Phát biểu ý kiến tại buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ: Những ngày này, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta long trọng tổ chức kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh-Liệt sĩ với nhiều hoạt động ý nghĩa để tưởng nhớ và tri ân các đồng chí lão thành cách mạng, các Mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động, các đồng chí thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ, người có công với cách mạng đã cống hiến, hy sinh quên mình vì nền độc lập, tự do và sự thống nhất, phồn vinh của Tổ quốc.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng gửi tới toàn thể đội ngũ lãnh đạo và nhân viên được giao nhiệm vụ quan trọng và đầy ý nghĩa này lời chào trân trọng, lời thăm hỏi ân cần và lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Thủ tướng được biết với cơ sở vật chất hiện đại, đội ngũ cán bộ, nhân viên có trình độ, có tâm và trách nhiệm cao với công việc, các đơn vị đã triển khai nhiệm vụ trong Đề án đạt được những kết quả rất đáng ghi nhận. Giai đoạn 2011-2021, đã lấy 41.119 mẫu hài cốt liệt sĩ để giám định ADN; thực hiện giám định được 9.403 mẫu. Qua phân tích, đối chiếu với 3.436 mẫu ADN thân nhân liệt sĩ, đã xác định được danh tính của 1.389 liệt sĩ.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng và những kết quả đạt được của các bộ, ngành, cơ quan, địa phương trong việc thực hiện Đề án, nhất là các cán bộ, nhà khoa học, nhân viên trực tiếp triển khai nhiệm vụ.
Thủ tướng cũng gửi lời cảm ơn, tri ân đến các tổ chức và cá nhân vì sự tận tâm và trách nhiệm với gia đình của những người đã hy sinh vẻ vang cho Tổ quốc. Sự mất mát và hy sinh đó không có gì bù đắp được và chúng ta cần cố gắng hơn nữa để xoa dịu nỗi đau chiến tranh.
Theo Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, trong giai đoạn 2013-2020, Ban Chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ (Ban Chỉ đạo Quốc gia 515) và Bộ đã chọn 7 đơn vị cung cấp dịch vụ giám định ADN xác định thông tin hài cốt liệt sĩ. Đến thời điểm hiện tại, có 5 đơn vị đang tiếp tục thực hiện giám định ADN bao gồm: Viện Pháp y quân đội, Viện Công nghệ sinh học, Viện Pháp y quốc gia, Công ty cổ phần Công nghệ cao Gene Việt và Viện Công nghệ ADN và Phân tích di truyền.
Tổng số mẫu đã nhận từ năm 2011 đến ngày 31/12/2021: hơn 41.119 (34.673 mẫu hài cốt liệt sĩ và 6.446 mẫu thân nhân liệt sĩ). Trong đó: mẫu tiếp nhận từ các đội tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở trong và ngoài nước: 8.309 mẫu. Mẫu hài cốt lấy tại các nghĩa trang liệt sĩ của các địa phương (Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Thái Nguyên, Tây Ninh, Lào Cai, Kiên Giang, Hà Giang, Thành phố Hồ Chí Minh, Gia Lai, Hòa Bình…) khi thực hiện nâng cấp, cải tạo, tu bổ, sửa chữa hoặc di chuyển nghĩa trang liệt sĩ: 18.172 mẫu. Mẫu hài cốt liệt sĩ do Sở Lao động-Thương binh và Xã hội các tỉnh, thành phố chuyển đến: 14.638 (trong đó có 8.592 mẫu hài cốt liệt sĩ và 6.446 mẫu thân nhân liệt sĩ).
Qua phân tích, so sánh, đối chiếu ADN giữa mẫu hài cốt liệt sĩ và mẫu thân nhân liệt sĩ đã xác định danh tính đối với gần 1.400 hài cốt liệt sĩ, báo tin cho thân nhân và chỉnh sửa thông tin ghi trên bia mộ liệt sĩ. Kết quả giám định ADN được lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ ADN hài cốt liệt sĩ và thân nhân liệt sĩ phục vụ công tác xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.
Ngoài ra, thông qua thông tin về đồng đội, đơn vị, thân nhân liệt sĩ, thông tin về nơi hy sinh, nơi an táng ban đầu, thông tin về nơi quy tập hài cốt liệt sĩ, các địa phương, cơ quan, đơn vị đã xác định bằng phương pháp thực chứng được danh tính đối với 4.089 hài cốt liệt sĩ (riêng trong năm 2021, áp dụng thí điểm việc xác minh, kết luận thông tin mộ liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Đắk Lắk đã bổ sung đầy đủ thông tin đối với 1.260 mộ liệt sĩ tại Nghĩa trang tỉnh Đắk Lắk).
 |
Thủ tướng gửi lời cảm ơn, tri ân đến các tổ chức và cá nhân vì sự tận tâm và trách nhiệm với gia đình của những người đã hy sinh vẻ vang cho Tổ quốc. (Ảnh: Trần Hải) |
Thủ tướng Phạm Minh Chính xúc động chia sẻ: Có lẽ nỗi đau, mất mát lớn với nhiều gia đình trải qua chiến tranh là nhận được thông tin con qua “Giấy báo tử”. Nhiều gia đình vẫn ngày đêm mòn mỏi lấy những thông tin trên tờ giấy đã bạc màu, chữ đã mờ để đi nhờ tìm thông tin, giải mã với hy vọng tìm thấy người thân.
Về các kiến nghị, đề xuất cụ thể, Thủ tướng có ý kiến như sau:
Thứ nhất, về việc cho phép và hỗ trợ kinh phí xây dựng hệ thống Cơ sở dữ liệu thân nhân của các gia đình liệt sĩ chưa tìm được phần mộ: đề nghị Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp Bộ Quốc phòng, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông sớm thực hiện việc tích hợp, liên thông, đối chiếu, đồng bộ dữ liệu hiện có để hình thành Cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ, phục vụ hoạt động giám định ADN hài cốt liệt sĩ.
Thứ hai, về bổ sung kinh phí để tăng cường, đầu tư mới, hiện đại hóa các trang thiết bị phục vụ giám định ADN: đề nghị Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cùng với các đơn vị khác, xây dựng Đề án chung, Chính phủ sẽ duyệt kinh phí cho việc này với cơ chế đặc thù.
Thứ ba, về ưu đãi tuyển dụng nhân lực, hỗ trợ kinh phí đào tạo: Chính phủ, Thủ tướng đã ban hành một số cơ chế, chính sách về tuyển dụng, đào tạo cán bộ, nhất là cán bộ có trình độ cao. Đề nghị Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam chủ động phối hợp Bộ Khoa học và Công nghệ và các bộ, ngành liên quan thực hiện nghiêm các quy định nêu trên, bảo đảm hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặc biệt này của đơn vị; trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Thứ tư, về việc điều chuyển số lượng biên chế dự kiến tinh giản của Viện Công nghệ sinh học trong giai đoạn 2021-2026 vào nguồn nhân lực cơ hữu bổ sung cho hoạt động của Trung tâm Giám định ADN: lãnh đạo các cơ quan liên quan căn cứ nhu cầu thực tế, chủ động điều chuyển, sắp xếp biên chế, trong đó phải bảo đảm đủ nhân lực cho công tác giám định ADN hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Thứ năm, về xây dựng đơn giá đặt hàng cho giám định ADN hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; việc thanh toán cho những mẫu làm nhiều lần mà không thu được kết quả giám định ADN: đề nghị Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp các bộ, cơ quan liên quan khẩn trương hướng dẫn quy định nêu trên, trong đó bao gồm việc thanh toán cho những mẫu làm nhiều lần mà không thu được kết quả giám định ADN và kinh phí trả công cho cán bộ hợp đồng thực hiện công tác giám định ADN để phục vụ hiệu quả hoạt động giám định ADN hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Thứ sáu, về việc miễn thuế thu nhập doanh nghiệp và VAT cho hoạt động dịch vụ đặc thù của công tác giám định ADN hài cốt liệt sĩ: đề nghị Bộ Tài chính hướng dẫn áp dụng quy định miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp và miễn thuế giá trị gia tăng theo quy định của pháp luật.
Thứ bảy, về sử dụng nguồn kinh phí xã hội hóa cho công tác giám định ADN: đề nghị Bộ Tài chính hướng dẫn việc sử dụng kinh phí hỗ trợ của tổ chức, cá nhân cho công tác giám định ADN hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin theo đúng quy định của pháp luật về cơ chế tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập.
Thứ tám, về việc sớm ban hành Quy trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin để thống nhất triển khai thực hiện: đề nghị Bộ Quốc phòng khẩn trương ban hành Quy trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin trong thời gian sớm nhất.
Thứ chín, tăng cường hợp tác quốc tế, tranh thủ trang thiết bị, kỹ thuật tiên tiến và kinh nghiệm của các nước phục vụ cho công tác giám định ADN.
Thứ mười, tăng cường hợp tác quốc tế, tranh thủ các trang thiết bị tiên tiến của thế giới để cải thiện, nâng cao chất lượng công tác giám định. Bộ Ngoại giao, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo công tác này.
Thủ tướng nhấn mạnh, tại sự kiện này, tất cả chúng ta chứng kiến niềm vui của những gia đình đã tìm được thân nhân hy sinh như động lực để tiếp tục cố gắng. Thủ tướng mong các cơ quan liên quan hãy làm tốt công việc này với tất cả tấm lòng, trái tim, trách nhiệm, thể hiện tình cảm, trách nhiệm với những người đã hy sinh vì đất nước.
* Sau buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Bộ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trao kết quả giám định mẫu hài cốt cho 12 thân nhân gia đình liệt sĩ; trao sổ tiết kiệm cho gia đình liệt sĩ.
