triệu chứng mỗi ngày và thảo luận với bác sĩ. Trong trường hợp tình trạng bệnh xấu đi nghiêm trọng, phải gọi xe cấp cứu. Nếu mắc Covid-19 và sống một mình, chính quyền thành phố gợi ý bệnh nhân sử dụng dịch vụ giao hàng, thanh toán qua mạng.
Việc giám sát người bệnh tự cách ly được thực hiện 24/7 qua ứng dụng di động. Nếu hệ thống phát hiện bệnh nhân vi phạm quy định cách ly hoặc không ở gần điện thoại, thông báo sẽ được gửi đến các cơ quan chức năng.
Tại Nga, ngoài Moskva, quyết định cho bệnh nhân Covid-19 thể nhẹ điều trị tại nhà cũng được triển khai sớm tại nhiều khu vực khác. Giới chức y tế nhấn mạnh, bệnh nhân ở nhà cảm thấy thoải mái và nhận được các chăm sóc y tế cần thiết. Còn chỗ trong bệnh viện nên dành cho những người thuộc nhóm nguy cơ hoặc có tình trạng bệnh nặng.
